30 listopada 1993 roku w Stanach Zjednoczonych zmarł prof. Wacław Jędrzejewicz - dyplomata, polityk i historyk. Dorobek naukowy Wacława Jędrzejewicza to około 300 publikacji, w tym kilkanaście książek. W twórczości Wacława Jędrzejewicza można wyróżnić trzy zasadnicze pola problemowe. Po pierwsze są to prace poświęcone postaci Józefa Piłsudskiego, kolejne prace dotyczyły dziejów dyplomacji II RP oraz okresu II wojny światowej i wreszcie własne wspomnienia oraz relacje i nekrologi o zmarłych przyjaciołach.
Urodził się w 1893 r. w Spiczyńcach na Ukrainie. Po ukończeniu w 1912 r. gimnazjum w Warszawie rozpoczął studia rolnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1913 r. wstąpił do Związku Strzeleckiego. Był współorganizatorem Polskiej Organizacji Wojskowej (1914-1915), należał do jej Komendy Naczelnej. Żołnierz I Brygady Legionów.
W lipcu 1917 r. został aresztowany przez Niemców i skazany na 10 lat więzienia. Uwolniony z chwilą odzyskania niepodległości przez Polskę w listopadzie 1918 r. wstąpił do organizowanego Wojska Polskiego. Został skierowany do pracy w II Oddziale Sztabu Generalnego.
W lipcu 1920 r. podczas wypełniania lotniczej misji wywiadowczej na trasie Lida – Wilno, dostał się do niewoli bolszewickiej. Po udanej ucieczce przez Litwę powrócił do Polski. Jako ekspert uczestniczył w rokowaniach nad traktatem ryskim. Jednocześnie współdziałał przy tworzeniu w państwach bałtyckich polskich komórek wywiadowczych mających zadanie zbierania informacji o Rosji.
W 1921 r. ukończył Wyższą Szkołę Wojenną. W latach 1921–1925 był szefem Referatu Wschód II Oddziału Sztabu Generalnego (wywiad na ZSRR). W latach 1926-1928 był jako major attaché wojskowym przy Poselstwie Polskim w Tokio. Następnie dyrektorem departamentu administracyjnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Od 1930 r. szefem departamentu konsularnego MSZ. We wrześniu 1933 r. otrzymał nominację na stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu.
Od lutego 1934 r. zajmował stanowisko ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego (w rządach Janusza Jędrzejewicza, Leona Kozłowskiego i Walerego Sławka). W październiku 1935 r. ustąpił ze stanowiska. Pełnił funkcje sekretarza generalnego Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości. W 1937 r. prezes Polskiego Komitetu Międzynarodowej Wystawy w Paryżu.
We wrześniu 1939 r. powrócił do czynnej służby wojskowej w charakterze oficera łącznikowego przy MSZ. Uczestniczył w ewakuacji depozytu Funduszu Obrony Narodowej (FON) z Polski przez Rumunię do Francji, gdzie skarb został przekazany Rządowi Rzeczypospolitej. Otoczenie Władysława Sikorskiego uniemożliwiło mu zarówno dalszą służbę państwową i wojskową w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. W konsekwencji wiosną 1941 r. wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Pracował jako pracownik fizyczny na fermie kurzej, a później jako szlifierz w fabryce zbrojeniowej. Działał społecznie w środowisku Polonii amerykańskiej. Współorganizował wraz z Ignacym Matuszewskim i Henrykiem Floyar-Rajchmanem Komitet Narodowy Amerykanów Polskiego Pochodzenia (KNAPP).
W lipcu 1943 r. zorganizował istniejący do dziś - Instytut Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku. Jesienią 1948 r. został profesorem rosyjskiego i literatury rosyjskiej w Wellesley College pod Bostonem, obejmując katedrę po znanym pisarzu Vladimirze Nabokovie. W latach 1958–1963 był kierownikiem studiów slawistycznych w Ripon College w stanie Wisconsin. W 1963 r. przeszedł na emeryturę i powrócił do Nowego Jorku, gdzie poświęcił się działalności w Instytucie Józefa Piłsudskiego jako dyrektor (1963–1964), sekretarz zarządu (1971), wiceprezes (1972–1976) i prezes (1977–1978).
Członek Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie (od 1961). W 1992 r, Prezydent RP awansował go na stopień generała brygady.
Zmarł w Cheshire, CT 30 listopada 1993 r.
Wacław Jędrzejewicz w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
