Od 77 lat maj jest miesiącem wspomnień dla garstki jeszcze żyjących i pamiętających okrucieństwa II wojny światowej. Dla wszystkich urodzonych po wojnie, to czas zadumy i oddawania czci tym, którzy podczas wojny stracili życie. Opracowania historyczne tego okresu poświęcone są w dużym stopniu agresorom i ich ofiarom - osobom dorosłym. Przez wiele, wiele lat nie wspominano o tych ofiarach, które nie mogły wołać o pomoc. O dzieciach robotnic przymusowych, które odbierane matkom krótko po urodzeniu, trafiały do sierocińców, gdzie skazane były na głód, zimno, brak opieki, w konsekwencji – na śmierć.
Zapowiedziana na konferencji jałtańskiej denazyfikacja przebiegała dość opornie i zakończona w roku 1950, przyniosła ograniczone rezultaty. Szczególnie Austria, objęta także denazyfikacją, przez wiele kolejnych lat uważała się za ofiarę nazizmu i III Rzeszy.
Tym smutniejsze jest, że to właśnie na terenie Austrii powstały pierwsze domy dziecka dla dzieci obcych narodowo, zwane także domami opieki dla dzieci cudzoziemskich.
W marcu 1943 roku w miejscowości Spital am Pyhrn otwarto pierwszy z około 300 tego typu ośrodków na obszarze całej Trzeciej Rzeszy dom dziecka dla dzieci cudzoziemskich. W tych ośrodkach przebywało kilka setek tysięcy nowonarodzonych i kilkuletnich dzieci, kilkanaście tysięcy zmarło.
Opieka w tych Domach Dziecka była katastrofalna. Niemowlak dostawał dzienną porcję w postaci pół litra mleka i półtorej kostki cukru.
Po zakończeniu wojny te dzieci, które przeżyły okrutne traktowanie w sierocińcach, wracały do swoich matek. Wiele z nich trafiało do adopcji lub do placówek opiekuńczych, gdy ustalenie miejsca zamieszkania matki nie było możliwe. Niektóre z nich do dziś nie znają swojego prawdziwego pochodzenia czy daty urodzenia.
Od niedawna, idąc za przykładem Niemiec, także Austria odsłania tajemnice tych tragicznych dziejów. Historycy na podstawie dokumentów gminnych i parafialnych ustalają nazwiska i pochodzenie dzieci, które odeszły, zanim ich życie na dobre się zaczęło.
We wspomnianej już miejscowości Spital am Pyhrn w Górnej Austrii, pierwszym tak niechlubnym ośrodku dla niemowląt, otwarcie mówi się na ten temat. Tu, ze 106 utrzymywanych dzieci, 47 zmarło z powodu niedożywienia, braków higieny i opieki. Los 6 z nich jest nieznany. Utworzona tu przy Diecezji Linz Inicjatywa Pamięci co roku w maju organizuje spotkanie upamiętniające ofiary domu dla dzieci obcych narodowości. Ich matkami były głównie Polki, Rosjanki, Ukrainki.
W niewielkim kościółku Św. Leonarda 13. maja 2022 roku spotkali się Konsul Generalny RP w Austrii Bartłomiej Rosik, Helmut Edlmayer – przedstawiciel Komitetu Mauthausen w Austrii, Andreas Białas z Bawarii, organizator uroczystości upamiętniających zmarłe dzieci robotnic przymusowych w okolicach Burgkirchen an der Alz w Bawarii, przedstawiciele gminy Spital, lokalnych mediów, miłośnicy historii i okoliczni mieszkańcy.
Pod polską i austriacką tablicą pamiątkową na przykościelnym cmentarzu złożono wieńce i kwiaty, odczytane zostały także nazwiska zmarłych niemowląt.
Organizatorką uroczystości była Susanne Lammer z Diecezji Linz, przy współpracy z mieszkańcami Spital am Pyhrn.
Obecny na uroczystości przedstawiciel Instytutu Pamięci w Pałacy Hartheim Markus Rachbauer podkreślił, że wszyscy, którzy zajmują się pracą mającą na celu upamiętnienie ofiar wojennych, nadal powinni sobie stawiać pytanie, co tamte wydarzenia historyczne mają wspólnego z naszym dniem dzisiejszym. Wciąż wśród nas żyją ludzie, którzy z tragedii poprzednich lat nie wyciągnęli wniosków, nadal dyktatorzy i tyrani przynoszą cierpienie i śmierć niewinnym ludziom. Aktualnie, jak podaje Unicef, 31 milionów dzieci na świecie w wyniku wojen i migracji pozbawionych zostało korzeni.
Na zakończenie uroczystości upamiętniającej śmierć niewinnych ofiar wojny każdy z uczestników spotkania oddał im hołd, wkładając do czary, na której wypisane były nazwiska dzieci, szklaną kulkę – murmel – taką malutką dziecinną zabawkę.
Tekst i zdjęcia Dorota Fischer
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NA PODSTAWIE: korespondencja dla PAI
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
Projekt w 2023 roku dofinansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023
Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
