17 września 1939 roku Armia Czerwona, łamiąc polsko-sowiecki pakt o nieagresji, wkroczyła na wschodnie tereny Rzeczypospolitej Polskiej, realizując ustalenia tajnego protokołu paktu Ribbentrop – Mołotow, zawartego między ZSRR a III Rzeszą. Było to kluczowe działanie w ramach współpracy między Hitlerem a Stalinem, które doprowadziło do rozbioru Polski.
Garnizon oraz wojska zgromadzone wokół miasta dzielnie broniły Lwowa najpierw przed siłami niemieckimi, a od 17 września także przed Armią Czerwoną. Pod Lwowem walki toczyły się od 12 do 22 września 1939 roku. Do dziś nie znamy dokładnej liczby poległych żołnierzy w wyniku tych wydarzeń. Według różnych źródeł, podczas tych zmagań zginęło około 1,5 tysiąca żołnierzy Wojska Polskiego.
W 85. rocznicę Września 1939 uczczono poległych żołnierzy polskich na cmentarzach w Malechowie, na Zboiskach i Hołosku, również w Jaśniskach, Lelechówce, Rzęsnej i w lasach jaworowskich przy tzw. Trzech Kopcach. Wyjazd zainicjowali opiekunowie tych miejsc pamięci z Towarzystwa Opieki nad Grobami Wojskowymi we Lwowie, udział wzięli również uczniowie polskich szkól we Lwowie, przedstawiciele Katolickiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku, przedstawiciele Konsulatu RP we Lwowie z konsulem Bartoszem Szeligą na czele, zaś ojciec Sławomir Bystry poprowadził modlitwę za poległych.
O miejscach związanych z Wrześniem 1939, jakimi opiekuje się Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Wojskowymi we Lwowie, redakcja "Kuriera Galicyjskiego" rozmawiała z prezesem towarzystwa Januszem Balickim.
– Jak wiemy z historii – oczywiście świadków tych wydarzeń praktycznie nie ma w naszym otoczeniu – walki już trwały wtedy na terenie Polski, gdy Niemcy nacierali. Właśnie tutaj, zaczynając od dwunastego września trwały walki w okolicznych lasach, gdy oddziały Wojska Polskiego broniły się przed niemieckim najeźdźcą. Sytuacja została utrudniona natarciem armii radzieckiej z innej strony miasta Lwowa, czyli wojsko polskie miało bardzo trudne zadanie i oczywiście poniosło wtedy klęskę, o czym świadczą mogiły wojskowych, którymi się teraz opiekujemy. Dzisiaj odbył się tradycyjny objazd miejsc pamięci, związanych z bohaterami Września 1939 roku, żołnierzami Wojska Polskiego. Oddaliśmy hołd tym poległym, pomodliliśmy się za nich. Bardzo nas cieszy, że w tym objeździe uczestniczą uczniowie szkół, czyli młode pokolenie, które przekaże wiedzę o tych miejscach następnym pokoleniom. Bardzo nam na tym zależy. Co roku staramy się dotrzeć do tych grobów i je uporządkować, co nas jako opiekunów miejsc pamięci narodowej, podbudowuje. Nie wiemy oczywiście o wszystkich pochówkach i zostawiamy to badaczom. Przypadkowo dziś mogą być gdzieś odnalezione mogiły, o których rodziny wiedzą, że ktoś z nich w tym miejscu zginął i bardzo ich to męczy, że nie mogą pochować swych zamordowanych bliskich, bo nie mają pewności, którą mogliby uzyskać podczas ekshumacji. Rząd Polski od lat stara się o to, by można było odzyskać nazwiska ofiar i o ich godny chrześcijański pochówek – powiedział dla KG Janusz Balicki, prezes Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Wojskowymi we Lwowie.
Wrażeniami z wyjazdu podzieliła się także Wiera Szerszniowa, dyrektor Liceum nr 10 im. sw. Marii Magdaleny we Lwowie.
–Wrzesień 1939 r. jest bardzo ważną datą w historii Polski, która w tym samym czasie musiała stanąć do nierównej walki z Niemcami Hitlera i sowiecką Rosją. Trzeba, aby dzieci wiedziały i pamiętały, co działo się wtedy dookoła Lwowa i w samym Lwowie. Te groby obrońców Lwowa są namacalnym znakiem historii miasta i Polski. Wiele z nich pozostaje nieznanych lub zapomnianych, ale jeśli nasza młodzież będzie o nich pamiętać i tu przychodzić, pamięć będzie trwała.
W każdym odwiedzonym miejscu zabrzmiała modlitwa prowadzona przez proboszcza parafii św. Antoniego we Lwowie, ojca Sławomira Bystrego, OFM Conv.
–Pełnimy dziś jeden z siedmiu uczynków miłosierdzia, czyli modlimy się za zmarłych, za tych, którzy polegli w obronie Ojczyzny. Modlitwa jest czymś najważniejszym, co możemy im jako żyjący ofiarować. Ale ważne są również zewnętrzne znaki pamięci czyli kwiaty i znicze. Wielokrotnie Pismo Święte wspomina o potrzebie modlitwy za zmarłych i zachęca do niej. Nasza dzisiejsza modlitwa jest też wyrazem naszej wdzięczności dla poległych również w obecnej wojnie obrońców, którzy dla niepodległości Ukrainy oddali swe życie. A modląc się za naszych poległych bohaterów, równocześnie prosimy gorąco Boga o upragniony pokój, aby nikt już nie tracił życia z powodu wrogich działań, jak to niestety trwa do dziś– powiedział o. Sławomir Bystry, OFM Conv, proboszcz parafii św. Antoniego we Lwowie.
Fundacja Wolność i Demokracja koordynowała i finansowała działania mające na celu odnalezienie, ekshumację oraz godny pochówek żołnierzy poległych w 1939 roku. W latach 2014–2016, podczas prac poszukiwawczych, odkryto wiele nieoznaczonych mogił żołnierskich. Dzięki współpracy z ukraińskimi archeologami, a także przy dużym zaangażowaniu polskich wolontariuszy, harcerzy ze Lwowa oraz lokalnej społeczności polskiej Ziemi Lwowskiej, udało się ekshumować szczątki i uroczyście pochować je na Cmentarzu w Mościskach, gdzie obecnie spoczywa 139 żołnierzy poległych we wrześniu 1939 roku.
Tekst i zdjęcia: Aleksander Kuśnierz
Nowy Kurier Galicyjski
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NA PODSTAWIE: kuriergalicyjski.com
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
