SWP





   Polska


PAI

 2023-11-21 JAN CHRZCICIEL WŁADYSŁAW ŚNIADECKI - MATEMATYK, ASTRONOM, REFORMATOR AKADEMII

Matematyk, filozof i geograf ale nader wszystko najwybitniejszy polski astronom przełomu XVIII i XIX w.. 21 listopada 1830 r. w Jaszunach koło Wilna zmarł Jan Chrzciciel Władysław Śniadecki. W uznaniu zasług jego imieniem nazwano planetoidę 1262 Sniadecki oraz krater na Księżycu. Mówiono o nim, iż jest: "arcykapłanem umiejętności na całą Polskę i Litwę" (Karol Libelt).

Początkowo uczył się w gimnazjum w Trzemesznie i Akademii Lubrańskiego w Poznaniu, a później na uniwersytecie w Krakowie. Tam też uzyskał tytuł doktora i mógł wykładać algebrę, dzięki czemu zwrócił na siebie uwagę rektora Hugona Kołłątaja. Śniadecki został dzięki niemu nauczycielem w Szkole Nowodworskiego.

W 1778 r. wyjechał za granicę w celu odbycia studiów. Był w Paryżu, Getyndze i Lejdzie. W Paryżu w Collège de France zaznajomił się gruntownie z chemią i fizyką.

W 1781 r., mimo intratnych propozycji d’Alemberta, dotyczących objęcia posady w Madrycie, Śniadecki wrócił do kraju i zaczął w Krakowie wykładać matematykę i astronomię. Rok później zaproponował budowę obserwatorium astronomicznego na terenie ogrodu botanicznego w Krakowie.

W 1784 r. razem z Janem Jaśkiewiczem skonstruował pierwszy polski balon. W latach 1807-1815 piastował funkcję rektora Uniwersytetu Wileńskiego, a do 1825 r. również dyrektora tamtejszego obserwatorium. W dowód uznania za zasługi na Litwie w 1812 r. został wyznaczony na jedynego niearystokratycznego członka Komisji Rządu Tymczasowego Wielkiego Księstwa Litewskiego, utworzonego przez Napoleona jako główna zwierzchność administracyjna na wyzwolonych przez wojska francuskie ziemiach litewskich.

Ostatnie lata życia Śniadecki spędził w Jaszunach, majątku swojej bratanicy Zofii Balińskiej, córki Jędrzeja (ojca polskiej chemii). Tam też zmarł 21 listopada 1830 r. i został pochowany.

W trakcie swojej pracy pedagogicznej Śniadecki dostrzegał poważne braki polskiej nauki, stojącej na poziomie o wiele niższym niż w innych krajach Europy. Starał się to zmienić, zaczynając od publikacji nowych podręczników, w których posługiwał się własną, nowatorską, polską terminologią matematyczną, z której do dziś jest w użyciu np. termin całka (fr. intégrale).


JAN ŚNIADECKI W DZIALE HISTORIA PAI




POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.


NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ




Kopiowanie materiału z portalu PAI jest zabronione

Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.




SZUKAJ INNYCH WIADOMOŚCI POLONIJNYCH



PORTAL WYŚWIETLONO 16 171 620 RAZY



×
NOWOŚCI ARCHIWUM WIADOMOŚCI HISTORIA-KULTURA DZIAŁANIA AGENCJI BADANIA NAUKOWE NAD POLONIĄ I POLAKAMI ZA GRANICĄ
FACEBOOK PAI YOUTUBE PAI NAPISZ DO REDAKCJI

A+ A-
POWIĘKSZANIE / POMNIEJSZANIE TEKSTU