Kiedy 28 listopada 1918 roku Józef Piłsudski powołał do życia marynarkę wojenną, Polska nie miała jeszcze dostępu do morza ani okrętów z prawdziwego zdarzenia. Mogła się za to poszczycić grupą oficerów, którzy zdobyli doświadczenie w mundurach armii państw zaborczych i bardzo chcieli kontynuować służbę, już pod biało-czerwoną banderą.
„Postanowiliśmy zaproponować rządowi, względnie ministrowi wojny stworzenie polskiej Marynarki Wojennej jako części sił zbrojnych i podporządkować ten nowy urząd Ministrowi Spraw Wojskowych. Generał Szeptycki [wówczas szef Sztabu Generalnego – przyp. Ł.Z.] zapytał, czy jestem gotów objąć kierownictwo marynarki. Zgodziłem się i od razu poprosiłem generała, aby wystarał się jak najprędzej o odpowiedni dekret u naczelnika państwa ze względu na groźne nastroje wśród marynarzy” – wspominał płk Bogumił Nowotny, dawny oficer sił morskich Austro-Węgier, który jesienią 1918 roku odpowiadał za przejmowanie od Niemców uzbrojonych jednostek pływających po Wiśle. Niebawem z polecenia Szeptyckiego pojawił się w Belwederze. „Po krótkim wyczekiwaniu wyszedł z salonu Piłsudskiego najpierw generał Szeptycki, a za nim prezes ministrów Moraczewski, trzymając w ręku podpisany przez naczelnika dekret, mocą którego została utworzona polska Marynarka Wojenna, a ja zostałem równocześnie mianowany jej szefem. Zarówno minister Moraczewski, jak i generał Szeptycki uścisnęli mi serdecznie rękę, winszując nowemu dowódcy pomyślności na tym zaszczytnym stanowisku” – zanotował potem w pamiętniku płk Bogumił Nowotny.
Był 28 listopada 1918 roku. Polska nie sięgała jeszcze wówczas do Bałtyku, nie miała okrętów z prawdziwego zdarzenia, a mimo to... właśnie zdecydowała się powołać siły morskie.
Dla ciekawości. Zaczątkiem sił morskich były niewielkie jednostki, które operowały na Wiśle. Przejmowaliśmy je od Austriaków i Niemców. Początkowo marynarka dysponowała bocznokołowcem „Wisła” i kilkoma motorówkami. Kolejne to naprędce dozbrajane jednostki cywilne. Przykład – choćby statek uzbrojony „Różycki”. Ten dawny holownik przejęty przez marynarkę wojenną został wyposażony w dwa ciężkie karabiny maszynowe i skierowany do patrolowania granicy z Niemcami. W listopadzie 1919 roku statek przypadkowo naruszył linię demarkacyjną i został ostrzelany przez niemieckich pograniczników, którzy ostatecznie wzięli załogę do niewoli, „Różyckiego” zaś zarekwirowali. Pierwszymi okrętami rzecznymi z prawdziwego zdarzenia stały się dopiero monitory gdańskie, które do służby zaczęły wchodzić latem 1920 roku.
W tym czasie polska marynarka zaczęła już wypływać na szersze wody, i to w sensie jak najbardziej dosłownym. Kilka miesięcy wcześniej Rzeczpospolita przejęła przyznany jej w Wersalu kawałek bałtyckiego wybrzeża. Głównym portem stał się Puck. Do służby wszedł też pierwszy morski okręt – jednostka hydrograficzna ORP „Pomorzanin”. Pod koniec 1919 roku Józef Unrug kupił go w Hamburgu na własne nazwisko. Ten sprytny wybieg był konieczny, bo Niemcy nie bardzo mieli ochotę realizować podobne transakcje ze wschodnim sąsiadem. Jednostka, choć leciwa, miała dla Polski ogromne znaczenie. Niemcy próbowali przekonać międzynarodową społeczność, że nowo odrodzona Rzeczpospolita nie jest w stanie zagwarantować bezpieczeństwa żeglugi na kontrolowanej przez siebie części Bałtyku. A okręt hydrograficzny pozwalał na przeprowadzenie badań morskiego dna i opracowanie nowych map.
Niebawem biało-czerwona bandera załopotała nad sześcioma torpedowcami, które na mocy międzynarodowych ustaleń trafiły do Polski z Niemiec. Ruszyła też budowa nowoczesnego portu w Gdyni. Rzeczpospolita krok po kroku umacniała swoją obecność na Bałtyku.
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ