Według Państwowego Instytutu Geologicznego i Instytutu Geofizyki PAN na terytorium naszego kraju zanotowano ponad 70 trzęsień ziemi w ciągu tysiąca lat. Pierwsze udokumentowane trzęsienie ziemi na ziemiach polskich miało miejsce 31 stycznia 1259 r. w okolicach Krakowa. Chociaż nie ma dokładnych informacji na temat strat, można założyć, że zniszczeniu uległo od kilku do kilkudziesięciu budynków w okolicach epicentrum. Największym historycznie odnotowanym zdarzeniem sejsmicznym na terenach Polski jest trzęsienie ziemi z dnia 5 czerwca 1443 roku. W wyniku wstrząsów zawaliło się kilka budynków we Wrocławiu, runął też strop kościoła św. Katarzyny w Krakowie.
Współcześni badacze posiadają dość szczegółowy opis tego zjawiska (m.in. dzięki zapiskom kronikarskim Jana Długosza). Życie straciło wówczas około 30 osób. Sejsmolodzy siłę tego wydarzenia szacują na co najmniej 6,0 magnitudy, choć w kwestii konkretnej lub przybliżonej wartości wciąż występują rozbieżności.
Jan Długosz pisał:
Wieże i gmachy waliły się na ziemię, rzeki występowały z łożysk, a ludzie nagłym strachem zdjęci, od zmysłów i rozumu odchodzili.
Trzęsienie ziemi z 9 sierpnia 1662 r. w obszarze Tatr Wysokich, na południowy wschód od Zakopanego doprowadziło do przemodelowania się okolicznego krajobrazu i zmiany wysokości wielu tatrzańskich szczytów. W wyniku wstrząsów zginęło nawet kilkadziesiąt osób w okolicznych wsiach, jak również przebywających w górach.
Kolejnymi wartymi odnotowania są wstrząsy, do jakich doszło w latach 80. XVIII wieku w Karpatach, a których magnituda przekraczała 5,0. Drgania odczuwalne były przez mieszkańców Wrocławia, Lwowa i Wilna, a uszkodzeniu uległo wiele kamienic i kościołów m.in. w Krakowie. Ostatnie tak niszczycielskie trzęsienie ziemi miało miejsce 11 czerwca 1895 r., odczuwane na obszarze aż 25 tys. km kw. wokół Masywu Ślęży. W wielu miejscowościach Dolnego Śląska dochodziło do uszkodzeń budynków, pękały mury, zapadały się dachy i kominy, na ulice spadały cegły i gzymsy budynków. Współcześnie do jednego z najgroźniejszych zarejestrowanego w Polsce wstrząsu doszło w marcu 1993 r. w okolicach Krynicy. Trzęsienie miało magnitudę 4,6 i spowodowało pomniejsze szkody — potłuczone zastawy, wypadające z szafek, doniczki spadające z parapetów i lokalnie popękane ściany budynków. Podobne w skutkach były wstrząsy z 30 listopada 2004 r. z okolic Czarnego Dunajca na Podhalu. Jako trudne do wyjaśnienia określane jest trzęsienie ziemi z 6 stycznia 2012 roku, które było odczuwane w Wielkopolsce, w okolicach Kalisza i Jarocina. Być może związane było z aktywnością uskoku Dolska, który jest przedłużeniem Gór Świętokrzyskich w kierunku zachodnim, ukształtowanym 300 mln lat temu. Wymienione wyżej zdarzenia stanowią przykłady typowych wstrząsów pochodzenia czysto tektonicznego na terenach Polski.
Polska leży na granicy trzech dużych struktur geologicznych budujących kontynent europejski: prekambryjskiej platformy wschodnioeuropejskiej, paleozoicznej platformy zachodnioeuropejskiej oraz strefy kenozoicznych fałdowań alpejskich. Platformę wschodnioeuropejską od zachodnioeuropejskiej dzieli strefa szwu transeuropejskiego. Sejsmolodzy wyróżniają na terenie Polski jedenaście odrębnych jednostek (regionów) sejsmicznych: Zachodniopomorski, Białostocki, Polski Centralnej i Pogranicza, Gór Świętokrzyskich, Karkonoszy i Kotliny Kłodzkiej, Strzelińsko-Hronowski, Śnieżnika, Opawski, Cieszyński, Pieniński oraz Krynicki.
Nie wszystkie odczuwane w naszym kraju wstrząsy mają swoje epicentrum w jego granicach. Trzęsienie z epicentrum w Rumunii (4 marca 1977) odczuwano w południowej i wschodniej Polsce, wstrząs ze Słowenii (12 kwietnia 1998) był odczuwalny w Kotlinie Kłodzkiej, a trzęsienie z 16 grudnia 2008 r. z południowej Szwecji zostało odczute przez mieszkańców północno-zachodniej Polski. Podobny charakter miało silne i nietypowe trzęsienie ziemi z 21 września 2004 r., którego epicentrum znajdowało się w okolicach Bałtijska w Obwodzie Kaliningradzkim. Wstrząsy odczuwane były na Pomorzu Gdańskim, Kujawach, Warmii, Mazurach, Podlasiu i Kujawach.
Polskie trzęsienia ziemi w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
Projekt w 2023 roku dofinansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023
Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
magdalena_news.png )
