Stanisław Młodożeniec był talentem, który narodził się (31 stycznia 1895 roku) w sandomierskiej wsi. Spod chłopskiej strzechy dotarł do kanonu polskiej literatury. Poeta, prozaik, współtwórca polskiego futuryzmu.

W dwudziestoleciu międzywojennym obserwujemy bardzo duży rozwój różnych nowych kierunków w sztuce i literaturze, z którymi związana jest również całkowicie nowe postawa artystyczna twórców, zmianie ulega także ich światopogląd i sposób postrzegania rzeczywistości w ich utworach. Cała dotychczasowa literatura - zwłaszcza jej romantyczny model ulega przewartościowaniu i odrzuceniu jako coś, co w żaden sposób nie odpowiada nowoczesnemu człowiekowi i czasom, w których przyszło im żyć. Z takim właśnie myśleniem i postawą związane są propozycje artystyczne nowopowstałych ruchów awangardowych w sztuce. Zaliczyć możemy tu również prąd futurystyczny, którego reprezentantami byli Stanisław Młodożeniec.

Główną myślą nurtu futurystycznego było odrzucenie tradycji literackiej i w ogóle klasycznych form wiersza oraz myślenia o literaturze i próba stworzenia czegoś całkowicie nowego. Czegoś na miarę nowoczesnego człowieka patrzącego w przyszłość. Właśnie przyszłość stała się jedną z najważniejszych wartości tych twórców. Już sama nazwa "futuryzm" pochodzi od słowa future, co oznacza przyszłość. Na takim właśnie postulacie tworzyli oni swa sztukę. Inspirowali się coraz większym postępem cywilizacyjnym i rozwojem techniki. Odrzucali klasyczna formę wiersza, nawoływali do odrzucenia wszystkiego, co może krępować wolność artystyczną - chociażby nie przestrzegali zasad ortografii postulując zmiany zasad pisowni i wyrzucenie z języka polskiego rozróżnień na ch i h czy ż i rz.

Futuryzm starał się stworzyć całkowicie nową jakość w literaturze i sztuce. Jeśli spojrzymy na dzisiejsze dokonania niektórych poetów, to zobaczymy, że w dużym stopniu intuicje przez nich wysuwane potwierdziły się. Współczesne wiersze w dużej mierze potwierdzają futurystyczne przepowiednie.

STANISŁAW MŁODOŻENIEC

Urodzony w 1895 roku w Dobrocicach. Poeta, prozaik, dramaturg, publicysta, współtwórca polskiego futuryzmu. Ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Na przełomie 1919-1920 roku wspólnie z Tytusem Czyżewskim i Brunonem Jasieńskim założył w Krakowie Niezalegalizowany Klub Futurystów “Pod Katarynką” i zorganizował pierwszy wieczór poezji futurystycznej. Podjął współpracę z redagowaną przez Tadeusza Peipera “Zwrotnicą”, w której pierwszym numerze zamieścił programowy wiersz Wyskok.

Do wybuchu drugiej wojny światowej był nauczycielem gimnazjalnym. Zmobilizowany w 1939 roku. Jako szeregowy żołnierz wojsk łączności przeszedł ze swoim oddziałem na Węgry, gdzie został internowany. W czerwcu 1940 roku uciekł do Jugosławii. Wkrótce przedostał się przez Konstantynopol do Syrii i rozpoczął służbę w szeregach Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich.

W latach 1943-1944 był pracownikiem polskiej tajnej radiostacji “Świt”, nadającej audycje z terytorium Wielkiej Brytanii, a w latach powojennych nawiązał współpracę z Radiem Wolna Europa.

Powrócił do kraju w 1957 roku. Opublikował tomy poetyckie, m.in.: Kreski i futureski (1921), Futuro-gamy i futuro-pejzaże (1934), książki prozatorskie, m.in.: W Dolinie Małej Wody (1958), Opowiadania (1976), dramaty, m.in.: Wiater: widowisko w 3 aktach z prologiem (1937) oraz książki publicystyczne, m.in.: O nowy ład (1935), W Darowie (1938).

Zmarł 21 stycznia 1959 roku w Warszawie.

Stanisław Młodożeniec w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI