65 lat temu w czasie VIII Plenum I sekretarzem KC PZPR wybrany został Władysław Gomułka. Początek rządów Władysława Gomułki upływał pod znakiem nadziei dużej części społeczeństwa na demokratyzację systemu. Po krótkim okresie odwilży coraz bardziej dogmatyczna ekipa Gomułki, nie odwołując się już jednak do terroru powszechnego, ograniczała obszary wolności i „przykręcała ideologiczną śrubę”. Symbolicznym odchodzeniem od Października była likwidacja w 1957 r. tygodnika „Po Prostu”. Zaostrzono także politykę antykościelną, inicjując akcję usuwania krzyży z placówek oświatowych oraz wyrzucając naukę religii ze szkół.
Gomułkowskie lata zastoju nazywano ironicznie okresem „małej stabilizacji”. Końcówka „rządów silnej ręki” tow. „Wiesława” zaznaczyła się dwoma poważnymi kryzysami. Fala niezadowolenia środowisk inteligenckich z coraz bardziej skostniałego reżimu doprowadziła do protestów Marca ’68. Bunt młodych ludzi został szybko stłumiony, a jedną z konsekwencji Marca ’68 i związanej z nim antysemickiej nagonki była wymuszona emigracja kilkunastu tysięcy polskich Żydów. Drugi kryzys polityczny w epoce Gomułki nastąpił w grudniu 1970 r. Krwawo stłumiony robotniczy protest na Wybrzeżu po wprowadzonej podwyżce cen przyniósł kilkadziesiąt ofiar śmiertelnych.
W latach 1945–1948 sprawował kolejno funkcje wicepremiera Rządu Tymczasowego Rzeczypospolitej Polskiej, Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej, rządu RP i ministra Ziem Odzyskanych. Był współodpowiedzialny za wprowadzenie terroru w Polsce. W wypowiedzi skierowanej do Stanisława Mikołajczyka i pozostałych członków rządu z ramienia PSL zapowiedział, że komuniści „władzy raz zdobytej nie oddadzą nigdy”. Mimo że popierał zjednoczenie PPR i PPS, stopniowo tracił poparcie Kremla. Na jego pozycję wpływał również sprzeciw wobec ataków na przywódcę Jugosławii Josipa Broz Titę. Przyczyniały się do tego także walki frakcyjne wewnątrz PPR. W 1948 r. oskarżony o tzw. odchylenia prawicowonacjonalistyczne został zmuszony do ustąpienia ze stanowiska sekretarza PPR. Został skierowany do pełnienia mało istotnych funkcji administracyjnych. W 1951 r. zatrzymany. Był przetrzymywany w ściśle tajnym więzieniu w Miedzeszynie. Przebywał w ścisłym odosobnieniu do 1954 r.
Po odwilży politycznej zapoczątkowanej w ZSRS przez Nikitę Chruszczowa i śmierci Bolesława Bieruta w partii pojawiły się głosy nawołujące do uwolnienia Gomułki. Na fali rozliczeń za Poznański Czerwiec został – na VIII plenum KC PZPR 21 październiku 1956 r. – wybrany na I sekretarza KC PZPR. Wybór ten rozbudził nadzieje społeczne. Na wiec zorganizowany po zakończeniu plenum przyszło na warszawski plac Defilad ok. pół miliona ludzi. Poparcie dla nowego I sekretarza wzrosło, po tym jak wynegocjował z Moskwą, że każde działania wojsk sowieckich stacjonujących w Polsce będą konsultowane z polskimi władzami, oraz ustalił nowe sposoby rozliczeń w handlu z ZSRS. Perspektywy otwierała przed społeczeństwem także zapowiedź polskiej drogi do socjalizmu.
Po kilkunastu miesiącach Gomułka „wygasił odwilż” i zaostrzył politykę. Na nowo nastąpiły napięcia na linii państwo–Kościół. Ograniczono swobody obywatelskie i kulturalne wywalczone na fali przemian. W marcu 1968 r. I sekretarz zdławił protesty studenckie po zdjęciu „Dziadów” Mickiewicza wystawianych w Teatrze Narodowym w Warszawie. Rozpoczął nagonkę antysemicką. Jego pozycja polityczna stopniowo słabła.
Po ogłoszonej przez władze PRL 12 grudnia 1970 r. ogromnej podwyżce cen mięsa i innych artykułów żywnościowych w wielu miastach kraju rozpoczęły się strajki, z których najbardziej dramatyczny przebieg miały te w Trójmieście i Szczecinie. Przeciwko robotnikom, którzy wyszli protestować na ulice tych miast, na podstawie osobistej decyzji I sekretarza wojsko i milicja użyły broni z ostrą amunicją. W wyniku podjętych przez władze akcji śmierć poniosło 45 osób, blisko 1 200 zostało rannych, a kilka tysięcy ‒ zatrzymanych. Podczas gdy sam Gomułka po gwałtownym pogorszeniu stanu zdrowia znalazł się w szpitalu, na VII Plenum KC PZPR zwołanym w trybie pilnym 20 grudnia 1970 r. zatwierdzono ustaloną zawczasu zmianę na stanowisku I sekretarza KC PZPR. Towarzysza „Wiesława” zastąpił, za aprobatą Moskwy, dotychczasowy I sekretarz KW PZPR w Katowicach, Edward Gierek.
Władysław Gomułka resztę życia spędził w podwarszawskim Konstancinie. Zajmował się pisaniem wspomnień oraz historii PPR. Zmarł 1 września 1982 r. Został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ