Gdy 4 czerwca 1872 roku Stanisław Moniuszko wychodził rankiem na mszę, nic nie wskazywało na to, że ten dzień zapisze czarną kartę w historii muzyki polskiej. Czuł się wprawdzie nie najlepiej, męczyły go duszności, ale składał je na karb panującego upału. Gdy nie dotarł na zajęcia w Instytucie Muzycznym, posłano po niego. Miał tego dnia zaplanowanych kilka spotkań, ale do nich też już nie doszło. Walcząc z bólem i narastającymi dusznościami w okolicach południa dotarł do domu. Choć wezwano lekarza, a łóżko postawiono w najbardziej przewiewnym miejscu, kompozytor zmarł około godz. 18, jak podały gazety. Powodem był prawdopodobnie zawał serca.
Mawiał podobno: Ja nic nowego nie tworzę; wędruję po polskich ziemiach, jestem natchniony duchem polskich pieśni ludowych i z nich mimo woli przelewam natchnienie do wszystkich moich dzieł. Stał się twórcą-symbolem, chociaż – paradoksalnie – jego rozległa twórczość nie jest zbyt dobrze znana. Na stale w repertuarach muzycznych i teatralnych zagościły tylko dwie skomponowanego przez niego opery i kilka pieśni.
Do historii Stanisław Moniuszko przeszedł jako „ojciec polskiej opery narodowej”, a także czołowy przedstawiciel gatunku pieśni w muzyce polskiej. Śpiewniki domowe jego autorstwa obejmują ponad dwieście pieśni (wśród nich najpopularniejsza jest Prząśniczka), stanowiąc wartościowy kontrapunkt do romantycznej twórczości pieśniowej Franciszka Schuberta i Roberta Schumanna. Stanisław Moniuszko zmarł na atak serca 4 czerwca 1872 roku w Warszawie, pochowany jest na Cmentarzu Powązkowskim. W Ubielu w latach 80. XX wieku powstało muzeum jego imienia, a spuścizna w większości zgromadzona została w Archiwum Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, którego był współzałożycielem.
Urodził się w 1819 roku w Ubielu na terenie dzisiejszej Białorusi. Edukację muzyczną rozpoczął w dzieciństwie pod okiem matki, a kontynuował po przeniesieniu się rodziny do Mińska u Dominika Dziewanowskiego, a potem — w Warszawie — u Augusta Freyera. Tuż przed wybuchem powstania listopadowego rodzina wróciła do Ubiela, skąd w 1836 roku Moniuszko pojechał do Berlina, by tam kształcić się u Carla Rungenhagena przy prowadzonej przez niego Singakademie.
Po ukończeniu studiów w 1840 roku wrócił do kraju. Ożenił się z poznaną kilka lat wcześniej Aleksandrą Müllerówną, z którą zamieszkał w Wilnie, gdzie zarabiał na życie, pracując jako organista w kościele św. Jana. Jednocześnie podejmował się działań artystycznych mających na celu animację życia muzycznego Wilna. Organizował m.in. w prywatnych salonach wykonania swoich oper i operetek. W 1847 roku pod wpływem znajomości z Włodzimierzem Wolskim, przedstawicielem warszawskiego środowiska literackiego, napisał dwuaktową operę Halka. Podobnie jak wcześniejsze dzieła, zaprezentował Halkę w wersji koncertowej w Wilnie. Rozgłos zyskała jednak tylko lokalny. Nawiązane wcześniej kontakty z przedstawicielami warszawskiego mieszczaństwa i arystokracji, m.in. z Józefem Sikorskim, redaktorem naczelnym pisma „Ruch Muzyczny”, jak i dyrektorem teatrów rządowych, gen. Ignacym Abramowiczem, przyniosły niebawem istotną zmianę w jego życiu i karierze.
Przełom nastąpił w 1858 roku, kiedy to odbyła się premiera nowej, czteroaktowej wersji Halki, po której Moniuszko otrzymał nominację od dyrektora teatrów rządowych na stanowisko dyrygenta oper polskich w warszawskim Teatrze Wielkim. Od tej pory co roku dawał Moniuszko nowe premiery swoich dzieł. Na koniec 1858 roku przygotował Flisa, w 1860 dał Hrabinę, w 1861 — Verbum nobile. Coraz bardziej gęstniejąca atmosfera przed wybuchem powstania styczniowego w Warszawie opóźniła premierę kolejnej opery. Pierwszy raz wystawiono ją dopiero w 1865 roku. Był to Straszny dwór, uznawany obok Halki za najwybitniejsze dzieło Moniuszki. Do końca życia ukończył jeszcze Moniuszko Parię i Beatę, kilka projektów scenicznych pozostało niedoprowadzonych do końca.
Po przeniesieniu się na stałe do Warszawy Moniuszko rozpoczął również pracę w nowo założonym wówczas Instytucie Muzycznym, gdzie wykładał harmonię i kontrapunkt. Wraz z liczną rodziną (doczekał się dziesięciorga dzieci) mieszkał w okolicach Teatru Wielkiego — dziś przy ul. Mazowieckiej i na Starym Mieście widnieją tablice poświęcone jego pamięci.
Do historii Stanisław Moniuszko przeszedł jako „ojciec polskiej opery narodowej”, a także czołowy przedstawiciel gatunku pieśni w muzyce polskiej. Śpiewniki domowe jego autorstwa obejmują ponad dwieście pieśni (wśród nich najpopularniejsza jest Prząśniczka), stanowiąc wartościowy kontrapunkt do romantycznej twórczości pieśniowej Franciszka Schuberta i Roberta Schumanna. Stanisław Moniuszko zmarł na atak serca 4 czerwca 1872 roku w Warszawie, pochowany jest na Cmentarzu Powązkowskim. W Ubielu w latach 80. XX wieku powstało muzeum jego imienia, a spuścizna w większości zgromadzona została w Archiwum Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, którego był współzałożycielem.
Moniuszko pozostaje jednak prawie nieznany jako twórca muzyki kameralnej, baletowej, utworów fortepianowych i organowych.
STANISŁAW MONIUSZKO W DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
Projekt w 2023 roku dofinansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023
Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
magdalena_news.png )
