W styczniu 1926 roku na Westerplatte przybył pierwszy polski oddział celem obsadzenia Wojskowej Składnicy Tranzytowej, enklawy Rzeczypospolitej Polskiej od południowego wschodu graniczącej z Wolnym Miastem Gdańskiem. 18 stycznia 1926 roku o godzinie 14.00 na trałowcu ORP „Mewa” przybył oddział pod dowództwem por. Stefana Koniecznego. Oddział w składzie dwóch oficerów, czterech podoficerów i 16 szeregowców wystawiony został przez 4 Dywizję Piechoty. Dwa dni później rozpoczął pełnienie służby wartowniczej.
Zabezpieczeniem magazynów, jak i całego terenu Wojskowej Składnicy Tranzytowej, zajmował się 88-osobowy oddział polskich żołnierzy. Jego skład osobowy zmieniany był co pół roku. W celu lepszego zabezpieczenia terenu składnicy, w latach 1933 i 1934 zbudowano cztery żelbetowe wartownie, a w dwa lata później budynek koszar będący jednocześnie siedzibą dowództwa składnicy. Latem 1939 r. wobec wzrostu napięcia w stosunkach niemiecko-polskich załoga placówki wzmocniona została do około 210 żołnierzy i rezerwistów spośród pracowników cywilnych.
Komendantem składnicy od 1938 roku był major Henryk Sucharski, a dowódcą załogi wartowniczej – kapitan Franciszek Dąbrowski. Na uzbrojenie placówki składały się karabiny Mausera, około 40 ciężkich i ręcznych karabinów maszynowych, dwa działka przeciwpancerne kalibru 37 mm, armata polowa wz. 1902/26 kalibru 75 mm oraz cztery moździerze kalibru 81 mm. Komendant składnicy podlegał szefowi Wydziału Wojskowego Komisariatu Generalnego RP w Wolnym Mieście Gdańsku.
W Centralnym Archiwum Wojskowym pod sygnaturą I.303.3.103 znajduje się rozkaz Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych (L.dz.668/Tjn.Org.R-112) z 28 lutego 1939 r., dotyczący obsady Westerplatte. Wynika z niego, że ówczesny I wiceminister spraw wojskowych gen. bryg. Bronisław Regulski polecił płk. dypl. Edwardowi Dojanowi-Surówce, dowódcy 2 Dywizji Piechoty Legionów w Kielcach, zorganizować pluton wartowniczy dla Wojskowej Składnicy Tranzytowej, która przyjmowała materiały wojenne transportowane drogą morską z Francji.
Kadra zawodowa plutonu (14 ludzi) miała być wyznaczona z pułków piechoty, zaś wszyscy podoficerowie zawodowi – z grupy liniowej. Podoficerowie i strzelcy zasadniczej służby wojskowej zostali wyznaczeni z żołnierzy wcielonych na wiosnę 1938 r. (rocznik 1916) do 4 pp Legionów w Kielcach. Żołnierze plutonu wartowniczego pod względem ewidencyjnym należeli nadal do swoich pułków macierzystych, zaś służbowo, etatowo i gospodarczo – do Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte.
Do doboru żołnierzy do plutonu wartowniczego, który decydował o wartości bojowej, przywiązywano szczególną wagę. Ściśle określono kryteria psychofizyczne. Wyznaczeni żołnierze: oficer, podoficerowie i szeregowcy musieli spełniać następujące warunki:
„a) oficer – kawaler, kwalifikacje służbowe i moralne bardzo dobre,
b) podoficerowie – kawalerowie (pewien procent może być żonatych pod warunkiem, że rodziny nie będą sprowadzone do Gdańska), kwalifikacje służbowe i moralne bardzo dobre, narodowości polskiej, nie karani sądowo i dyscyplinarnie za wykroczenia przeciwko dyscyplinie wojskowej i lojalności służbowej, bez nałogów i nie zadłużeni,
c) szeregowcy – bez kar sądowych, pewni politycznie, narodowości polskiej, wzrost pożądany od 170 cm wzwyż”.
Ze względu na charakter służby w plutonie wartowniczym na Westerplatte, przydział do tego plutonu oficerów, podoficerów i szeregowców należało - w myśl rozkazu - traktować jako wyróżnienie. Żołnierzy poinformowano również, że na Westerplatte nie będą im udzielane urlopy.
Atak niemieckiego pancernika "Schleswig-Holstein" na Westerplatte 1 września 1939 roku o godzinie 4.45 rozpoczął II wojnę światową. Liczące ok. 200 żołnierzy polskie oddziały pod dowództwem majora Henryka Sucharskiego i kapitana Franciszka Dąbrowskiego bohatersko broniły placówki przed atakami wroga z morza, lądu i powietrza - do 7 września 1939 r.
Tygodniowa obrona we wrześniu 1939 roku utworzonej w 1926 r. Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte przy ujściu Martwej Wisły stała się jednym z najbardziej znanych symboli polskiego oporu przeciw niemieckiemu najeźdźcy.
WOJSKOWA SKŁADNICA TRANZYTOWA NA WESTERPLATTE W DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
Projekt w 2023 roku dofinansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023
Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
