W Borysławiu w przeszłości były trzy polskie cmentarze: na Mrażnicy, na Wolance i tak zwany „nowy” na Hukowej Górze. Po II wojnie światowej polskie rodziny były zmuszone porzucić ziemię, na której się urodziły i mieszkały, zostawiając groby przodków. Większość Polaków opuściła Borysław w 1945 roku, a w 1958 roku wyjechała reszta. Cmentarze pozostały bez opieki. Już po raz piętnasty jako Wspólnota Polska wraz z partnerami chcemy zebrać i zapalić znicze na opuszczonych grobach naszych Rodaków pochowanych na starych, kresowych nekropoliach oraz kontynuować opiekę nad opuszczonymi polskimi grobami na Cmentarzu Janowskim we Lwowie. Niech światło zebranych zniczy zapłonie na polskich grobach dając świadectwo naszej pamięci o Polakach, których ciała i groby pozostały na ukochanych Kresach na zawsze!
Zdajemy sobie sprawę, że nie każdy zna te miejsca i miał okazję odwiedzić polskie nekropolie na Kresach, dlatego chcemy przybliżyć ich historie.
W Borysławiu w przeszłości były trzy polskie cmentarze: na Mrażnicy, na Wolance i tak zwany „nowy” na Hukowej Górze. Po II wojnie światowej polskie rodziny były zmuszone porzucić ziemię, na której się urodziły i mieszkały, zostawiając groby przodków. Większość Polaków opuściła Borysław w 1945 roku, a w 1958 roku wyjechała reszta. Cmentarze pozostały bez opieki. Mały cmentarz na Mrażnicy prawie całkowicie przesłonił okoliczny las. Cmentarz na Wolance został zlikwidowany za czasów komunistycznych w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku: zburzono go, używając ciężkich maszyn. Pozostał jedynie cmentarz na Hukowej Górze. Wielki, ponieważ od 1911 roku chowano na nim katolików, niestety z powodu braku opieki z każdym rokiem coraz bardziej niszczejący i zaniedbany. Za czasów Związku Radzieckiego nikt, poza nielicznymi pozostałymi na tych terenach rodzinami, nie dbał o groby. Tu znajduje się m.in. zbiorowa mogiła zamordowanych 26 czerwca 1941r. przez NKWD siedemnastu młodych Polaków.
Od wielu lat na pamiątkowym miejscu pochówku Polaków na Hukowej Górze palą się znicze, ofiarowywane w ramach akcji „Podaruj znicz na Kresów” Oddziału Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" w Katowicach. Borysław regularnie odwiedzała młodzież z Wałbrzycha – miasta na Dolnym Śląsku, w którym odnaleźli swój drugi dom wysiedleni po 1945 roku borysławiacy. W 2016 roku na grobie zamordowanych przez NKWD Polaków umieszczono pamiątkowe tablice z imionami ofiar. Na uroczystym poświęceniu miejsca pochówku i tablic, któremu przewodniczył biskup archidiecezji lwowskiej, byli obecni ambasador RP na Ukrainie, konsul generalny RP we Lwowie, przedstawiciele władz obwodu lwowskiego i miasta Borysławia, goście z Polski. Ponadto ustawiono dwie tablice, informujące w języku polskim i ukraińskim. że jest to polski cmentarz rzymskokatolicki. Podejście i teren wokół kopca wyłożono kostką, co pozwala na gromadzenie się wiernych na corocznej mszy w intencji zmarłych i pochowanych na terenach Borysławia Polaków.
Niestety stary, polski cmentarz w Borysławiu upomina się ciągle o swoją pamięć i ciągle przegrywa z potęgą przyrody, dlatego nasza pamięć i pomoc jest nieodzowna dla zachowania materialnych śladów polskości na tamtym obszarze Kresów.
Miasto Borysław zawdzięcza swoją nazwę klasztorowi, wokół którego później powstała wieś o tej samej nazwie. Jej południową część nazywano „Potokiem”, a północną „Nowym Światem”. Współczesny Borysław znajduje się na terenie dawnych osad – Borysławia, Bani Kotowskiej, Gubini, Mraźnicy, Tustanowic (od nazwy twierdzy Tustań), które w II połowie XIX w. zabudowywano, a na początku XX w. połączono w jeden organizm miejski. Od XIX wieku Borysław był stolicą nafty, a miasto nazywano "Polską Alaską" lub "Klondike" .
Pierwsza wzmianka pochodzi z 19 marca 1387 roku. W XV-XVIII w. Borysław był jednym z głównych ośrodków Korony zajmujących się warzeniem soli. Stąd wywożono sól na Litwę, Węgry i do Rumunii. Pod koniec XVIII w. doszło do upadku przetwórstwa soli, a Borysław stał się niewielką, mało znaczącą wsią. Stargnacja trwała do czasu odkrycia złóż nafty.
Po pierwszym rozbiorze Polski, w 1772 r. Borysław znalazł się zaborze austriackim. W połowie XIX w., po odkryciu złóż mineralnych, zaczął przekształcać się w ośrodek przemysłowy, centrum wydobycia i przetwórstwa nafty, ozokerytu i gazu. Borysławskie złoże ozokerytu, odkryte w 1854 r. przez lwowskiego przemysłowca Roberta Domsa, okazały się jednymi z największych na świecie pod względem wielkości i możliwości wydobycia. W drugiej połowie XIX w. borysławski ozokeryt został użyty do izolacji pierwszego transatlantyckiego kabla telegraficznego pomiędzy Europą i Stanami Zjednoczonymi.
Naftę z początku wydobywano metodą kopania studni, a od 1861 r. - przy pomocy szybów wiertniczych, wzniesionych przez Domsa. Skalę przemysłową wydobycie ropy osiągnęło w latach 60. XIX w., a w 1909 r. osiągnięto rekord – udział 5% w światowym wydobyciu ropy naftowej.
31 grudnia 1872 r. w Borysławiu oddano do użytku linię kolejową.
W związku z rozwojem przemysłu naftowego wzdłuż prawego brzegu Tyśmienicy zaczęto budować ulicę Pańską (współczesna nazwa: Szewczenki) – główną arterię przyszłego miasta. W konsekwencji napływu robotników potrzebnych w przemyśle naftowym szybko wzrosła liczba mieszkańców Borysławia. Na terenie dawnej wsi prędko wyrósł „las” naftowych i ozokerytowych wież. Przedsiębiorstwa ze Stanów Zjednoczonych, Kanady, Belgii, Francji, Niemiec prowadziły rabunkową eksploatację złóż, nie poświęcając żadnej uwagi ochronie środowiska czy bezpieczeństwu robotników.
W okresie międzywojennym Borysław należał do Polski (województwo lwowskie). Zgodnie z postanowieniem Rady Ministrów z 20 maja 1930 r. przyłączono sąsiadujące wsie. 26 lipca 1933 r. oficjalnie potwierdzono nowe prawa miejskie.
Przemysł naftowy silnie podupadł w czasie światowego kryzysu gospodarczego, a potem nie odrodził się już z powodu wyczerpania złóż. Podczas II wojny światowej borysławską naftę dostarczano Niemcom.
Po wojnie, w efekcie akcji „Wisła”, na te tereny trafiło wielu Łemków, przesiedleńców z terenów obecnej Polski. Natomiast Polacy, stanowiący główną grupę inżynierów i robotników przemysłu naftowego, wyjechali do pojałtańskiej Polski.
Zebrane w ramach tegorocznej akcji znicze - pomimo utrudnień związanych z pandemią COVID-19 - zamierzamy przewieźć do Lwowa i przy udziale organizacji polskiej mniejszości narodowej w obwodzie lwowskim - oraz skupionych wokół nich dzieci i młodzieży polskiego pochodzenia oraz organizacji harcerskich - zapalić je na opuszczonych grobach naszych Rodaków, pochowanych na starych nekropoliach w Borysławiu, w Drohobyczu, we Lwowie, w Łanowicach, w Rudkach, w Samborze i w Stryju. Rozpalimy je także w wielu miejscach narodowej pamięci, gdzie złożymy również okolicznościowe wiązanki kwiatów.
Pragniemy kontynuować również - wspólnie z Towarzystwem Miłośników Dziedzictwa Kultury Polskiej „Zabytek” we Lwowie - prowadzenie prac porządkowych na Cmentarzu Janowskim, przygotowujących tą nekropolię do uroczystych obchodów Święta Zmarłych oraz do obchodów Narodowego Święta Niepodległości. Dotyczy to również przygotowania lwowskich cmentarzy na Zamarstynowie, Zniesieniu i w Hołosku Małym - miejscu pochówku 900 żołnierzy Wojska Polskiego, którzy zginęli we wrześniu 1939r. - a także cmentarzy w Jaworowie, w Niemirowie, w Janowie i w Czerwonogradzie.
Nasza pamięć, solidarność i materialna pomoc w organizacji obchodów Święta Zmarłych - a także obchodów Świąt Narodowych - na Kresach ma w obecnej sytuacji szczególne znaczenie dla polskiej społeczności mieszkającej obecnie na Ukrainie.
Informujemy również, że wyjazd naszej delegacji na Ukrainę - wraz ze zniczami i sprzętem do porządkowania cmentarzy - został zaplanowany w ostatnich dniach października br. Koordynatorem akcji ze strony Górnośląskiego Oddziału Stowarzyszenia Wspólnota Polska w Katowicach jest Pani Alicja Brzan-Kloś - tel.: +48 501 459 655, mail to: alicebk@wp.eu .
Zebrane znicze można przekazywać w Biurze Organizacji Pozarządowych w Bytomiu mającym siedzibę przy pl. Jana III Sobieskiego 3, w godz. 09:00 - 15:00, telefon: 32 388 33 47 - które wraz z Władzami Miasta Bytomia wspiera nas od początku naszej akcji.
W sprawie bezpośredniego odbioru zniczy prosimy o kontakt telefoniczny lub mailowy z koordynatorem akcji.
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ