SWP





   Polska


PAI

 2024-10-30 Dwa księżyce Marii Kuncewiczowej

30 października 1895 roku w Samarze w Rosji urodziła się Maria Szczepańska znana później z nazwiska po mężu - Kuncewiczowa. Zasłynęła jako autorka "Cudzoziemki" uważaneh za za szczytowe osiągnięcie polskiej prozy psychologicznej, ale była także tłumaczką, wykładowczynią na University of Chicago, szefową polskiego PEN Clubu na emigracji w Londynie oraz śpiewaczką.

Maria Kuncewiczowa (z domu Szczepańska) urodziła się 30 października 1895 roku w Rosji (w Samarze). W 1900 roku jej rodzina przeniosła się do Warszawy, gdzie przyszła pisarka uczęszczała na kursy nauczycielskie. W 1916 roku podjęła zaś studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Przez cały okres przedwojenny, a sporadycznie i później, Kuncewiczowa występowała jako śpiewaczka, a wątki muzyczne często przewijają się w jej utworach. Przez pewien czas pracowała jako tłumaczka w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, uczestnicząc nawet w konferencji pokojowej w Paryżu w roku 1919. W roku 1921 wyszła za mąż za eseistę, prawnika i polityka Jerzego Kuncewicza, a rok później urodził się Witold Kuncewicz, ich jedyny syn i późniejszy założyciel Fundacji Kuncewiczów.

W okresie dwudziestolecia międzywojennego pisarka współpracowała z czasopismami, takimi jak „Bluszcz”, „Kobieta Współczesna”, „Wiadomości Literackie”, „Gazeta Polska”. Była również autorka pierwszej polskiej powieści radiowej („Dni powszednie państwa Kowalskich”). Część odcinków była emitowana przez Radio Wolna Europa.

Wielką miłością Kuncewiczowej stało się miasto Kazimierz Dolny, w którym wraz z mężem kupiła dom - willę "Pod wiewiórką", obecnie zwaną "Kuncewiczówką" - według projektu Karola Sicińskiego, architekta i konserwatora zabytków. Otoczony zielenią, zbudowany z czarnych, drewnianych bali dom Kuncewiczów górował nad miasteczkiem. W charakterze ciekawostki warto podać fakt, że jako kamień węgielny zamurowano wówczas dwie książki: "Dwa księżyce" Marii oraz "Przebudowę" Jerzego Kuncewiczów. Obecnie w domu znajduje się muzeum poświęcone Kuncewiczom oraz ich bratankowi – Janowi Józefowi Szczepańskiemu.

W 1938 roku Kuncewiczowa została laureatką Złotego Wawrzynu Polskiej Akademii Literatury, w 1937 – nagrody literackiej miasta Warszawy. W roku 1982 otrzymała nagrodę Polskiego Ośrodka Stowarzyszenia Kultury Europejskiej SEC; w tym samym roku Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie przyznał jej tytuł doktora honoris causa.

Pierwszym istotnym dziełem pisarki był zbiór opowiadań "Przymierze z dzieckiem". Tytułowe opowiadanie eksploruje temat narodzin, macierzyństwa i zawiązanych z nimi przeżyć, przy czym więź z dzieckiem przedstawiona zostaje jako coś, co kobieta musi w sobie wypracować. Książka zawiera jeszcze teksty zatytułowane "Prawa i lewa ręka", "Polska na fiszmarku" oraz "Tamto spojrzenie". Zbiór ten pokazuje już niemal wszystkie właściwości dojrzałego pisarstwa Kuncewiczowej: umiejętność psychologicznego wglądu, niecofanie się przed literacką obróbką motywów fizjologicznych, przekonanie o wpływie psychologicznej przeszłości na teraźniejszość, wreszcie mniej lub bardziej wyraźną obecność elementu autobiograficznego w pisarstwie. Swoistą kontynuacją "Przymierza z dzieckiem" – opisującą jednakże wcześniejszy etap życia – jest mikropowieść "Twarz mężczyzny", traktująca o wpływie erotyzmu na rozwój duszy kobiety.

Za najważniejsze dzieło Kuncewiczowej jednomyślnie uznawana jest "Cudzoziemka". Powieść tę drukowano wpierw w odcinkach w dzienniku "Kurier Poranny", potem opublikowało ją wydawnictwo "Rój". Do wybuchu II wojny światowej ukazały się cztery wznowienia; piąta reedycja miała miejsce w Nowym Jorku w roku 1945, gdy Marian Kister reaktywował wydawnictwo pod zmienioną nazwą "Roy Publishers". Książka cieszyła się dużą popularnością i uznaniem, a z czasem została przetłumaczona na kilkanaście języków (wersję francuską sygnował Claude Backvis). Wprawdzie nagrodę "Wiadomości Literackich" utraciła na rzecz powieści "Sól ziemi" Józefa Wittlina, lecz trzy pochwalne recenzje napisał o niej Bruno Schulz. W jednej z nich stwierdzał: "Kuncewiczowa zna wszystkie tajemnicze drogi, kręte przesmyki i ścieżki złości, wszystkie jej manifestacje i wybuchy, cała biedna, wysilona perfidia nieszczęśliwego, zaplątanego w siebie charakteru podpatrzona jest i oddana z niesłychaną maestrią.""

Wiele podróżowała zarówno po Europie, jak i Bliskim Wschodzie. Po wybuchu II wojny światowej Kuncewiczowa mieszkała we Francji, następnie w Anglii, a po roku 1955 w Stanach Zjednoczonych, gdzie przez pewien czas prowadziła wykłady z literatury polskiej na Wydziale Slawistyki Uniwersytetu w Chicago. Nie zatraciła jednak kontaktu z Polską, w której pojawiała się co jakiś czas.

W okresie odwilży w Polsce zaczęto na nowo publikować utwory Kuncewiczowej. Na stałe wróciła do Kazimierza nad Wisłą. W 1968 roku odzyskała swój dom, willę "Pod wiewiórką" który kupiła przed wojną wraz z mężem.

Pisarka zmarła 15 lipca 1989 roku, pochowano ją w jej ukochanym Kazimierzu.


Maria Kuncewiczowa w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI




POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.


NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ




Kopiowanie materiału z portalu PAI jest zabronione

Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.




SZUKAJ INNYCH WIADOMOŚCI POLONIJNYCH



PORTAL WYŚWIETLONO 16 257 994 RAZY



×
NOWOŚCI ARCHIWUM WIADOMOŚCI HISTORIA-KULTURA DZIAŁANIA AGENCJI BADANIA NAUKOWE NAD POLONIĄ I POLAKAMI ZA GRANICĄ
FACEBOOK PAI YOUTUBE PAI NAPISZ DO REDAKCJI

A+ A-
POWIĘKSZANIE / POMNIEJSZANIE TEKSTU