SWP





   Polska


 2024-04-03 Tygodnik Solidarność

W 1981 roku, 3 czerwca w Warszawie ukazał się pierwszy numer „Tygodnika Solidarność” (w nakładzie 500 tys. egzemplarzy), niezależnego czasopisma społeczno-polityczno-gospodarczego, którego redaktorem naczelnym został Tadeusz Mazowiecki.

W porozumieniach kończących strajki w sierpniu 1980 r. zapisano m.in. ograniczenie działalności cenzury wyłącznie do zakazywania publikacji naruszających interesy państwa. Powstające związki zawodowe miały również uzyskać dostęp do oficjalnych środków przekazu. Szybko jednak okazało się, że komuniści nie zamierzają przestrzegać tych ustaleń i dążą do zachowania pełnego monopolu przekazu w oficjalnych mediach. Już pod koniec września 1980 r. tworząca się „Solidarność” wezwała do przeprowadzenia strajku ostrzegawczego, którego głównym postulatem miała być realizacja porozumień.

„Brak dostępu do środków masowego przekazu: radia, TV, prasy powoduje niemożność publicznego reagowania na oszczerstwa i dezinformację, którymi karmi się odbiorcę, oraz niemożność informowania opinii publicznej o celach, formach, stanie bieżącej działalności Solidarności” – stwierdził 1 października 1980 r. jeden z liderów mazowieckiej „Solidarności”, Zbigniew Bujak. W tym samym czasie głód informacji próbowały zaspokoić coraz liczniejsze czasopisma powielaczowe publikowane przez regionalne struktury tworzącego się NSZZ „S”. Ich pierwowzorem był wydawany podczas strajku w Stoczni Gdańskiej biuletyn „Solidarność”, od którego nazwę przyjął związek zawodowy.

W październiku 1980 r. trwały intensywne negocjacje między przedstawicielami rządu i opozycji. 23 grudnia 1980 r. Biuro Polityczne KC PZPR „wobec stałego nacisku Solidarności” zdecydowało o wyrażeniu zgody na publikację tygodnika, który miał być „pismem związkowym o profilu społeczno-zawodowym”, podlegać „ogólnie obowiązującym zasadom kontroli i cenzury”. Nakład nowego pisma określono na nie więcej niż pół miliona egzemplarzy.

Po trwających kilka tygodni dyskusjach redaktorem naczelnym „Tygodnika Solidarność” został Tadeusz Mazowiecki. O jego wyborze zdecydowało jego kompromisowe nastawienie wobec władz PRL. W skład redakcji wchodzili dziennikarze wywodzący się z różnych środowisk. Swoje wcześniejsze doświadczenia zdobywali w katolickiej „Więzi”, Klubach Inteligencji Katolickiej, środowisku konserwatorium „Doświadczenie i Przyszłość”. Wielu działaczy „Solidarności” dopiero rozpoczynało pracę dziennikarską.

Pierwszy numer

Pierwszy numer "Tygodnika Solidarność" ukazał się 3 kwietnia 1981 r. w nakładzie 0,5 mln egzemplarzy. Było to ważne wydarzenie w powojennej historii prasy, gdyż do ogólnopolskiego kolportażu po raz pierwszy został wprowadzony niezależny od władzy komunistycznej tytuł. Musiał on nadal podlegać cenzurze, ale to, że za Tygodnikiem stała potęga 10 mln Związku, umożliwiało podejmowanie przez redakcję tematów dotąd zakazanych. Redaktorem naczelnym został Tadeusz Mazowiecki. Do grudnia tamtego roku ukazało się 37 numerów.

Na łamach Tygodnika pisali m.in. Stefan Kisielewski, Tomasz Strzembosz, Bohdan Cywiński, Kazimierz Dziewanowski, Waldemar Kuczyński, Wanda Falkowska, Krzysztof Wyszkowski, Zbigniew Romaszewski. Pojawiła się seria artykułów odkłamujących historię XX wieku, odbywały się dyskusje redakcyjne z udziałem wybitnych ekspertów na najważniejsze tematy. Drukowano sporo materiałów na temat działalności NSZZ Solidarność, były wywiady z liderami Związku, relacje z najważniejszych wydarzeń, w tym I Krajowego Zjazdu w Gdańsku. Tygodnik był dostępny w kioskach, przed którymi ustawiały się kolejki, oraz w prenumeracie według określonego rozdzielnika: ogniwa związkowe "S" według określonego limitu, wydawnictwa i redakcje o zasięgu ogólnopolskim - po 2 egz., o zasięgu regionalnym - po 1 egz., biblioteki naukowe - po 2 egz., publiczne - po 1 egz., ambasady i konsulaty - do 3 egz. Cena jednego egz. wynosiła 7 zł, do wydania ostatniego numeru przed stanem wojennym (37) cena wzrosła o 1 zł.

13 grudnia 1981 r. część redakcji „Tygodnika Solidarność”, włącznie z Tadeuszem Mazowieckim, została aresztowana lub była internowana. Po kilku miesiącach władze stanu wojennego oficjalnie rozwiązały redakcję i przejęły majątek pisma. Wcześniej dziennikarzom pozostającym na wolności udało się zabezpieczyć większość maszyn do pisania i gotowych materiałów. Okazały się bezcenne w ciągu kolejnych ośmiu lat działalności podziemnej. „Tygodnik Solidarność” nie odrodził się w drugim obiegu. Jego misję przejęły wydawane lokalnie pisma podziemnej „Solidarności”, takie jak m.in. „Tygodnik Mazowsze”.

Porozumienia okrągłego stołu gwarantowały „stronie społecznej” dostęp do mediów kontrolowanych przez władze PRL oraz możliwość stworzenia wysokonakładowego dziennika i tygodnika.

Tygodnik został reaktywowany w czerwcu 1989 roku (nr 38) pod kierunkiem Tadeusza Mazowieckiego w już mniejszym nakładzie (do 100 tys. egz., cena 140 zł). Po odejściu Tadeusza Mazowieckiego z powodu objęcia przez niego fotela premiera rządu, Lech Wałęsa powołał na redaktora naczelnego Jarosława Kaczyńskiego, lidera tworzącego się wówczas Porozumienia Centrum, ugrupowania opozycyjnego do skupionego wokół premiera Mazowieckiego (przyszłej Unii Demokratycznej).

Spośród członków dawnej redakcji do tworzenia tygodnika powrócili m.in. Jan Dworak, Krzysztof Czabański, Małgorzata Niezabitowska, Teresa Kuczyńska, Jacek Ambroziak. Do publikowania stałych felietonów powrócili Lech Falandysz i Jerzy Jedlicki.

Po wyborze Wałęsy na prezydenta w lutym 1991 r. nowym przewodniczącym Związku zostaje Marian Krzaklewski, który w kwietniu powołuje na redaktora naczelnego Andrzeja Gelberga, członka dotychczasowego zespołu redakcyjnego Tygodnika. Wcześniej redaktor naczelny Jarosław Kaczyński, wraz z gronem najbliższych współpracowników, odchodzi do pracy w kancelarii prezydenta jako jej szef.

W 1995 roku na bazie wydawnictwa należącego do Komisji Krajowej NSZZ Solidarność, wydającego Tygodnik, powstaje Tysol spółka z o.o., w której funkcję prezesa sprawuje jednoosobowo redaktor naczelny.


Tygodnik Solidarność w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI




POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.


NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ




Kopiowanie materiału z portalu PAI jest zabronione

Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.




SZUKAJ INNYCH WIADOMOŚCI POLONIJNYCH



PORTAL WYŚWIETLONO 15 727 606 RAZY



×
NOWOŚCI ARCHIWUM WIADOMOŚCI HISTORIA-KULTURA DZIAŁANIA AGENCJI BADANIA NAUKOWE NAD POLONIĄ I POLAKAMI ZA GRANICĄ
FACEBOOK PAI YOUTUBE PAI NAPISZ DO REDAKCJI

A+ A-
POWIĘKSZANIE / POMNIEJSZANIE TEKSTU