26 czerwca 1942 roku na Morzu Północnym u wybrzeży Anglii zginął Stanisław Jakub Skarżyński, pułkownik pilot Wojska Polskiego, pierwszy Polak, który przeleciał Atlantyk, ustanawiając przy tym światowy rekord odległości lotu.
W 1918 roku jako ochotnik brał udział w rozbrajaniu Niemców w Warcie, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej jako żołnierz 29 Pułku Strzelców Kaniowskich, został poważnie ranny w nogę podczas bitwy warszawskiej.
8 maja 1933 roku, niemal w tajemnicy pułkownik pilot Wojska Polskiego Stanisław Skarżyński w małym, polskim samolocie RWD-5 bis jako pierwszy przeleciał Atlantyk pod wiatr ustanawiając przy tym światowy rekord odległości lotu. W ponad 20 godzin przeleciał 3582 km, startując z wybrzeża Senegalu. Wylądował w brazylijskiej miejscowości Maceio. Leciał samolotem lżejszym niż 450 kg, bez spadochronu i bez radia. Jak twierdził sam lotnik spadochron nie jest mu potrzebny, bo jego jednego na Atlantyku i tak nikt nie znajdzie i nie uratuje.
Co ciekawe Skarżyński leciał też bez kombinezonu, hełmu i całego lotniczego wyposażenia, jedynie w garniturze i kapeluszu.Swój prawdziwy cel podróży pilot wyjawił dopiero w senegalskim Saint-Louis komisarzowi sportowemu, który mógł potwierdzić bicie rekordu. Przy takiej fantazji i odwadze nic dziwnego, że powiedzenie "Polski lotnik poleci nawet na drzwiach od stodoły" nabiera prawdopodobieństwa. Przyznawany przez FAI Medal Louisa Blériota Skarżyński otrzymał jako pierwszy i dotychczas jedyny Polak.
W związku z mobilizacją latem 1939 r. Skarżyński został szefem sztabu lotnictwa Armii "Pomorze". Po agresji Związku Radzieckiego na Polskę został ewakuowany do Rumunii, gdzie do końca 1939 r. brał aktywny udział w organizacji przerzutów lotników polskich do Francji. Sam na Zachód przedostał się dopiero w 1940 r. i od 27 lutego był zastępcą szefa sztabu Polskich Sił Powietrznych. Po upadku Francji, 24 czerwca 1940 r. przybył do Anglii. Przez kilka miesięcy pełnił różne mniej istotne funkcje (m.in. był starszym zgrupowań polskich lotników w Weeton i West Kirby). 9 stycznia 1941 r. mianowany został komendantem polskiej szkoły pilotażu 1 Polish Flying Training School w Hucknall. 23 czerwca 1941 r. przeniesiony został na takie samo stanowisko do polskiej szkoły pilotażu podstawowego 16 (Polish) Service Flying Training School w Newton. Skarżyński mimo wieku zgłosił się do lotów bojowych, w związku z czym skierowano go 10 grudnia 1941 r. do jednostki wyszkolenia bojowego 18 Operational Training Unit w Bramcote, gdzie do 21 kwietnia 1942 r. przeszedł szkolenie bojowe na Wellingtonach. 22 kwietnia 1942 r. mianowany został komendantem polskiego personelu bazy RAF w Lindholme, gdzie stacjonowały 304 Dywizjon Bombowy "Ziemi Śląskiej" oraz 305 Dywizjon Bombowy "Ziemi Wielkopolskiej".
Skarżyński rozpoczął udział w lotach bombowych jako drugi pilot w 305 Dywizjonie. Nocą z 25 na 26 czerwca 1942 r. poleciał w załodze kpt. pil. Edwarda Rudowskiego na bombardowanie Bremy. Nad Holandią lewy silnik Wellingtona przestał pracować, wobec czego załoga zawróciła do Anglii. Z powodu niemożliwości utrzymania wysokości piloci zmuszeni byli wodować w kanale La Manche, ok. 40 mil na wschód od Yarmouth. Lotnicy napełnili powietrzem dinghy i zdołali zająć w niej miejsce - wyjątkiem był Skarżyński, który wychodząc jako ostatni z kabiny Wellingtona został zmyty przez falę do morza. Pozostali członkowie załogi przez około 30 minut słyszeli wołanie o pomoc, jednak ze względu na wzburzone morze nie byli w stanie uratować tonącego. Ciało Skarżyńskiego fale morskie wyrzuciły na brzeg holenderskiej wyspy Terschelling, należącej do Wysp Fryzyjskich, gdzie pochowała je miejscowa ludność. Obecnie spoczywa w kwaterze grobów wojennych Wspólnoty Brytyjskiej na cmentarzu komunalnym w miejscowości West-Terschelling. Czwórkę lotników, którzy przeżyli dzięki dinghy, po 8 godzinach z wody wyłowiła brytyjska łódź motorowa.
Pośmiertnie awansowany na pułkownika (Group Captain) Stanisław Skarżyński odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari (nr 5198), Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, trzykrotnie Krzyżem Walecznych, Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, dwukrotnie Medalem Lotniczym, Polowym Znakiem Pilota (nr 1113) oraz odznaczeniami zagranicznymi: Ordinul Coroana Romaniei (Orderem Korony Rumunii) IV klasy, Węgierskim Krzyżem Zasługi III klasy, Brazylijskim Krzyżem Południa IV klasy oraz francuskim Legion d'Honneur.
STANISŁAW JAKUB SKARŻYŃSKI W DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
