Maria Pawlikowska-Jasnorzewska wybitna poetka okresu międzywojennego, autorka pięknych miniatur miłosnych, dramatów i utworów, które śpiewali Demarczyk, Niemen, Janda, zmarła na emigracji w Manchesterze 9 lipca 1945 r. Poetka bezkompromisowo oceniała "emigracyjny Londyn”, pobyt na uchodźstwie był dla niej sprawą trudną i bolesną, dramatycznie kontrastował z pełnymi blasku latami przeżytymi przed wojną w Polsce. Mawiała: Kto chce bym go kochała, nie może być nigdy ponury. Chociaż jej poezja często nacechowana była nostalgią i cierpieniem.
Wciąż powtarzasz uparcie i skrycie Patrzysz w okno i smutek masz w oku Przecież mnie kochasz nad życie Sam mi mówiłeś przeszłego roku. Nie widziałam cię już od miesiąca I nic, jestem może bledsza Trochę śpiąca, trochę bardziej milcząca Lecz widać można żyć bez powietrza... - któż nie zna interpretacji jej wiersza w wykonaniu Ewy Demarczyk?...
Przyszła poetka urodziła się 24 listopada 1891 roku. Będąc dorosłą kobietą starannie ukrywała tę datę, odmładzając się nawet o osiem lat. Formację umysłową charakterystyczną dla elity inteligenckiej II Rzeczypospolitej zawdzięczała przede wszystkim edukacji domowej na wysokim poziomie, uzupełnianej własnymi lekturami. Podobnie jak siostra, nigdy nie chodziła do szkół czy na wyższe uczelnie, co zresztą znajdywało wyraz w jej intelekcie. Cała familia przebywała w dworze zwanym Kossakówką, która był a jednocześnie ostoją i centrum wydarzeń kulturalnych – tam właśnie spotykali się najważniejsi twórcy owych czasów – Henryk Sienkiewicz, Wincenty Lutosławski, Ignacy Jan Paderewski. Swoje przezwisko miał każdy z mieszkańców Kossakówki. Maria nazywana była Lilką – forma ta wyewoluowała od zdrobnienia Marylka.
Maria miała po kim odziedziczyć talent plastyczny i literacki, pochodziła przecież z najsłynniejszego w Polsce klanu malarzy-batalistów oraz specjalistów od ukazywania koni. Pierwszym ze znanych Kossaków był dziadek poetki Juliusz. Jeszcze większy rozgłos zyskał jej ojciec Wojciech. Tradycję rodzinną kontynuował brat Marii, Jerzy, który współpracował z ojcem i naśladował jego styl. Utalentowana literacko była z kolei najmłodsza z rodzeństwa Magdalena, popularna pisarka satyryczna publikująca pod przybranym nazwiskiem Samozwaniec. Warto wspomnieć, że również Wojciech sprawnie posługiwał się piórem w pełnej swady korespondencji i wydanych jeszcze za życia Wspomnieniach.
Należy przy tym wiedzieć, że profesjonalne i systematyczne studia malarskie wymagałyby od Marii wyjazdu za granicę, bo krakowska Akademia Sztuk Pięknych nie dopuszczała kobiet do studiów aż do 1918 roku. Miała zresztą zupełnie inne plany.
W zbiorowej świadomości pozostał obraz poetki piszącej o miłości i cierpieniu po stracie miłości. W młodości tworzyła sporo akwareli i rysunków, a nawet zarabiała na ich sprzedaży. Dziś prace te traktowane są na ogół jako ciekawostka. To niepełny portret. Osobny rozdział jej życia rozpoczął się bowiem na emigracji w Anglii. Lilka początkowo zatrzymała się w Londynie, a później przeniosła do nadmorskiej miejscowości Blackpool i zamieszkała w hotelu Waterloo pełnym emigrantów z Polski. Miejsce było dość bezpieczne, ale Pawlikowska-Jasnorzewska czuła się fatalnie w nowym otoczeniu. Nie znała dość dobrze angielskiego, a rodacy – przeważnie pochodzący z zupełnie innych sfer społecznych – drażnili ją. W 1943 roku przeniosła się do nieco lepszego hotelu Trafalgar, jednak przygnębienie i tęsknota jej nie opuszczały.
Zachęcamy do przeczytania biografii tej wybitnej i intrygującej poetki w obszernym, ilustrowanym artykule w dziale historia-kultura PAI
Maria Pawlikowska-Jasnorzewska w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ