13 czerwca 1884 roku w Krakowie urodził się Leon Chwistek, malarz, teoretyk sztuki, matematyk, filozof i przede wszystkim logik. Był niezwykle barwną osobistością pierwszej połowy XX wieku ówczesnego Krakowa, Lwowa, Getyngi i Paryża.
Młode lata spędził w Zakopanem w "Adasiówce", przyjaźniąc się wtedy z Bronisławem Malinowskim i Stanisławem Ignacym Witkiewiczem . Od 1895 mieszkał w Krakowie studiując filozofię, psychologię i matematykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Przez pewien czas był uczniem Józefa Mehoffera w jego pracowni malarskiej, z czego jednak szybko zrezygnował. W 1906 roku Chwistek uzyskał tytuł doktora filozofii. Od tego momentu przez 20 lat z przerwami pracował jako nauczycielmatematyki w gimnazjum im. Jana Sobieskiego w Krakowie. W latach 1908 – 1909 kontynuował studia matematyczne w Getyndze.
W 1910 w Wiedniu samodzielnie studiował malarstwo weneckie, a w latach 1913-1914, podczas pobytu w Paryżu uczył się rysunku, poznając równocześnie twórczość kubistów. Tutaj też stoczył słynny pojedynek w obronie czci swojej narzeczonej, którą obraził malarz Władysław Dunin – Borkowski. Pojedynek, który odbywał się na Placu Zgody wygrał Chwistek, raniąc przeciwnika w ucho. Sekundantem Chwistka był Bolesław Wieniawa – Długoszowski, poprzez którego Chwistek miał okazje poznać przebywającego akurat w Paryżu Józefa Piłsudskiego. Następnego dnia po tym wydarzeniu w paryskich gazetach ukazał się artykuł donoszący, że Polacy chyba zupełnie zwariowali, bo w Paryżu urządzają między sobą jakieś pojedynki.
W czasie I wojny światowej służył w Legionach i został odznaczony Krzyżem Niepodległości. Nie wojsko jednak a sztuka pociągała go najbardziej. Był współzałożycielem i czołowym teoretykiem powstałej w 1917 awangardowej grupy Ekspresjonistów Polskich (Formistów) i uczestniczył w jej wystawach.
W 1919 roku, razem z Hugonem Steinhausem i Stefanem Banachem był jednym z założycieli Polskiego Towarzystwa Matematycznego. Od 1922 roku Chwistek wykładał matematykę dla przyrodników na Uniwersytecie Jagiellońskim. To połączenie sztuki i matematyki nie było dobrze przyjmowane w konserwatywnej Galicji. Chwistek był cenionym logikiem, cieszył się uznaniem między innymi wielkiego autorytetu w tej dziedzinie anglika Bertranda Russella. To jego poparcie oraz Stefana Banacha pozwoliło mu objąć w 1930 roku katedrę logiki na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza we Lwowie.
W 1938 roku Chwistek doczekał się mianowania profesorem zwyczajnym, ale szczęście nie trwało długo. Sowiecką okupację Lwowa przeżył w miarę bezboleśnie, we wrześniu 1940 wstąpił do Związku Radzieckich Pisarzy Ukrainy ale zbliżające się wojska niemieckie zmusiły go do wyjazdu w głąb sowieckiej Rosji. gdzie wykładał na Uniwersytecie w Tyfilisie.
Czy wówczas zdawał sobie już sprawę z fatalnej pomyłki ideologicznych sympatii do socjalizmu? Tego się nie dowiemy, bowiem zmarł 20 sierpnia 1944 w Barwisze k. Moskwy, miesiąc po tej propozycji. Jego prochy spoczywają w masowej mogile ofiar represji stalinowskich na cmentarzu Dońskim w Moskwie.
Powyższy tekst jest jedynie skrótem biografii Chwistka, którą zamieściliśmy w dziale historia - kultura. Polecamy
LEON CHWISTEK W DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
Projekt w 2023 roku dofinansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023
Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
