106 lat temu pod Rokitną ułani II Brygady Legionów Polskich przeprowadzili szarżę na rosyjskie okopy. To wówczas poległ dowódca szwadronu rotmistrz Zbigniew Dunin-Wąsowicz stając się symbolem nieustępliwej walki o niepodoegłość. Należy wiedzieć, że pochodził z rodziny o walecznej tradycji.
Jego przodek Krzysztof Wąsowicz jako jeden z nielicznych wytrwał podczas potopu szwedzkiego przy prawowitym królu Janie Kazimierzu i przyczynił się do stworzenia konfederacji tyszowieckiej. Wsławił się również nad Pilicą, szarżując ze swymi dragonami na most broniony szwedzkimi armatami. Pradziadek Mikołaj Dunin-Wąsowicza został ranny w szarży pod Somosierrą w roku 1808, a ojciec Bolesław był oficerem Cesarskiej i Królewskiej Armii, szambelan dworu cesarskiego. Brat zaś walczył - tak jak Zbigniew - pod Rokitną.
Zbigniew Dymitr Dunin-Wąsowicz urodził się 14 października 1882 roku w Brzeżanach. Był prawnukiem uczestnika szarży pod Somosierrą szwoleżera Mikołaja Dunin-Wąsowicza. Ukończył Korpus Kadetów w podkrakowskim Łobzowie. Służył w 13. Galicyjskim Pułku Ułanów armii Austro-Węgier. W 1910 roku uzyskał stopień podporucznikiem kawalerii. Dwa lata później na własną prośbę przeszedł do rezerwy.
Działał w ruchu strzeleckim. Po wybuchu pierwszej wojny światowej dołączył do formowanych w Krakowie oddziałów Józefa Piłsudskiego, gdzie objął dowództwo oddziału Sokołów Konnych. Współorganizował kolejne oddziały kawalerii Legionów Polskich. We wrześniu 1914 roku objął dowództwo 2 szwadronu, z którym w szeregach II Brygady Legionów Polskich został skierowany na Węgry. W uznaniu dla jego zasług bojowych, w październiku awansowano go do stopnia rotmistrza. Brał udział w bitwie pod Mołotkowem. Jego szwadron wyróżnił się w walkach na Bukowinie i we wschodniej Małopolsce. W 1915 roku przeprowadzono reorganizację oddziałów II Brygady Legionów Polskich. Rotmistrz Zbigniew Dunin-Wąsowicz objął dowództwo 2 dywizjonu kawalerii.
W czerwcu 1915 roku, po kilku dniach walk, natarcie piechoty II Brygady Legionów Polskich zostało powstrzymane w okolicach wsi Rokitna. Cztery linie rosyjskich okopów ulokowanych na niewielkich wzniesieniach za wsią wydawały się przeszkodą nie do przejścia. Na wzgórzu za ostatnią linią znajdowały się rosyjskie działa. Legioniści znaleźli się w trudnym położeniu, ich pozycje były znacznie wysunięte do przodu względem linii frontu.
13 czerwca austriaccy dowódcy zdecydowali się skierować do walki na tym odcinku polską kawalerię. Szarże były bardzo efektowną i skuteczną formą działań, jednak w tym przypadku konne szturmowanie najeżonych bagnetami okopów wspieranych gęstym ogniem broni maszynowej wydawało się zadaniem niemożliwym do wykonania. Mimo wizji pewnej śmierci, Polacy rozkaz wykonali. Do ataku ruszył drugi szwadron w sile 64 ludzi. Po około 15 minutach sześciu kawalerzystów dotarło za trzecią linię wroga. Bezpośrednio w szarży poległo 15 ułanów, w tym oficerowie łącznie z dowódcą rotmistrzem Zbigniewem Duninem-Wąsowiczem.
Raport bojowy donosił: "Drugi szwadron pod Rokitną okrył się nieśmiertelną sławą, gdyż takiej szarży nie było dotychczas na pewno w całej kampanii. Wszystko to odbywało się na oczach wojska".
W roku 1923 prochy ułanów ekshumowano i przeniesiono do specjalnej kwatery na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, gdzie spoczywają do dziś.
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
Projekt w 2023 roku dofinansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023
Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
