Insurekcja kościuszkowska rozpoczęta 24 marca 1794 roku, zakończona 16 listopada 1794 roku, to powstanie narodowe początkowo przeciwko Rosji, później także skierowane przeciwko Prusom. Jedno z najbardziej przełomowych wydarzeń w historii narodu i państwa polskiego, otwierało epokę powstań narodowych i walki o odzyskanie niepodległości.
Po klęsce Polski w wojnie z Rosją w 1792 roku w kraju zapanowały gwałty wojsk okupacyjnych i rządy targowicy. Kraj znajdował się w coraz poważniejszym kryzysie finansowym i gospodarczym, rosły ceny żywności, szerzył się głód i nędza, dopełniane antydemokratycznymi posunięciami władzy. Powstanie kościuszkowskie było reakcją na rządy targowiczan i coraz silniejszą przemoc rosyjską.
>Przed wybuchem powstania podjęta została próba nawiązania kontaktów z rewolucyjną Francją. W tym celu do Paryża wysłany został Tadeusz Kościuszko, który przedstawił władzom francuskim memoriał o republikańskim i demokratycznym charakterze planowanego powstania. Nie uzyskał on niestety żadnej obietnicy wsparcia powstania.
Bezpośrednim impulsem do podjęcia działań powstańczych była decyzja ambasadora rosyjskiego, gen. Josifa Igelströma, który po wykryciu spisku w wojsku i aresztowaniu przywódców, zażądał od wznowionej Rady Nieustającej redukcji wojska do połowy (tj. do 15 tysięcy żołnierzy) i przymusowego wcielenia zredukowanych żołnierzy do armii carskiej i pruskiej. 12 marca 1794 roku brygadier Antoni Józef Madaliński odmówił przeprowadzenia redukcji i w proteście przeciwko decyzji gen. J. Igelströma na czele 1200 osobowego oddziału kawalerii narodowej wyruszył spod Ostrołęki do Krakowa. 24 marca 1794 roku, w opuszczonym przez żołnierzy rosyjskich Krakowie, ogłoszony został „Akt powstania obywatelów mieszkańców województwa krakowskiego”. Na mocy tego dokumentu Najwyższym Naczelnikiem powstania, z władzą dyktatorską, został Tadeusz Kościuszko, wybitny dowódca i specjalista w zakresie inżynierii wojskowej, przyjaciel Tomasza Jeffersona, zasłużony w walce o niepodległość Stanów Zjednoczonych. „Akt powstania obywatelów…” przenosił na grunt polski republikańskie i demokratyczne idee rewolucji amerykańskiej, wskazując na potencjał tkwiący w ludziach walczących o wolność i niepodległość. Dokument za haniebne uznawał konfederację targowicką i sejm grodzieński, a uchwały tego ostatniego uznawał za nielegalne a tym samym nieważne.
W związku z brakiem odzewu w Warszawie na działania powstańcze podjęte w Krakowie, Tadeusz Kościuszko podjął decyzję o marszu do stolicy. Do dyspozycji miał początkowo 4200 żołnierzy, ogłoszono pobór jednego rekruta pieszego z 5 „dymów” i jednego konnego z 50 „dymów”. Uzbrojono ponadto około 2 tysiące chłopów (kosynierów).
O tym co było później czyli o Bitwach pod Racławicami, Szczekocinami, Chełmem, Powstaniu w Warszawie, zajęciu Krakowa przez Prusaków, obronie Warszawy, Bitwie pod Maciejowicami przeczytacie Państwo w obszernym opracowaniu w naszym dziale historia-kultura.
Obraz: Józef Chełmoński, "Modlitwa przed bitwą", 1906
Insurekcja kościuszkowska - kalendarium w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
