SWP





   Polska




 2021-03-21 Adam Zagajewski nie żyje

Dzisiaj zmarł Adam Zagajewski - wybitny poeta i eseista, przedstawiciel pokolenia Nowej Fali, wieloletni redaktor "Zeszytów Literackich", tłumacz, nauczyciel akademicki, laureat wielu prestiżowych nagród literackich. W 1975 r. był sygnatariuszem Listu 59, sprzeciwiającego się zmianom w Konstytucji PRL. W tym samym roku został laureatem Nagrody Fundacji im. Kościelskich. Od końca lat 70. był członkiem PEN Clubu. Przez wiele lat współpracował z "Zeszytami literackimi".

W "Substancji nieuporządkowanej" pisał: "Gdybym był filozofem, napisałbym rozprawę o uśmiechu – o tym, jak zmienia twarz kobiety czy mężczyzny, jak sprawia, że twarde rysy twarzy kogoś nieuważnego, nieobecnego, wycofanego, niekiedy może pełnego niechęci, albo po prostu głęboko obojętnego, zmęczonego, zdeprymowanego, nagle miękną i ślą do innych sygnał mówiący: jestem człowiekiem, nie jestem taki zły. Może nawet mówi coś więcej: jestem wolny."

Zaczęło się we Lwowie

Adam Zagajewski urodził się 21 czerwca 1945 r. we Lwowie. W tym samym roku rodzina Zagajewskich na skutek akcji przesiedleńczej wyjechała ze Lwowa i osiadła w Gliwicach. Adam Zagajewski ukończył liceum ogólnokształcące w Gliwicach. Studiował psychologię i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Debiutował na łamach „Życia literackiego” w 1967 roku wierszem Muzyka, natomiast debiutancki tom wierszy Komunikat został wydany w 1972 roku nakładem Wydawnictwa Literackiego. W 1975 roku debiutował jako pisarz powieścią Ciepło, zimno wydaną przez PIW. W 1978 ukazał się natomiast pierwszy zbiór szkiców literackich Drugi oddech opublikowany przez Wydawnictwo „Znak”.

Okres studiów w Krakowie to czas kontaktów z tamtejszym środowiskiem artystycznym. W 1968 roku wraz z Julianem Kornhauserem i Jerzym Kornholdem Adam Zagajewski stworzył grupę poetycką „Teraz”, która działała do 1975 roku. W 1974 roku z Julianem Kornhauserem wydał książkę programową pokolenia Nowej Fali - Świat nie przedstawiony.

W latach 1975-76 był członkiem redakcji czasopisma „Student”, której członkami byli m.in. Ryszard Krynicki i Stanisław Barańczak. W latach 1976-1980 współtworzył niezależne czasopismo „Zapis”.

W połowie lat 70. XX wieku włączył się aktywnie w działalność opozycyjną. Był rozpracowywany przez SB. W 1975 roku poeta był jednym z sygnatariuszy „Listu 59” będącego protestem wobec zmian w konstytucji PRL, a także opowiadającym się za ochroną podstawowych wolności obywatelskich. Od 1970 roku został przewodniczącym Koła Młodych Oddziału Krakowskiego Związku Literatów Polskich (do 1991 r.), następnie, od 1973 do rozwiązania przez władze w 1983 roku, był członkiem ZLP. Od 1979 roku jest członkiem Polskiego PEN Clubu.

Adam Zagajewski był stypendystą Deutscher Akademischer Austausch – Dienst (DAAD) w Berlinie Zachodnim (1979-1981) i stypendium literackiego John Simon Guggenheim Foundation (1992). W 1982 roku zdecydował się na wyjazd do Paryża, gdzie od 1983 roku był członkiem redakcji „Zeszytów Literackich”. Paryż był nowym okresem w życiu i twórczości poety, a także wejściem w nowe środowisko literackie. W czasie pobytu w Paryżu, w 1988 roku, wyjechał po raz pierwszy do USA gdzie rozpoczął prowadzenie corocznych zajęć w ramach programu Creative Writing na uniwersytecie w Houston w stanie Teksas. Od 2007 roku prowadził doroczne cykle zajęć na University of Chicago.

W 2002 roku wraz z żoną – Mają Wodecką wrócił do Polski. Zamieszkał w Krakowie, gdzie oprócz działalności pisarskiej dojął działania integrujące środowiska poetyckie USA i Polski.

Zagajewski ma w swoim dorobku kilkanaście tomów poetyckich, z których najważniejsze to: Komunikat (1972), Sklepy mięsne (1975), List. Oda do wielości (1983), Jechać do Lwowa i inne wiersze (1985), Płótno (1990), Ziemia ognista (1994), Pragnienie (1999), Powrót (2003), Anteny (2005). Należy do najczęściej tłumaczonych polskich autorów współczesnych. Był laureatem wielu prestiżowych nagród międzynarodowych, w tym Międzynarodowej Nagrody Vilenica, Nikolaus-Lenau-Preis, Nagrody Tomasa Tranströmera i Neustadt Prize.

O poezji pisał: "Lekka przesada - to właściwie bardzo dobra definicja poezji. Doskonała definicja poezji na dni chłodne i mgliste, dni, kiedy poranek wstaje późno i na próżno obiecuje obecność słońca. Jest lekką przesadą póki się w niej nie zadomowimy. Wtedy staje się prawdą. A potem, kiedy ponownie z niej wyjdziemy - bo nikt nie potrafi w niej zamieszkać na stałe - znowu staje się lekką przesadą."

Nagrody

Nagrody: Nagroda Fundacji im. Kościelskich (1975), czasopisma „Zapis” (1985), nagroda literacka im. Kurta Tucholsky'ego (1985), Prix de la Liberté (1987), nagroda Fundacji Alfreda Jurzykowskiego w Nowym Jorku za rok 1988 (1989), nagroda literacka im. Zygmunta Hertza za 1993 rok (1994), Międzynarodowa Nagroda Vilenica (1996), nagroda im. Lenaua (2000, wraz z Karlem Dedeciusem), nagroda im. Tomasa Tranströmera (2001), Nagroda im. Horta Bienka (2002), Nagroda Literacka Fundacji im. Konrada Adenauera (2002), Nagroda Neustadt (2004), nagroda im. Czesława Miłosza (2008), Europejska Nagroda Poetycka (2010), chińska nagroda poetycka Zhongkun (2014), Nagroda im. Jana Parandowskiego (2015), Nagroda im. Heinricha Manna (2015), nagrodę im. Leopolda Lucasa (2016). Doktor honoris causa UJ (2012).


POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.


NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ

POLECAMY TAKŻE


Fatal error: Uncaught exception 'PDOException' with message 'SQLSTATE[42000]: Syntax error or access violation: 1064 You have an error in your SQL syntax; check the manual that corresponds to your MySQL server version for the right syntax to use near 'order by element_6 DESC , element_24 DESC LIMIT 0,4' at line 9' in /pai_wiadomosci.php:175 Stack trace: #0 /pai_wiadomosci.php(175): PDOStatement->execute() #1 {main} thrown in /pai_wiadomosci.php on line 175