129 lat temu w Stanisławowie urodził się Stanisław Sosabowski, generał WP, dowódca 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej, która wzięła udział w największej w II wojnie światowej operacji powietrzno-desantowej sprzymierzonych "Market Garden". Jej celem było opanowanie mostów na Renie w pobliżu holenderskiego Arnhem.
Stanisław Sosabowski - generał twórca polskich jednostek powietrznodesantowych.
Działał w organizacjach niepodległościowych od 1909 roku był członkiem "Zarzewia" i "Armii Polskiej" po uzyskaniu matury w 1910 roku rozpoczął studia na Akademii Handlowej w Krakowie które po dwu latach przerwał i powrócił do rodzinnego Stanisławowa, wtedy też zaczął działać Polskich Drużynach Strzeleckich gdzie pełnił funkcje drużynowego; działał też w tworzącym się skautingu.
Wraz z wybuchem I wojny światowej został zmobilizowany do 58. pułku piechoty austriackiej w jego szeregach walczył na terenie Galicji, miedzy innymi w bitwie pod Gorlicami, następnie brał udział w walkach na Lubelszczyźnie. W 1915 roku został ranny w okolicach Brześcia, w czasie leczenia ran w 1916 roku został awansowany do stopnia podporucznika. Następnie pełnił funkcję cenzora w Złoczowie i archiwisty w Morawskiej Ostrawie i Bolano.
Na początku 1918 roku został przeniesiony do Lublina na terenie generalnego gubernatorstwa austriackiego, awansował na porucznika. Od 1 listopada 1918 roku w Lublinie kierował komisją likwidacyjna byłego generał gubernatorstwa austriackiego, otrzymał awans na kapitana. Następnie na początku 1919 roku został przeniesiony do Warszawy do Głównego Urzędu Likwidacyjnego działającego w Ministerstwie Spraw Wojskowych.
W marcu 1920 roku objął stanowisko szefa wydziału IV Oddziale Sztabu Generalnego; jako ekspert brał udział w konferencji w Spa oraz w komisji zakupów w Paryżu; w tym też roku zostaje mianowany majorem. Ze względu na stan zdrowia, mino własnych próśb, nie służył w oddziałach liniowych. W 1922 roku zostaje kierownikiem referatu w IV Oddziale Sztabu Generalnego. Następnie podjął studia w Wyższej Szkole Wojennej którą ukończył w 1923 roku.
W 1924 roku objął funkcje dowódcy 3. batalionu 75. pułku piechoty na tym stanowisku otrzymał awans na podpułkownika. Kolejnym stanowiskiem służbowym była funkcja zastępcy dowódcy 3. pułku strzelców podhalańskich. W 1928 objął stanowisko wykładowcy taktyki służby sztabów w Wyższej Szkole Wojennej. W 1937 roku objął funkcje jako pełniący obowiązki dowódcy 9. pułku piechoty Legionów; następnie z początkiem 1939 roku objął funkcję dowódcy 21. pułku piechoty "Dzieci Warszawy"; w tym roku awansował do stopnia pułkownika. Na czele tego pułku walczył w kampanii 1939 roku - początkowo w bitwie pod Mława - gdzie pułk jako jedyny z 8. Dywizji Piechoty uniknął rozbicia. Następnie prowadząc pułk cofa się przez Modlin do Warszawy.
W obronie stolicy objął dowództwo "Odcinka Grochów". Udało mu się uniknąć niemieckiej niewoli i po przez Węgry przedostał się do Francji, gdzie powierzono mu funkcję dowódcy piechoty dywizyjnej 4. Dywizji Piechoty - jednostka ta ze względu na braki materiałowe nie wzięła udziału w walkach. Sosabowski był jednym z oficerów który kierował ewakuacją żołnierzy do Wielkiej Brytanii. Po przybyciu na wyspę został dowódcą 4. Kadrowej Brygady Strzelców. Usilnie zabiegał o przekształcenie jednostki w brygadę powietrznodesantową - decyzją Naczelnego Wodza 23 września 1941 roku powołano do życia 1. Samodzielną Brygadę Spadochronową. Idea przyświecająca twórcy brygady było by jej żołnierze najkrótszą drogą - tj. za pomocą desantu powietrznego- powrócili do ojczyzny.
Dnia 15 czerwca 1944 roku otrzymał nominację na stopień generała brygady. Płonne okazały się nadzieje na by brygada udzieliła wsparcia powstańcom warszawskim - było to niemożliwe ze względów logistycznych. Krytykował założenia operacji Market-Garden; pomimo tego dowodził polskimi spadochroniarzami w krwawej bitwie pod Arnhem i Driel 17-24 września 1944 roku. Został przez marszałka Bernarda Montgomeryego obarczony winą za niepowodzenie operacji desantowej. W grudniu 1944 roku na żądanie brytyjskiego dowództwa generał został pozbawiany dowództwa brygady.
Dopiero po latach nastąpiła rehabilitacja dzielnego generała. Brytyjczycy przyznali się do błędów i zwrócili honor Sosabowskiemu. Na emigracji generał spisał swoje wspomnienia z bojowej działalności zatytułowane "Droga wiodła ugorem". Obok tego był autorem prac "Wychowanie żołnierza-obywatela", "Najkrótszą drogą" i "Freely I served".
Po zakończeniu wojny Sosabowski został inspektorem w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia. Po demobilizacji podjął się pracy w warsztacie stolarskim i tapicerskim, który założył wspólnie z kolegą. Następnie był magazynierem w fabryce urządzeń elektrycznych. Nigdy nie powrócił do Polski. Co więcej, został przez władze ludowe uznany za zdrajcę i pozbawiony polskiego obywatelstwa. Zmarł 25 września 1967 roku w Wielkiej Brytanii. Jego ciało sprowadzono do Polski i pochowano na cmentarzu na warszawskich Powązkach.
Jeżeli zainteresowała Państwa postać generała Sosabowskiego zachęcamy do przeczytania artykułu w dziale historia-kultura Polonijnej Agencji Informacyjnej
GENERAŁ STANISŁAW SOSABOWSKI W DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
Projekt w 2023 roku dofinansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023
Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
