Oto dziś dzień krwi i chwały Oby dniem wskrzeszenia był W gwiazdę Francji Orzeł Biały Patrząc, lot swój w niebo wzbił - to oczywiście słowa Warszawianki. Napisana została w 1831 roku w języku francuskim przez narodowego poetę Francji Casimira François Delavigne'a pod wpływem wydarzeń powstania listopadowego. Zawiera pewne nawiązania stylistyczne do Marsylianki np. Do broni, bracia dziś! (w Warszawiance: Polonais, à la baïonnette), Bo nadszedł chwały naszej dzień! (w Warszawiance: Oto dziś dzień krwi i chwały).
Autorem najbardziej znanego polskiego przekładu był poeta i historyk Karol Sienkiewicz, brat dziadka Henryka Sienkiewicza. Muzykę zaś skomponował Karol Kurpiński. I to ze względu na niego, na rocznicę urodzin kompozytora, przypominamy dzisiaj to wydarzenie.
Karol był synem kościelnego organisty i kapelmistrza na dworze Sułkowskich. Został ochrzczony 6 marca 1785 roku we Włoszakowicach w Wielkopolsce, dokładnej daty urodzin nie znamy, stąd dzień chrztu przyjmuje się za datę urodzin. U ojca pobierał pierwsze lekcje gry na skrzypcach i organach. W 1797 roku został organistą w kościele w Sarnowej (dziś to dzielnica Rawicza), a trzy lata później rozpoczął pracę w pałacowej orkiestrze hrabiego Feliksa Polanowskiego w Moszkowie koło Lwowa.
W 1808 roku, gdy orkiestrę zlikwidowano, zamieszkał we Lwowie, gdzie uczył gry na fortepianie. W 1810 roku przeniósł się do Warszawy i dzięki rekomendacji Józefa Elsnera objął stanowisko drugiego dyrygenta orkiestry Teatru Narodowego. W tym samym roku debiutował w Warszawie jako kompozytor, gdy wykonano jego kantatę ku czci Napoleona. W 1812 roku skomponował ważne dzieło programowe Bitwa pod Możajskiem, opatrzone później tytułem Wielka symfonia bitwę wyobrażająca.
Pierwszą swą operę pt. Dwie chatki wystawił Kurpiński w 1811 roku, kolejną — Pałac Lucypera — w tym samym roku, co ugruntowało jego pozycję w środowisku artystycznym. W 1815 roku ożenił się z aktorką i śpiewaczką Zofią Brzowską i został członkiem Królewskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, któremu później dedykował pracę teoretyczną pt. Wykład systematyczny zasad muzyki na klawikord (1818 r.). Jednocześnie pisał kolejne opery, m.in. Jadwiga, królowa polska (1814 r.), Zabobon, czyli Krakowiacy i Górale (1816 r.) oraz Zamek na Czorsztynie (1819 r.).
Wzrastająca sława Kurpińskiego sprawiła, ze w 1819 roku na jego cześć wybito złoty medal, a car Aleksander I mianował go swym nadwornym kapelmistrzem. Obok oper pisał Kurpiński także balety (np. Wesele w Ojcowie z 1821 roku, uznane za pierwszy polski balet narodowy), utwory orkiestrowe, wśród których czołowe miejsce zajmuje świetny Koncert klarnetowy. Tworzył ponadto dzieła kameralne i fortepianowe, a ważną częścią jego twórczości były okolicznościowe polonezy. Był też aktywny jako publicysta — w latach 1820-21 redagował „Tygodnik Muzyczny” — pierwsze pismo muzyczne na ziemiach polskich.
W bliskich kontaktach z Kurpińskim pozostawał w Warszawie młody Fryderyk Chopin. Kurpiński dyrygował jego utworami, a także należycie doceniał ich wartość. Chopin zaś w swej muzyce dwukrotnie sięgnął po tematy zaczerpnięte z utworów Kurpińskiego: w Fantazji op. 13 odwołał się do fragmentu Elegii na śmierć Tadeusza Kościuszki, a w Fantazji f-moll op. 49 zacytował jego pieśń pt. Litwinka, która była powszechnie śpiewana przez emigrację polską w Paryżu.
W 1823 roku Kurpiński odbył podróż po Europie, zaznajamiając się z działalnością teatrów operowych, których zasady organizacyjne zamierzał przenieść na grunt polski. Od 1824 roku pozostał jedynym dyrygentem a zarazem dyrektorem Teatru Narodowego. Świetnie sobie radził na tym stanowisku — wystawiał nie tylko dzieła kompozytorów rodzimych, ale też słynne opery Gioacchino Rossiniego, Karola Marii Webera i wielu innych. Ponadto dyrygował prawie wszystkimi ważnymi wydarzeniami muzycznymi w stolicy, w tym prawykonaniem Koncertu fortepianowego f-moll Fryderyka Chopina (1830).
Podczas powstania listopadowego Kurpiński pisał opery o tematyce patriotycznej i pieśni, a wśród nich "Warszawiankę", traktowaną wówczas jak hymn narodowy. Po upadku powstania utrzymał stanowisko dyrektora opery, a w 1833 roku dyrygował inauguracyjnym przedstawieniem w nowej siedzibie — Teatrze Wielkim. W 1835 roku założył przy nim Szkołę Śpiewu, której celem było zastąpienie zlikwidowanego konserwatorium.
Jego wysiłki natrafiały jednak na przeszkody: wybuchały liczne zatargi o repertuar i samodzielność działania narodowej sceny operowej. W rezultacie w 1840 roku Kurpiński podał się do dymisji. Pozostałą część życia spędził w osamotnieniu w swym domu przy ulicy Żelaznej w Warszawie.
Zmarł 18 września 1857 roku w Warszawie i pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim.
KAROL KURPIŃSKI W DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
WARSZAWIANKA 1831 W DZIALE historia PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
Projekt w 2023 roku dofinansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023
Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
