Mimo formalnego nawiązania stosunków dyplomatycznych w roku 1941 i walki przeciwko wspólnemu wrogowi – III Rzeszy – Związek Radziecki nigdy nie traktował londyńskiego rządu emigracyjnego Polski jako równorzędnego partnera. W istocie, już w tym momencie dyktator ZSRR, Józef Stalin, zastanawiał się nad sposobem przejęcia władzy w Polsce. Rozwiązaniem okazało się stworzenie nowego, marionetkowego „rządu”.
I tak to 78 lat temu w Związku Sowieckim powołano Związek Patriotów Polskich – organizację polityczną stworzoną przez komunistów dla dla Polaków w ZSRR. Stanowił narzędzie polityki Stalina przygotowując warunki dla rządów komunistów w powojennej Polsce.
Pełną działalność rozwinął po zerwaniu przez władze ZSRR (IV 1943) stosunków dyplomatycznych z rządem RP na uchodźstwie. We władzach ZPP dominowali komuniści (od I 1944 skupieni w Centralnym Biurze Komunistów Polski), którzy nie ujawniali perspektywicznego celu organizacji. Przewodniczącą Zarządu Głównego była Wanda Wasilewska a wśród członków znaleźli się: Stanisław Skrzeszewski, Stefan Jędrychowski, Włodzimierz Sokorski i Zygmunt Berling. - Nie uważałam się za emigranta, nie uważałam się za uciekiniera, ale za człowieka, który przybył do ojczyzny proletariatu - mówiła wówczas Wasilewska.
Na zajętych przez Sowietów obszarach skupiła się "śmietanka" polskich komunistów, w tym postacie tej miary, co Jakub Berman, Jan Turlejski, Wanda Wasilewska, Bolesław Bierut, Jerzy Borejsza, Paweł Finder, Jan Krasicki, Alfred Lampe, Hilary Minc, Marceli Nowotko, Włodzimierz Sokorski, Aleksander Zawadzki i mniej wówczas znani: Gomułka, Kliszko, Moczar.
Wśród nich wyróżniała się Wasilewska. Córka Leona Wasilewskiego, wybitnego działacza socjalistycznego, pierwszego ministra spraw zagranicznych RP i bliskiego przyjaciela marszałka Józefa Piłsudskiego. Dla Zygmunta Berlinga, który stykał się z nią wielokrotnie – przystojna, choć raczej zaniedbana niż schludna, dla innych; ”pozbawiona powabów, twarda, sucha, grubo kostna kobieta o szerokiej, płaskiej twarzy, wybitnie łasa na mężczyzn”. Wasilewska była autorką książek, pełnych propagandowych frazesów, w których opisywała Polskę, rysując w nich obraz kraju całkowicie nieprzystający do rzeczywistości. Osoba wyzbyta wszelkich kompleksów i zahamowań, wynikających nie tylko z przynależności do kultury polskiej, ale nawet z osobistej przyzwoitości. To musiało podobać się Stalinowi.
ZPP wysunął hasła: walki zbrojnej z Niemcami, sojuszu z ZSRR, ustroju demokratyczno-parlamentarnego i umiarkowanych reform społecznych i gospodarczych w powojennej Polsce.
Zapowiadał zmiany granicy wschodniej państwa polskiego a władze RP na uchodźstwie uznawał za nielegalne. Prowadził działalność propagandową (organ prasowy „Wolna Polska”), opiekę społeczną (przejął pol. sierocińce, domy inwalidów i starców), pracę oświatowo-kulturalną a od V 1943 współorganizował Pierwszą Dywizję Piechoty im. T. Kościuszki, następnie Armię Polską w ZSRR 1944.
W lipcu 1944 ZG ZPP formalnie podporządkował się Krajowej Radzie Narodowej i uczestniczył w powołaniu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. W latach 1944–46 przesiedlał Polaków i Żydów z ZSRR do Polski. Zakończył działalność w sierpniu 1946 roku.
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ