Ludwik Joachim Franciszek Krzywicki (pseud. J. Czaplic, L.H. Gosławski, Iw. Iwan, F. Janicki, Joachim Kierdej, J. Sierpiński, J. Wojewódzki, W. Wojewódzki, J. F. Wolski, K. R. Żywicki) urodził się 21 VIII 1859 roku w Płocku. Jego ojcem był Tadeusz - zubożały ziemianin, matką Kamila Zofia z Iwanickich. Po śmierci ojca jego wychowaniem zajął się głównie dziadek ze strony matki, Franciszek Ksawery Iwanicki - powstaniec styczniowy i republikanin. To głównie dzięki bibliotece dziadka, młody Krzywicki rozbudził w sobie zainteresowania historyczne i uczucia patriotyczne.
Podczas nauki w płockim gimnazjum opublikował swoje pierwsze utwory, które ukazały się w nielegalnym uczniowskim pisemku "Jutrzenka". Sam również usiłował prowadzić pracę redaktorską, wydając pismo "Praca". W 1878 roku Krzywicki ukończył gimnazjum i podjął studia matematyczne na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim. Tam też w latach 1882 - 1883 studiował nauki medyczne. W czasie studiów współorganizował pierwsze kółka socjalistyczne, wygłaszał nielegalne odczyty dla robotników i inteligencji, a także publikował, m.in. w "Przeglądzie Tygodniowym" i "Prawdzie".
Swoją działalność publicystyczną rozpoczął od polemiki z Bolesławem Prusem w sprawie programu społecznego warszawskich pozytywistów. W latach 1882 - 1883 współredagował "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych ziem słowiańskich". Dzięki wyniesionej jeszcze z płockiego gimnazjum przyjaźni z Aleksandrem Dębskim i Edmundem Płońskim nawiązał kontakty z I Proletariatem. Gdy w 1882 roku rozpoczęto pracę na przekładem "Kapitału" Marksa, Krzywicki zaangażował się w tłumaczenie tekstu, a później został głównym redaktorem przekładu I tomu.
W 1883 roku usunięto go z Uniwersytetu za udział w wiecu skierowanym przeciwko A. Apuchtinowi. Krzywicki początkowo udał się do Krakowa, gdzie przez miesiąc studiował medycynę. Na krótko wrócił jeszcze do Królestwa, po czym w 1883 wyjechał do Lipska, gdzie na tamtejszym uniwersytecie odbywał studia filozoficzne, psychologiczne, ekonomiczne i zoologiczne. Zaangażowaniem w ruch socjalistyczny zwrócił na siebie uwagę władz, co doprowadziło do rewizji w jego mieszkaniu, w którym policja znalazła wiele kompromitujących go materiałów. Krzywicki zdecydował się opuścić Niemcy i udał się do Szwajcarii. Tam w latach 1884 - 1885 na uniwersytecie w Zurychu studiował filozofię. W owym czasie blisko współpracował z socjalistami niemieckimi, studiował niedostępną w kraju literaturę i tłumaczył na język polski dzieła Marksa.
W 1885 wyjechał do Paryża. Tam w Ecole d'Anthropologie podjął studia antropologiczne, etnologiczne i archeologiczne. We Francji po raz kolejny zaangażował się w działalność polityczną. Należał do zagranicznych organizacji Proletariatu i Narodnej Woli, współredagował teoretyczne czasopismo "Walkę klas" i "Przedświt". W tym samym roku Ludwik Krzywicki zdecydował się na powrót do kraju. Niestety aresztowania przeprowadzone wówczas wśród działaczy socjalistycznych w Kongresówce skłoniły go do zatrzymania się na niemal rok w Galicji.
W początkach 1886 roku poślubił we Lwowie Rachelę Ludwikę Feldberg - rosyjską emigrantkę, działaczkę ruchu narodnikowskiego. Przebywając w Galicji kontynuował rozpoczęte jeszcze w Paryżu studia oraz działalność polityczną, współpracując m.in. z wydawanym przez Bolesława Wysłołucha "Przeglądem Społecznym".
Do Królestwa powrócił pod koniec 1886. Zamieszkał w Płocku, do którego skierowały go władze carskie nie godząc się na jego pobyt w Warszawie. Przebywał tam w latach 1886 - 1888 pod jawnym dozorem policji. Czas ten wykorzystał przede wszystkim na pracę naukową, pisząc własne opracowania i redagując przekłady.
W 1888 roku Krzywicki powrócił do Warszawy, gdzie zajął się pracą polityczną i społeczną, m.in. na Uniwersytecie Latającym, gdzie w latach 1888 - 91 i 1893 - 1905 prowadził zajęcia z socjologii, etnografii, ekonomii politycznej, historii nowożytnej i historii kultury. W początkach lat 90-tych Ludwik Krzywicki stał się głównym ideologiem Związku Robotników Polskich, kierując także jego organem - "Tygodnikiem Powszechnym". Współinicjował powstanie Koła Oświaty Robotniczej, publikującego m.in. wydawnictwa agitacyjne. Za swoją działalność polityczną dwukrotnie (w 1898 i 1905) trafił do Cytadeli Warszawskiej.
W międzyczasie Krzywicki kontynuował, rozpoczętą jeszcze w 1883 roku pracę dydaktyczną. Prowadził w latach 1885 - 1886 wykład historii myśli socjalistycznej w tajnym kółku studenckim w Dublanach.
W 1888 - 1905 wykładał w V gimnazjum filologicznym w Warszawie, na pensji Z. Morawskiej i na organizowanych tam tajnych kursach naukowych dla kobiet. Walka polityczna, jaka rozgorzała w Warszawie w początkach lat 90. XIX w. zmusiła Krzywickiego do ponownego opuszczenia kraju.
W 1892 roku Krzywicki podjął pracę w Bibliotece Królewskiej w Berlinie jako asystent. W owym czasie publikował w prasie krajowej swoje korespondencje oraz kończył pracę "Kurpie", która stała się podstawą nadania mu przez Uniwersytet Lwowski w 1906 roku tytułu doktora. Aby zapoznać się bliżej z zagadnieniami amerykańskiej polityki agrarnej, rozwoju tamtejszego kapitalizmu i systemu wychowania, wiosną 1893 Krzywicki zorganizował podróż do USA.
Na przełomie 1904 i 1905 wykładał pedagogikę i ekonomię polityczną na Wolnym Uniwersytecie Wakacyjnym w Zakopanem. W 1905 został kierownikiem Sekcji Nauk Społecznych i Ekonomicznych w Towarzystwie Kursów Naukowych. W czasie rewolucji 1905 bardzo czynnie zaangażował się w działalność polityczną: m.in. przemawiał na wiecu podczas, którego poparto strajk szkolny i pracował w PPS-owskim "Kurierze Codziennym".
W 1906 rozpoczął pracę w Uniwersytecie dla Wszystkich, w Stowarzyszeniu Nauczania Dorosłych Analfabetów, w Towarzystwie Szerzenia Wiedzy handlowej i Przemysłowej (1906 - 1914) oraz w Szkole Kupców w Warszawie.
W czasie I wojny światowej Ludwik Krzywicki działał w Centralnym Komitecie Obywatelskim w Warszawie. W pierwszych miesiącach wojny zorganizował również Uniwersytet Ludowy. Aktywnie uczestniczył w posiedzeniach utworzonego przez Tadeusza Rechniewskiego ośrodka "Plenum" - forum dyskusyjnego w PPS - Lewicy, dość silnie akcentującego dążenia niepodległościowe.
W 1916 roku Krzywicki rozpoczął organizowanie Wydziału Statystycznego Tymczasowej Rady Stanu, który później przekształcił się w Główny Urząd Statystyczny. W 1918 powierzono mu stanowisko zastępcy dyrektora, które zajmował do 1925 roku. W latach 1917 - 1918 był również zastępcą dyrektora Wyższych Kursów Naukowych, wykładał socjologię i historię doktryn ekonomicznych w Wyższej Szkole Handlowej oraz teorię statystyki i socjologię ogólną na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1921 - 1922 prowadził również wykłady ze statystyki w warszawskiej Wyższej Szkole Intendentury. W Wolnej Wszechnicy Polskiej nauczał socjologii i historii doktryn ekonomicznych; w roku akademickim 1918/19 pełnił funkcję jej rektora. W 1921 roku został profesorem zwyczajnym na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie kierował do roku 1935 specjalnie dla niego stworzoną Katedrą Historii Ustrojów Społecznych.
W 1921 roku, wraz z H. Kołodziejskim i K. Krzeczkowskim, stworzył Instytut Gospodarstwa Społecznego, który szybko stał się największym w Polsce ośrodkiem badań społecznych. W 1923 roku stał się jednym z inicjatorów powołania Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego. W Szkole Głównej Handlowej prowadził do 1938 roku seminarium i wykład poświęcone historii ruchów społecznych. W 1928 roku Ludwik Krzywicki został członkiem - korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności, a w 1932 członkiem zwyczajnym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. W 1931 roku jednogłośnie wybrano go na przewodniczącego nowopowstającego Polskiego Towarzystwa Socjologicznego.
Gdy w 1935 roku zaczęto wydawać "Polski Słownik Biograficzny", Krzywicki znalazł się w Radzie Słownika. We wrześniu 1939 roku Ludwik Krzywicki został ranny podczas ostrzału Warszawy. Po pobycie w szpitalu i kuracji u przyjaciół powrócił do zdrowia i kontynuował swoją pracę naukową. Na początku czerwca 1941 zapadł na serce. Zmarł 10 VI 1941 roku w Warszawie.
Za swoją działalność Ludwik Krzywicki został uhonorowany m.in. nagrodą im. Natansona, Kasy im. Mianowskiego oraz w 1934 roku nagrodą miasta stołecznego Warszawy za całokształt działalności. W 1940 roku Uniwersytet w Kownie przyznał mu doktorat honoris causa, chcąc w ten sposób wyrazić uznanie za prowadzone przez Krzywickiego niemal od początku wieku badania nad litewskimi grodziskami. Wiele jego prac poświęconych temu tematowi zostało przetłumaczonych na język litewski.
Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
