13 września 1894 roku w Łodzi urodził się Julian Tuwim, poeta, tłumacz, satyryk, współtwórca grupy poetyckiej „Skamander”, kierownik literacki wielu kabaretów warszawskich m.in. sławnego „Qui Pro Quo”, autor „Balu w operze”, „Kwiatów polskich”, a także piosenek, wśród nich „Miłość ci wszystko wybaczy” czy „Na pierwszy znak” oraz popularnych wierszy dla dzieci.
Pochodził z rodziny zasymilowanej. Jego ojciec, Izydor Tuwim, był pierwszym prokurentem łódzkiego oddziału Azowsko-Dońskiego Banku Handlowego. Matka, Adela z Krukowskich, po śmierci męża w roku 1935 podupadła na zdrowiu psychicznym – podejmowała częste próby samobójcze, a koniec życia spędziła w szpitalu. Została zastrzelona przez Niemców podczas likwidacji getta w Otwocku w roku 1942. Sytuacja ta odbiła się również na przyszłym poecie, który cierpiał na depresję, miał liczne fobie, podtrzymywał nałóg alkoholowy. Dodatkowo antysemici uważali go za Żyda, z kolei familia i pozostała społeczność żydowska miała go za zasymilowanego Polaka. Tę dychotomię oraz odrzucenie czuł cały czas, co podkreślał w późniejszej twórczości.
Ślub z ukochaną Stefanią Tuwim brał w synagodze, ale w jego domu rodzinnym nie mówiło się w ogóle w jidisz. Wyśmiewał "żydłaczenie", czyli charakterystyczne przekręcanie języka polskiego. "Czarni, chytrzy, brodaci/ Z obłąkanymi oczyma/ W których jest wieczny lęk/ W których jest wieków spuścizna/Ludzie /Którzy nie wiedzą, co znaczy ojczyzna/ Bo żyją wszędy/Tragiczni, nerwowi ludzie/ Przybłędy" - tak przedstawił społeczność współbraci w wierszu "Żydzi". Wypominano mu później te wiersze.
Innym razem poeta napisał: "Daleki oczywiście od antysemityzmu, zawsze byłem, jestem i będę przeciwnikiem umundurowanych brodaczy i ich hebrajsko-niemieckiego bigosu oraz tradycyjnego kaleczenia mowy polskiej. Najwyższy czas, panowie, obciąć długopołe kaftany i kręcone pejsy, a także nauczyć się szacunku dla języka narodu, wśród którego mieszkacie".
Tuwim nie utożsamiał się z Żydami, miał im za złe, że mieszkając w Polsce nie czują żadnego związku z tym krajem, żadnej odpowiedzialności za jego los. Wraz z najazdem Rzeszy na Polskę, Tuwim znalazł się na emigracji (od roku 1942 w Nowym Jorku). Powstał wówczas poemat dygresyjny ogłoszony już w Polsce, rok po zakończeniu wojny (Kwiaty Polskie, 1 wyd. pełne 1949). Duże znaczenie miały jego fragmenty, chętnie czytane podczas okupacji, m.in. fragment znany pod tytułem Modlitwa. Reakcją na nazistowską politykę eksterminacji był powstały w USA manifest My, Żydzi Polscy (Londyn, pismo Nowa Polska 8/1944, wyd. osobne w Tel-Awiwie 1944). Powrót do kraju i współpraca z władzą stalinowską doprowadziły do potępienia ze strony części emigracji (Jan Lechoń, Kazimierz Wierzyński).
Mimo protekcji i faworyzowania przez PZPR, ostatnie lata życia Juliana Tuwima to czas kryzysu. Ogłosił jedynie kilka wierszy okolicznościowych w nurcie socrealistycznym. Zajmował się jednak z powodzeniem działalnością edytorską, publikował też wiele przeróżnych zapomnianych tekstów, szczególnie z XIX wieku (cykl Cicer cum Caule w piśmie "Problemy" 1949-1954, Cztery wieki fraszki polskiej z r. 1937). Obszerne juwenilia wyszły drukiem dopiero w r. 1990. Na dwa lata przed śmiercią Tuwim otrzymał nagrodę państwową I stopnia. Sankcjonował reżim komunistyczny, najprawdopodobniej spodziewając się rozwiązania przezeń ważnych i dostrzeganych również przed rokiem 1939 problemów społecznych, jednakże dzięki swym znajomościom i możliwości interwencji uratował życie kilku osobom.
Zmarł w wyniku ataku serca 27 grudnia 1953 roku w Zakopanem, gdzie wypoczywał z rodziną w pensjonacie ZAiKS-u „Halama”. Spoczął w Alei Zasłużonych na wojskowych Powązkach.
Julian Tuwim w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
