SWP





   Polska


PAI

 2024-07-26 MAGDALENA SAMOZWANIEC Z KOSSAKÓW

26 lipca 1894 roku urodziła się Magdalena Samozwaniec, z domu Kossak.

Magdalena Samozwaniec z domu Kossak, primo voto Starzewska, secundo voto Niewidowska była polską pisarką satyryczną, którą często określano mianem pierwszej damy polskiej satyry. Wśród utworów, jakim zawdzięczała swoją sławę, znalazł się bestseller "Wielki Szlem". Urodziła się w Krakowie, była wnuczką Juliusza, córką Wojciecha Kossaka, siostrą Jerzego Kossaka oraz Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Dzieciństwo i młodość spędziła w Kossakówce, legendarnym domu Kossaków, miejscu spotkań i artystycznych dysput krakowskiej bohemy. Pisarka kształciła się w domu, intensywnie ucząc się języków obcych. Biegle posługiwała się językiem angielskim, niemieckim i francuskim. Uczęszczała także do Szkoły Sztuk Pięknych dla Kobiet Marii Niedzielskiej.

Debiutowała w 1912 roku, na łamach „Nowin Krakowskich” publikując humoreskę pt. „Wyjazd mamy do miasta”. Świat literatury mógł poznać jej talent pisarki, kiedy wydała satyryczną parodię „Trędowatej” pod tytułem „Na ustach grzechu”, która powstała w kooperacji z siostrą i jej mężem Janem Pawlikowskim. To właśnie Pawlikowski podpowiedział, by wydawała pod pseudonimem i tak Magdalena Kossak-Starzewska została Magdaleną Samozwaniec.

Karol Estreicher napisał o niej, że „weszła do naszej literatury wielkim krokiem. Tam zasiadła nie wśród wieszczów ani nauczycieli narodu, lecz wśród polskich satyryków”.

W 1923 roku wraz z Antonim Słonimskim wydała zbiór humoresek "Czy chcesz być dowcipny?". W tym samym roku wyjechała z mężem do Bukaresztu. Wkrótce małżeństwo się rozpadło.

W 1924 roku odbyła się premiera "Malowanej żony", satyry na dobrze jej znane krakowskie środowisko artystyczne. Debiutancka dramatopisarka wywołała tym samym skandal towarzyski. Po wojnie oburzono się raz jeszcze po wydaniu "Błękitnej krwi" (1954), a następnie po ukazaniu się "Marii i Magdaleny" (1956), zbeletryzowanych wspomnień, w których znów głównymi bohaterami byli skarykaturowani stali bywalcy Kossakówki.

W tym czasie Magdalena była już żoną Zygmunta Niewidowskiego, z którym pod koniec lat 40-tych przeprowadziła się do Warszawy. Do stolicy wyjeżdżała już wcześniej, zatrzymując się na ostatnim piętrze hotelu Bristol, gdzie jej ojciec miał pracownie, a czas spędzając w Ziemiańskiej w towarzystwie Tuwima, Lechonia, Iwaszkiewicza. Podróżowała. Wielokrotnie wyjeżdżała do Francji, odbyła z siostrą wycieczkę statkiem wzdłuż wybrzeży Afryki Północnej, odwiedziła Londyn.



Jej utwory satyryczne ukazywały się na łamach "Bluszczu", "Cyruliku Warszawskim", "Tęczy", "Naokoło Świata" oraz "Tygodnika Ilustrowanego". To ona zapoczątkowała zwyczaj wieczorów autorskich: jeździła po całym kraju, ponieważ w ten sposób najlepiej jej się było porozumiewać z czytelnikami. Pod koniec wojny w 1944 r. opublikowała konspiracyjnie „Fraszki Magdaleny Samozwaniec”.

Co ciekawe, występowała też w kabaretach: w Poznaniu (Różowa Kukułka i Klub Szyderców pod Kaktusem) i w Warszawie (Wagabunda, Stańczyk). W 1970 roku wyjechała do Wielkiej Brytanii, gdzie zbierała materiały do książki o Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Niestety, nie doczekała się wydania tego utworu. Zmarła w Warszawie 20 października 1972 roku. Została pochowana w Alei Zasłużonych na Powązkach. Książka o jej siostrze, pod tytułem "Zalotnica niebieska" ukazała się w 1973 roku. Pośmiertnie wydano też tom felietonów "Młodość dla wszystkich" (1974).


Magdalena Samozwaniec z Kossaków w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI




POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.


NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ




Kopiowanie materiału z portalu PAI jest zabronione

Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.




SZUKAJ INNYCH WIADOMOŚCI POLONIJNYCH



PORTAL WYŚWIETLONO 15 971 925 RAZY



×
NOWOŚCI ARCHIWUM WIADOMOŚCI HISTORIA-KULTURA DZIAŁANIA AGENCJI BADANIA NAUKOWE NAD POLONIĄ I POLAKAMI ZA GRANICĄ
FACEBOOK PAI YOUTUBE PAI NAPISZ DO REDAKCJI

A+ A-
POWIĘKSZANIE / POMNIEJSZANIE TEKSTU