153 lata temu na barykadach komuny paryskiej zginął Jarosław Dąbrowski działacz niepodległościowy i rewolucyjny.
We Francji Dąbrowski usiłował zorganizować Legion Polski na wojnę Włoch przeciw Austrii. Wydał odezwę „Do broni więc do broni! Byśmy nareszcie mogli umrzeć z Mickiewiczowską modlitwą na ustach. Byśmy mieli prawo ostatkiem biednego tułaczego żywota krzyknąć na niepomszczonych polach Maciejowic. Niech żyje Polska!”. Dąbrowski liczył także na konflikt turecko-rosyjski. Próbował wykorzystać wszystkie nawet najdrobniejsze i pozorne szanse na odzyskanie niepodległości przez Polskę.
Działał w Zjednoczeniu Emigracji Polskiej. Jedynym jego celem było wynalezienie środków do „zbawienia” Polski. Za właściwe uważał dokonanie jakiejkolwiek dywersji przeciw Moskalom, zatem np. w 1867 roku nie odmawiał Ukrainie niepodległości. Wszak chciał jej dla Polski. „Rosja systematycznie zaciera ślady polskości rozpala coraz więcej nienawiść tlącą się od wieków w sercu rusińskiego chłopa”. Pokonanie Rosji możliwe było tylko wspólnie. Potępił nieudany zamach na cara we Francji dokonany przez Polaka Berezowskiego.
W 1870 roku Dąbrowski napisał memoriał do Napoleona, w którym zapewniał o gotowości sieci powstańczej i składów broni w podbitej Polsce. Rosja w chwili wybuchu wojny francusko- pruskiej skoncentrowała olbrzymią armię w Królestwie Polskim, obawiając się zwycięstwa Francji i podniesienia sprawy polskiej. Wstąpiwszy do armii francuskiej, w 1871 był dowódcą 11 Legionu Gwardii Narodowej oraz oddziałów broniących w Neuilly przeprawy przez Sekwanę. Stał na czele armii Frontu Zachodniego nad Sekwaną, następnie 5 maja został mianowany naczelnym wodzem całości wojsk Komuny Paryskiej. Po stronie Komuny walczyło 4 generałów i kilkudziesięciu oficerów polskich. Dąbrowski doskonały planista miał też umiejętność organizowania obrony i kontrnatarcia. Osobiście prowadził żołnierzy do ataku. Niestety nigdy nie miał więcej niż 1200 żołnierzy, a i tylu nie zostawało, gdy dochodziło do starcia. Jedynie on skutecznie powstrzymywał wersalczyków. Wodzem całej gwardii został 8 maja. Sytuacja militarna była tragiczna. Mimo to dla Polski „gotowy był zginąć spokojnie na ostatniej barykadzie”. Wersalczycy proponowali Dąbrowskiemu ucieczkę i pieniądze. Polacy w kraju oczekiwali od Polaków we Francji, że „chociaż po szlachecku polegną na barykadach”.
Nasi rodacy w Paryżu nie zawiedli. Walczyli do końca świadomi okoliczności. Dąbrowski wysłał na początku maja swoją żonę i dzieci do Anglii. Generał interweniował w sprawie uwolnienia zakładniczek - zakonnic. Francuscy komunardzi okazywali się tchórzliwymi i sprzedajnymi przeciwnikami wersalczyków. Do tego bezczelnie oskarżali Dąbrowskiego o zdradę.
Gdy został ranny i zdymisjonowany spróbował przedostać się do Belgii. Niemieccy wojskowi stojący pod Paryżem przepuszczali uciekających Francuzów, Polakowi odmówili przejścia. „Niech go powieszą” to było ich życzenie. Wtedy odważni wobec bezbronnych komunardzi aresztowali generała jako zdrajcę. Uwolniony przez przywódców Gminy 23 maja, pożegnawszy się z polskimi oficerami, zdesperowany poprowadził na koniu kompanię marynarzy na barykadę na ulicy Myrrha. Tam trafiła go śmiertelna kula. Umarł w szpitalu w obecności polskiego lekarza Henryka Gierszyńskiego.
Pochowany na cmentarzu Pere Lachaise. W 1879 jego ciało przeniesiono na cmentarz Ivry, lecz na skutek późniejszej niwelacji obecne miejsce pochówku jest niemożliwe do ustalenia. Pozostała jedynie symboliczna płyta na Pere Lachaise.
JAROSŁAW DĄBROWSKI W DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
Projekt w 2023 roku dofinansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023
Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
