SWP




KRAJ-EMIGRACJA

RZYM 1990. KONFERENCJA POD PATRONATEM OJCA ŚWIĘTEGO JANA PAWŁA II



W trzydziestolecie istnienia Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" przypominamy wydarzenie, które legło u podstaw wszelkiej aktywności polonijnej oraz misji realizowanej przez "Wspólnotę Polską" w kolejnych latach. Była nim konferencja "Kraj Emigracja" zorganizowana w dniach 26-30 X 1990 r. w Rzymie, pod patronatem Ojca Świętego Jana Pawła II, w której uczestniczyło 89 przedstawicieli organizacji polskich i polonijnych z 22 krajów świata, oraz 24-osobowa delegacja „Wspólnoty Polskiej". W konferencji udział wzięli także duszpasterze Polaków poza granicami kraju wraz z delegatem Prymasa Polski do spraw duszpasterstwa emigracji ks. bp. Szczepanem Wesołym. Konferencję zaszczycił swą obecnością ks. kard. Józef Glemp, Prymas Polski.


ANNA BOGUCKA-SKOWROŃSKA

Temat referatu:

"Kraj - Emigracja" stanowi skrót myślowy. O jaką relację chodzi i co znaczy"Kraj", a co"Emigracja"?


Relacja-to spojrzenie w sensie opcji - a zatem jak widzi, jak ocenia, jaki ma stosunek wyrażany przez działania już podjęte i zadania na przyszłość Kraj wobec Emigracji.

„Kraj" - to my, to Polacy u siebie, na swojej ojczystej ziemi, w swoim państwie. Kraj - to Polacy w Polsce.

"Emigracja" - to skrót werbalny przyjęty dla potrzeb niniejszego referatu - obejmujący miliony ludzi związanych z nami więzią szczególną - polskością.

Jest sprawą bardzo ważną - kogo uważamy za członka owej zbiorowości, na czym polega więź owej wspólnoty. Każdy z nas doświadcza tego, że Ojczyzna to nie tylko ta konkretna, życiowa przestrzeń i kraj - obraz, w którym się żyje. To nie tylko miejsce na ziemi. To wyobrażenie całej przestrzeni ziemi ojczystej, to jej obraz kształtowany w nas przez historię i narodową kulturę. To krajobrazy - morze, góry, lasy, pola. To miejsca takie jak Wawel, jak Zamek Królewski w Warszawie. Jak kościoły. Jak groby. Domy. To księgi -takie jak Mickiewicz. Obrazy - jak Matejko. Dźwięki - jak muzyka Chopina. To barwy polskiej flagi.

Położenie terytorialne naszej Ojczyzny stworzyło sytuację wyjściową, macierzystą dla narodu polskiego. Krąg śródziemnomorskiej kultury, chrześcijaństwo, łacińskość - apotem już własna historia, własna kultura, własne dziedzictwo.

A więc wyobrażenie Ojczyzny - to nie tylko wyobrażenie ziemi - ale doświadczanie historycznego dziedzictwa i specyfiki narodowej kultury. Naród tworzy tę kulturę poprzez język, religię, sztukę, naukę, ekonomię, technikę, a nawet politykę.

Tworząc ją - w dynamicznym procesie historycznym - dokonuje wciąż wyboru wartości. Naród jest więc wspólnotą, która nie tylko tworzy kulturę własną, ale realizuje wartości tej kultury i wzbogaca ją przez swe dzieje. Naród i kultura określają się więc wzajemnie. Głównym wyznacznikiem"polskości" jest zatem identyfikacja z pol­ską narodową kulturą, świadomość wspólnoty losu, historii i procesu tworzenia swoistego ethosu. Ten polski ethos to honor, duma, roman­tyzm, wspaniałomyślność, niezależność. To wartość, o którą został wzbogacony w ostatnich latach - solidarność. Solidarność jako cnota społeczna, umiejętność wspólnego dźwigania brzemion, przezwycięża­nia podziałów, budowania wspólnego dobra.
Tak czujemy naszą"polskość", która, jak określił to Ksiądz Profesor J. Tischner - stanowi"propozycję etyczną", bo jej wybór jest wolnym wyborem określonych wyżej wartości.
Myśląc:"Emigracja" - myślimy zatem o tych wszystkich na świecie, których poza krajem łączy polskość. Myślimy o tych, którzy urodzili się w Polsce, a znaleźli daleko od niej - tworząc własne, etniczne grupy. Myślimy o tych, którzy znaleźli się poza granicami wskutek zmiany granic. O tych, którzy musieli emigrować i tych, którzy chcieli. Którzy nie mogli wrócić. Którzy nie wrócili. O tych, którzy zamieszkiwali na terenach Rzeczypospolitej i czują się związani z polskością, choć ich przodkowie byli innego pochodzenia.

Myślimy o potomkach, o dalszych pokoleniach tych wszystkich grup. Używamy różnych sformułowań, mówimy o emigracji, o Polonii, o Polakach, Polakach za granicą, o ludziach pochodzenia polskiego, myślimy o wielkiej wspólnocie, którą wspólnie, zarówno w kraju jak i poza nim tworzymy.

Z członkami naszej wspólnoty poza krajem pragniemy zacieśniać więzy. Pragniemy stworzyć takie warunki, by Polska stała się dla nich Domem.

Czasy współczesne charakteryzują się dużą emigracją. Z przyczyn cywilizacyjnych, ekonomicznych, politycznych, religijnych, kulturo­wych - ludzie emigrują, migrują, przesiedlają się i uchodzą z krajów. Emigracja polska licząca ponad 15 milionów ludzi zajmuje 4-te miejsce na świecie pod względem liczebności i jest bardzo zróżnicowana pod względem geograficznym, ustrojowym, gospodarczym, kulturowym, wiekowym. W 32 krajach świata tworzy liczące się skupiska.

Początki emigracji sięgają XVII wieku. Najprostszy jej podział to emigracje przedwojenna, wojenna i powojenna.

  1. Ta przedwojenna znaczącą stała się jako emigracja i wychodźstwo polityczne po insurekcji kościuszkowskiej, upadku powstania listopa­dowego i potem styczniowego. Drugą ważną grupę tej emigracji przedwojennej stanowi masowa emigracja zarobkowa w latach 1870-1914 do Stanów Zjednoczonych, Kanady i Brazylii.
  2. Emigracja wojenna - to emigracja związana z działaniami 11 wojny światowej i sytuacją polityczną po jej zakończeniu. Jest to emigra­cja złożona z Polaków, którzy pozostali po wojnie na Zachodzie z wyboru bądź z powodu niemożności powrotu wskutek narzucenia Polsce nieakceptowanego przez naród rządu i porządku ustrojowego. Podkreślić w tej grupie należy tzw. emigrację niepodległościową, która jak to określił Ojciec Święty Jan Paweł II - pozostała"żywą częścią Polski","rdzeniem Polski walczącej o świętą sprawę swej niepodległo­ści" i poza krajem przechowywała i przechowuje struktury rządu zwanego rządem polskim na Uchodźstwie.
    Specyficzną grupę"emigrantów" stanowią Polacy w Związku Ra­dzieckim, Rumunii i Czechosłowacji, którzy pozostali na swych zie­miach, a ziemie te przestały należeć do Polski. Do emigracji"wschod­niej" należą też pokolenia zesłańców z czasów carskich, potem pokole­nia ofiar terroru stalinowskiego, akcji deportacyjnych i przesiedleńczych.
  3. Emigracja powojenna jest także zróżnicowana. Polityczna - wią­że się z przełomami w historii najnowszej, latami represji stalinowskich, potem 1968 r., wreszcie jest to tzw. emigracja"solidarnościowa" po 1980 r. oraz emigracja zarobkowa, ekonomiczna, często sezonowa.

Ocenia się, że obecnie w Stanach Zjednoczonych znajduje się po­nad 10 mln ludzi pochodzenia polskiego, w Kanadzie 400 tys., Brazylii 800 tys. - I mln, Argentynie 600 tys., Australii 300 tys., na terenie Związku Radzieckiego wg danych oficjalnych 1,5-2 mln (w rzeczywistości 2 razy tyle, z czego na Białorusi 418 tys., Ukrainie 300 tys., Litwie 250 tys., Łotwie i Kazachstanie po 60 tys.), w Niemczech ok. 2 mln, we Francji 800 tys., Wielkiej Brytanii 120 tys., Szwecji 54 tys., Włoszech 25 tys., Austrii 35 tys., Rumunii 30 tys., Czechosłowacji 70 tys., Afryce (RPA) 20 tys. W wielu innych krajach na wszystkich kontynentach znajdują się mniejsze skupiska polskie.

Wszyscy oni - żyjący w rozproszeniu, cała nasza Emigracja - ma prawa, które należą do podstawowych praw człowieka. Są to m.in. prawo do powrotu do Ojczyzny, prawo do wolności religijnej, do ludzkich warunków życia, do wykształcenia w języku ojczystym i za­chowania tożsamości kultury, prawo do łączności z krajem. Społeczeństwo polskie zawsze dążyło do zachowania łączności z emi­gracją i stworzenia jej warunków do uczestnictwa w życiu Polski. Od 1908 r. w Kraju powstawały instytucje i stowarzyszenia emigracyjne (1908 r. Lwów - Polskie Towarzystwo Emigracyjne, 1912 r. Poznań - Towarzystwo Opieki nad Wychodźstwem Sezonowym, w latach międzywojennych np. Urząd Emigracyjny, Państwowa Rada Emig­racyjna). W 1929 r. odbył się I Zjazd Polaków z Zagranicy, w 1934 r. I I Zjazd, na którym utworzono Światowy Związek Polaków z Zagranicy"Światpol".

W okresie powojennym narzucony Polsce rząd komunistyczny skute­cznie izolował kraj od emigracji uważanej niejednokrotnie za środowis­ko wrogich sił prowadzących dywersyjną działalność przeciwko kra­jowi."Zapomniano" o Polakach bloku wschodniego, gdzie trwał proces wynaradawiania i przymusowej asymilacji. Powstałe w 1955 r. Towarzy­stwo Łączności z Polonią Zagraniczną"Polonia" w istniejących wówczas warunkach ustrojowych z natury rzeczy było organizacją quasi-rządową, fasadową, nie mogącą i nie chcącą zresztą przeciwsta­wić się polityce rządu wobec Emigracji. Mimo tych obciążeń Towarzy­stwo"Polonia" przez 34 lata swojej działalności miało jednak za­sługi, co jest efektem pracy wielu ofiarnych działaczy i pracowników. Utrzymywało ono kontakty z wieloma (ponad 100) organizacjami polo­nijnymi, chórami, zespołami folklorystycznymi. Udzielało pomocy w nauczaniu języka, organizowało wiele imprez (w sumie, w ró­żnych spotkaniach, koloniach, kursach i in. imprezach wzięło udział ponad 500 tys. Rodaków), prowadziło działalność wydawniczą. W lipcu 1989 r. został oddany do użytku Dom Polonii w Pułtusku ­na zamku, który ma służyć Polonii świata. W roku bieżącym do­szło do samorozwiązania się Towarzystwa, które swój majątek prze­kazało tworzącej się nowej organizacji"Wspólnocie Polskiej". Trzeba podkreślić, że Towarzystwo"Polonia" od 1987 r. rozpoczęło też współpracę z Polakami na Wschodzie, inspirując powstanie tam organizacji polonijnych, a w roku 1989 przyjęło stamtąd 800 dzieci na koloniach letnich. Do 1989 r. ani rząd ani istniejąca"Polonia" nie utrzymywały ze względów politycznych żadnych kontaktów z tzw. emigracją niepodległościową na Zachodzie. W tym okresie Po­lacy na Zachodzie zrzeszeni w różnych organizacjach w celu skoor­dynowania działań i efektywnej współpracy - w roku 1978 powołali na I Światowym Zjeździe Polonii w Toronto - Radę Koordynacyjną Polonii Wolnego Świata - jako światową organizację polonijną. W skład Rady weszło 20 organizacji założycielskich z poszczególnych krajów (m.in. Kongres Polonii Amerykańskiej, Kongres Polonii Kana­dyjskiej i Kongres Polonii Francuskiej) i 6 organizacji o zasięgu światowym (Stowarzyszenie Polskich Kombatantów, Stowarzyszenie Lotników Polskich, Koła Żołnierzy Armii Krajowej, Związek Harcerst­wa Polskiego, Światowe Zjednoczenie Polek, Konferencja Muzeów, Bibliotek i Archiwów Polskich na Zachodzie). Nadrzędną instancją Rady jest światowy Zjazd Polonii odbywający się co najmniej co 6 lat. Wszystkie te organizacje nie otrzymywały oczywiście żadnej pomocy od Kraju. Same podjęły wysiłek umacniania swojej tożsamości i powięk­szania dorobku kulturowego, społecznego oraz materialnego. One też dawały świadectwo prawdzie o Polsce, współdziałały w walce o niepod­ległość, wolność i suwerenność narodu, udzielały pomocy materialnej Polakom w kraju.

Zmiany demokratyczne w kraju w roku ubiegłym powodujące zmianę ustroju politycznego, proces głębokich reform społecznych i gospodar­czych doprowadziły do odzyskiwania podmiotowości przez Polaków w kraju. Nadszedł wreszcie czas burzenia barier izolujących od Emig­racji, czas upomnienia się o zapomnianych przez lata, czas otwarcia Polski jako Domu wszystkich członków polskiej wspólnoty na świecie.

Dał wyraz temu polski parlament, a pod patronatem Senatu powstała niezależna organizacja, stowarzyszenie, które pragnie wyrażać wolę społeczeństwa polskiego - pełnej współpracy z całą polską diasporą. Celem głównym stowarzyszenia jest integracja całej polskiej wspólnoty - stąd nazwa"Wspólnota Polska". Nasza organizacja jest organizacją krajową - nie chce bowiem przesądzać o celowości i formach powoływania nowych struktur organizacji o charakterze światowym. Pragnie, by sprawę tę rozważyli Polacy z emigracji i kraju wspólnie i suwerennie. Formą spotkania jest planowany w przyszłym roku w Polsce - w warunkach ładu demokratycznego (demokratycznie wybrany parlament i prezydent) - światowy zjazd całej Emigracji i Polaków z Zagranicy. Przygotowaniu formuły tego zjazdu służy obecna konferencja w Rzymie.

Trzeba podkreślić, że Polacy we wszystkich okresach utrzymy­wali kontakty ze swymi bliskimi poza Krajem, teraz jednak maso­wo powstają stowarzyszenia służące idei łączności. Politykę otwarcia na sprawy Emigracji prowadzi też obecny rząd w Polsce, placówki dyplomatyczne za granicą zaczynają służyć Emigracji i być przez nią akceptowane.

Ani obecny parlament, ani rząd, ani społeczeństwo nie ponoszą winy za szkodliwą i niszczącą wobec Emigracji politykę czasów, które i dla Polaków w Kraju były czasami pogardy.

Dziś jednak pragniemy wyrazić nasze głębokie ubolewanie z powodu cierpień, prześladowań i osamotnienia naszych braci za granicą. Przep­raszamy za tych, których historia odsunęła w niechlubną przeszłość.

Szczególnie doświadczeni zostali i w sposób szczególny wymagają pomocy nasi bracia - Polacy na Wschodzie. Myślę, że jest to wspólna troska wszystkich nas.

Mamy świadomość, że jeśli nasz naród zaczyna wreszcie żyć własnym życiem, jeśli staje się suwerenny, wolny - to jest to także ogromną zasługą naszej polskiej Emigracji. Tych wszystkich, którzy z determina­cją dawali świadectwo prawdzie o Polsce. Nie ustawali w walce o niepodległość. Przez tatą świadczyli nam, Polakom w Kraju wszech­stronną i ofiarną pomoc. Dziś za to wszystko dziękujemy. Macie swój udział, swój ogromny wkład nie tylko w dziele polskiej kultury, ale udział w zwycięstwie narodu. I my mamy wobec Was dług wdzięczności. Mamy ten dług także wobec całego emigracyjnego duszpasterstwa, które rozpoczęło się wraz z emigracją, wypełniało swą religijną misję, a także wszędzie było ostoją polskości. To właśnie wokół misji polskich, wokół parafii skupiało się życie emigrantów, tu otrzymywali pomoc duchową i materialną, tu formowali się w społeczność świadomą swych celów i zdolną do obrony swych człowieczych praw.

Jak my - Polacy w Kraju - widzimy swoje zobowiązania wobec Emigracji, jakie są cele naszych działań i jakie niosą zadania do realizacji? Cele te i zadania staramy się już osiągać i realizować - w miarę możności. Z uwagi na roboczy charakter naszej konferencji zostały one w tym referacie dla porządku skatalogowane:

  1. doprowadzenie (inspirowanie, wspomaganie i prowadzenie) do wszechstronnej współpracy Kraju i Emigracji w dziedzinach:
    - kulturalnej - naukowej - oświatowej
    - gospodarczej - turystycznej – sportowej oraz podobnej współpracy między środowiskami polonijnymi z różnych krajów osiedlenia;
  2. propagowanie, wspieranie, prowadzenie i doskonalenie nauczania języka polskiego, który nie tylko jest instrumentem porozumiewania się, ale podtrzymuje polskość, pozwala na znajomość historii i narodowej kultury, staje się wartością - znakiem tożsamości;
  3. upowszechnianie wiedzy o historii, kulturze i aktualnym życiu społecznym, gospodarczym i politycznym Kraju;
  4. upowszechnianie i pogłębianie wiedzy o Emigracji, o wszystkich środowiskach polskich na świecie;
  5. stworzenie warunków do umożliwienia swobodnego, stałego kontaktu Emigracji z Krajem - przez:
    - usuwanie barier prawnych i faktycznych
    - ułatwianie i organizowanie turystyki po Kraju
  6. wspieranie dążeń członków Emigracji do zapewnienia respek­towania ich praw, do umacniania pozycji w krajach osiedlenia, w szcze­gólności:
    - pomoc w zdobyciu statusu prawnego (np. prawa mniejszości narodowych)
    - pomoc sprzyjającą pozycji społeczno-ekonomicznej
    - realizowanie prawa do wolności religijnej, do godnego życia, do odpowiedniej pozycji zawodowej i w życiu publicznym
    - realizowanie prawa do powrotu do Ojczyzny
  7. nawiązywanie i ulepszanie dobrych stosunków Kraju (Polski) z krajami osiedlenia Emigracji;
  8. tworzenie relacji między środowiskami Emigracji w różnych krajach osiedlenia, poszukiwanie wspólnoty interesów w celu nawiąza­nia współpracy (jak w pkt. 1).

Powyższe cele muszą być realizowane przy przyjęciu następujących zasad:
- dążenia do unikania sprzeczności interesów i konfliktów
- poszanowania różnic ideowych, programowych, wiekowych
- nieingerowania w działalność innej organizacji czy środowiska.

Zadania, które służą realizacji wyżej wskazanych celów, to w szcze­gólności:

  1. inspirowanie inicjatyw ustawodawczych oraz podejmowanie in­nych działań zmierzających do tworzenia warunków prawnych umoż­liwiających kontakt Emigracji z Krajem, w szczególności:
    - uregulowanie sprawy powrotu do obywatelstwa polskiego osób, które zostały go pozbawione,
    - uregulowanie tzw. podwójnego obywatelstwa - wpis właś­ciwej narodowości w dokumentach tożsamości,
    - uregulowanie spraw paszportowych - wprowadzenie jedno­litego paszportu,
    - ułatwień w ruchu granicznym (usprawnienie przejść granicz­nych, zmiany w przepisach celnych, zniesienie obowiązku zaproszeń etc.),
    - ułatwień turystycznych (przygraniczna baza hotelowa z priory­tetami),
    - współpraca ze Stowarzyszeniem Polsko-Amerykańskich Biur Podróży i innymi organizacjami turystycznymi;
  2. zbieranie informacji o Emigracji i pogłębianie wiedzy o niej przez: a) - rozesłanie ankiet i podjęcie innych akcji gromadzenia informacji o wszelkiego rodzaju organizacjach i stowarzy­szeniach,
    - wydanie informatora -dwujęzycznego (język polski i kraju osiedlenia),
    - zaprogramowanie danych do komputera i wydawanie dys­kietek organizacjom,
    - uzupełnianie sukcesywne danych,
    b) zsumowanie i opracowanie wyników badań przez placówki naukowe (np. Instytut Badań Polonijnych Uniwersytetu Ja­giellońskiego, Instytut Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego itp.).
    c) inspirowanie kierunków dalszych badań, zbieranie sugestii ze strony uczonych i środowisk polonijnych,
    d) gromadzenie informacji:
    - od osób odwiedzających kraje osiedlenia i środowiska emigracyjne,
    - od instytucji współpracujących ze środowiskami emigracyj­nymi,
    - pochodzących ze środków masowego przekazu;
  3. prowadzenie i rozwijanie działalności wydawniczej, adekwatnej do potrzeb i oczekiwań różnych środowisk polskich:
    a) wydawnictwa periodyczne (np. informatory okresowe-dwu­języczne),
    b) książki naukowe, oświatowe (podręczniki) i beletrystyczne (np."Who is who?" uczonych, artystów, działaczy, kontynuo­wanie przedwojennej publikacji"Polacy w cywilizacjach świa­ta", wydanie"Encyklopedii Polonijnej");
  4. prowadzenie i rozwijanie działalności prasowej (współpraca reda­kcji różnych środowisk, korespondenci zagraniczni, usprawnienie kol­portażu);
  5. pomoc w tworzeniu systemu szkolnictwa polonijnego:
    a) dążenie do stworzenia warunków otwierania szkół polskich w krajach osiedlenia - inspirowanie porozumień rządowych i resortowych,
    b) dążenie do wprowadzenia wszystkich stopni szkolnictwa (pod­stawowe, średnie, wyższe),
    c) przygotowywanie kadry pedagogicznej w uczelniach polskich, tworzenie instytutów pedagogicznych w kraju osiedlenia,
    d) zaopatrywanie w podręczniki i pomoce dydaktyczne, e) zaopatrywanie bibliotek szkolnych,
    f) doraźne delegowanie nauczycieli języka polskiego do szkół polonijnych.
    Trzeba zaznaczyć, że w wielu krajach szkolnictwo polonijne rozwijało się bez łączności z krajem, np. w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii. Istnieją tam organizacje zajmujące się szkołą i mające ogromne w tym zakresie zasługi (np. Polska Macierz Szkolna, Komisje Oświatowe Kongresu Amer., Związek Nauczycielstwa Polskiego w Ka­nadzie).
  6. tworzenie warunków ułatwiających naukę języka polskiego mło­dzieży polonijnej i zdobycia przez nią wykształcenia:
    a) organizowanie kursów nauki języka,
    b) organizowanie kursów przyuczenia do zawodu,
    c) współpraca w udzielaniu stypendiów i pomocy w szkołach i uczelniach polskich;
  7. organizowanie i współpraca przy organizowaniu przez inne in­stytucje wszelkich form kontaktu dzieci i młodzieży z Krajem, służących poznaniu Kraju, języka i ludzi, w szczególności:
    - kolonii letnich
    - letnich kursów specjalistycznych (np. etnograficznych) - kursów instruktorów zespołów folklorystycznych
    - festiwali artystycznych (pieśni, tańca itp.)
    - zawodów i kursów sportowych
    - obozów młodzieżowych (stałych i wędrownych) i harcerskich;
  8. organizowanie polsko-emigracyjnych spotkań środowiskowych:
    - kongresy naukowe, seminaria, konsultacje
    - spotkania artystyczne, kombatanckie, harcerskie itp.
  9. promocja kultury i nauki polskiej w krajach osiedlenia:
    - organizowanie wystaw, koncertów, festiwali, przedstawień teatralnych i operowych,
    - inspirowanie i pomoc w tworzeniu ośrodków kultury polskiej i instytutów,
    - wymiana kulturalna między Polską a krajami osiedlenia, - tworzenie polskich Instytutów Naukowych;
  10. pogłębianie więzi ekonomicznej Kraju i Emigracji:
    - organizowanie imprez promocyjnych (np, forum gospodarcze), - opracowywanie i rozpowszechnianie informatorów o moż­liwościach i ofertach inwestycyjnych
    - wspieranie inwestycji kapitału polonijnego w Polsce (inspiro­wanie ułatwień legislacyjnych)
    - dążenie do handlowej wymiany firm polonijnych i polskich - dążenie do współpracy przedsiębiorstw polskich z firmami polonijnymi
    - inspirowanie działalności gospodarczej (punkty doradztwa prawno-ekonomicznego, informacje o stanie prawnym)
    - tworzenie kół biznesu polsko-polonijnego
    - tworzenie fundacji wspierających ekonomicznie działalność polonijną (oświata, kultura, stypendia) i środowiska emig­racyjne
    - dążenie do utworzenia Banku Polonijnego;
  11. uspołecznienie kontaktów Kraju i krajów osiedlenia poprzez unie miast, współpracę placówek kulturalnych, naukowych i oświatowych;
  12. współpraca z duszpasterstwem polonijnym, pomoc w odzys­kiwaniu budynków kościelnych i parafialnych.
    Kościół pełni ogromną rolę w życiu emigranta, jest pierwszym miejscem, do którego się udaje i gdzie może otrzymać pomoc. Zor­ganizowane duszpasterstwo polskie istnieje w ponad 20 krajach. Centralny Ośrodek Duszpasterstwa Emigracyjnego utworzony został w końcu lat 60-tych w Rzymie i kieruje nim obecnie ks. bp Szczepan Wesoły. Zasłużone dla emigracji są zgromadzenia zakonne, zwłaszcza Księży Chrystusowców, Zmartwychwstańców, Misjonarzy św. Wincen­tego a Paulo, Werbistów, Salezjanów i wielu innych.
  13. współpraca z instytucjami (rząd, parlament), organizacjami krajowymi i zagranicznymi (np. stowarzyszenia kresowe) zajmującymi się tematyką Emigracji (w tym Polaków na Wschodzie);
  14. rejestrowanie, renowacja i odtwarzanie miejsc pamięci narodo­wej (pomniki, cmentarze, groby) i opieka nad nimi;
  15. organizowanie obchodów świąt narodowych, rocznic znaczących w historii oraz obrzędów w środowiskach emigracyjnych.

Wskazane wyżej zadania odnoszą się do członków całej Emigracji - mają charakter zadań uniwersalnych. Zadania szczególne są jednak niezbędne dla niesienia pomocy Polakom na Wschodzie i Polakom w Niemczech.

Prócz zadań wyżej sprecyzowanych -"Wspólnota Polska" pragnie kontynuować zadania następujące wobec Polaków na Wschodzie:

  1. niesienie wszechstronnej pomocy w tworzeniu organizacji polskich (lokale, wyposażenie) i ich działaniu (prasa, własne drukarnie, podręczniki)
  2. tworzenie i odtwarzanie szkolnictwa polskiego na różnych stop­niach: podstawowym, średnim, wyższym (tylko 29 proc. Polaków zna język polski)
  3. odzyskiwanie budynków polskich: szkolnych i kościelnych
  4. intensywne kształcenie nauczycieli języka polskiego
  5. dążenie do otwierania przez władze polskie nowych placówek konsularnych
  6. dążenie do usprawnienia przejść granicy wschodniej przez in­spirowanie zmiany przepisów celnych, paszportowych oraz faktyczne ułatwienie ruchu
  7. promocja kultury polskiej i wiedzy o kraju: - dążenie do emisji TV polskiej - dążenie do tworzenia redakcji polskich w radiach lokalnych
  8. poszukiwanie szerszej oferty wypoczynku letniego. Należy tu podkreślić, że w akcji kolonijnej w roku bieżącym brało udział 4 tys. dzieci polskich spoza granicy wschodniej.
  9. nawiązywanie przyjaznych kontaktów z instytucjami kraju osied­lenia - w celu przezwyciężania nacjonalizmów
  10. inspirowanie działalności gospodarczej służącej potrzebom Pola­ków i wzmacniającej ich pozycje w krajach osiedlenia (m.in. kursy menadżerskie)
  11. rozszerzenie zakresu akcji stypendialnej dla młodzieży
  12. kontynuowanie działań dotyczących uregulowania obywatelstwa.

W sprawie Polaków w Niemczech - sytuacja jest zróżnicowana w zależności od charakteru Emigracji - najpilniejszą sprawą jest dążenie do uregulowania statusu Polaków jako mniejszości polskiej na zasadach wzajemności, z uregulowaniem statusu mniejszości niemiec­kiej w Polsce. Uregulowane być musi prawo pobytu i prawo do pracy najmłodszych grup emigracji zarobkowej. Pożądana jest pomoc w re­windykacji majątku organizacji polonijnych i wydawaniu czasopism.

Tak wygląda nasz katalog celów i zadań w działalności na styku KRAJ - EMIGRACJA. Zdaję sobie sprawę z tego, że nie wyczerpuje, bo nie może wyczerpać wszelkich możliwości działania. Służyć może jednak dyskusji, ustaleniu priorytetów i rozważeniu zakresu na najbliż­szy okres. Ważne jest, byśmy byli razem, wyczuleni na wzajemne oczekiwania, ponieważ jesteśmy sobie potrzebni. Łączy nas Ojczyzna. Ojciec Święty Jan Paweł II powiedział:

Polska jest jednym z krajów najboleśniej doświadczonych... Jedną z Ojczyzn najgłębiej przeoranych cierpieniem i równocześnie jedną z najbardziej umalowanych. To przecież prawda, która nas łączy.

Warto jeszcze przypomnieć słowa Władysława Raczkiewicza, ów­czesnego Marszałka Senatu, przyszłego prezydenta, który na II Zjeździe Polaków z Zagranicy powiedział:

Złączeni więzem krwi i więzem ducha, z jednego wyrośli pnia, wszyscy Polacy stanowimy nierozerwalną całość i wspólnie wielkie budujemy dzieło. Dlatego wryć musimy w nasze serca świadomość wzajemnej za siebie odpowiedzialności, która z jedności wypływa. Polak za granicą i Polak w kraju są jedni za drugich odpowiedzialni wobec sumienia Narodu i opinii innych krajów.




KONFERENCJA KRAJ-EMIGRACJA - STRONA GŁÓWNA



POMYSŁ, PROJEKTY GRAFICZNE, REALIZACJA - © POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA


PROJEKTY - WYDARZENIA - KAMPANIE - WYSTAWY
POLONIJNEJ AGENCJI INFORMACYJNEJ



W przypadku kopiowania materiału z portalu PAI

zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony
i pełny adres internetowy artykułu wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem.






Projekt w 2023 roku dofinansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023

Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów





×