SWP





   Polska


 2023-01-30 STEFAN BAŁUK "STARBA"

Powstaniec warszawski, cichociemny, fotoreporter wojenny, honorowy obywatel Warszawy. Stefan Bałuk fotografował Warszawę przed Powstaniem, jak i w trakcie walk. W lipcu 1944 r. sporządził fotograficzną dokumentację umocnień niemieckich na terenie Warszawy, na zlecenie Wydziału Legalizacji i Techniki Oddziału II KG AK. Poza wykonywanymi z ukrycia ujęciami bunkrów, budek strażniczych, szlabanów i kozłów hiszpańskich, na swoich zdjęciach utrwalił codzienne życie okupowanej Warszawy: zatłoczone tramwaje, drobnych handlarzy i kupujących, chłopców kąpiących się w zbiorniku wodnym na placu Napoleona.

Jakość tych zdjęć świadczy o doskonałym przygotowaniu technicznym, zdobytym m.in. na kursie fotograficznym podczas szkolenia wywiadowczego w Glasgow. W czasie Powstania Stefan Bałuk nie rozstawał się z aparatem. Filmy wywoływał w swoim laboratorium w mieszkaniu przy ul. Chłodnej 20. W Godzinie „W”, chwili wybuchu Powstania, dokumentował zbiórkę plutonu „Agaton” Batalionu „Pięść” na cmentarzu ewangelicko-augsburskim na Woli. Kolejne zdjęcia przedstawiają powstańców, barykady i zniszczenia na Woli i w Śródmieściu Północnym.

Urodził sią 15 stycznia 1914 roku w Warszawie. Ukończył gimnazjum im. J. Zamoyskiego. Absolwent Wydziału Finansowo-Ekonomicznego Szkoły Nauk Politycznych w Warszawie. W roku 1939 studiował na III roku Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. We wrześniu po przedostaniu się do Francji, znalazł się w 10. Brygadzie Kawalerii Pancernej gen. Stanisława Maczka.

W 1944 r., po ukończeniu dwuletniego szkolenia wywiadowczo-dywersyjnego cichociemnych Polskiej Szkoły Wywiadu w Glasgow i kursu spadochronowego w Ringway, został 9 kwietnia zrzucony nad Polską. Podjął w konspiracji służbę w Wydziale Legalizacji Oddziału II Komendy Głównej Armii Krajowej, gdzie zajmował się m.in. podrabianiem dokumentów i wywiadem. Sporządził dokumentację fotograficzną niemieckich umocnień w Warszawie. W powstaniu walczył w plutonie "Agaton" batalionu "Pięść" zgrupowania Radosław, następnie w oddziale osłonowym Komendy Głównej AK. Dokumentował życie powstańcze na zdjęciach. 27 sierpnia dotarł kanałami z meldunkiem do gen. Tadeusza Komorowskiego "Bora", za co został odznaczony Orderem Virtuti Militari.

Internowany w oflagu, uciekł w końcu stycznia 1945 r. Po powrocie do Warszawy wznowił działalność konspiracyjną jako kierownik Wydziału Legalizacji "Agaton 2". Wystawiane tam dokumenty uratowały setki osób przed represjami NKWD. 1 listopada 1945 r. został aresztowany i skazany na karę wieloletniego więzienia. Po amnestii w marcu 1947 r., pozbawiony praw obywatelskich, zarabiał na życie jako taksówkarz.

W 1950 r. rozpoczął pracę artysty fotografika, realizując wiele projektów poświęconych bohaterstwu oręża polskiego w czasie II wojny światowej. Udzielał się społecznie na rzecz środowiska kombatanckiego. Jest autorem wielu wystaw i albumów historycznych (m.in. Miasto nieujarzmione).

Wystąpił z inicjatywą budowy Pomnika Armii Krajowej przed siedzibą Sejmu RP i przez wiele lat przewodniczył Komitetowi Budowy Pomnika. W roku 2001 był pomysłodawcą restytuowania Klubu Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari, któremu prezesował, a obecnie jest członkiem jego Kapituły. W 2006 r. awansował do stopnia generała brygady w stanie spoczynku.

Honorowy Obywatel Warszawy od czerwca 2008 roku. Zmarł 30 stycznia 2014 roku.


POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.


NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ




Kopiowanie materiału z portalu PAI jest zabronione

Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.




SZUKAJ INNYCH WIADOMOŚCI POLONIJNYCH



PORTAL WYŚWIETLONO 15 726 657 RAZY



×
NOWOŚCI ARCHIWUM WIADOMOŚCI HISTORIA-KULTURA DZIAŁANIA AGENCJI BADANIA NAUKOWE NAD POLONIĄ I POLAKAMI ZA GRANICĄ
FACEBOOK PAI YOUTUBE PAI NAPISZ DO REDAKCJI

A+ A-
POWIĘKSZANIE / POMNIEJSZANIE TEKSTU