SWP





   Polska


PAI

 2025-02-05 Roman Witold Ingarden - co to znaczy „być”?

5 lutego 1893 r. w Krakowie urodził się Roman Witold Ingarden, filozof, uczeń Edmunda Husserla, twórca krakowskiej szkoły filozoficznej, fenomenolog, badacz podstaw teorii literatury i estetyki opisowej, członek PAN, wieloletni wykładowca i profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Jego najważniejszą pracą, znacznie częściej znaną z tytułu niż z wnikliwej lektury, jest trzytomowy „Spór o istnienie świata”. Po trzech tysiącleciach rozważań i sporów filozoficznych wrócił w nim do pierwotnego pytania (i zdumienia) myślicieli archaicznej Grecji: co to znaczy „być”? Czynił to jednak w inny, bardziej złożony sposób niż dawni mędrcy. Hasłowo mawia się o Ingardenie jako o „najbardziej znanym polskim fenomenologu”, zwykle nie zadając sobie trudu zrozumienia tego terminu.

Drogę życiową Romana Ingardena przedstawić łatwiej niż jego dorobek intelektualny. W pierwszej połowie życia była uporządkowana, stabilna, podobna do biografii tysięcy naukowców; jej niespodziewane zwroty dokonały się za sprawą dwudziestowiecznej historii. Syn wybitnego inżyniera, projektanta i głównego budowniczego krakowskich wodociągów, dzieciństwo spędził częściowo w Krakowie, częściowo we Lwowie, stolicy ówczesnej Galicji. Uzdolniony muzycznie (klasa skrzypiec w konserwatorium), początkujący poeta, decyduje się jednak na studia filozoficzne. Od początku zresztą stawiając sobie bardzo ambitne cele: zamierzał łączyć je ze studiowaniem matematyki, fizyki i biologii, docierać do istoty rzeczywistości.

Zaczął tę wędrówkę we Lwowie pod kierunkiem Kazimierza Twardowskiego, głośnego założyciela neopozytywistycznej szkoły lwowsko-warszawskiej. Rychło jednak nabierze do niej dystansu. Za zgodą ojca (i radą Twardowskiego) rusza w świat – najpierw do Wiednia, potem do Getyngi (tam zasmakuje wyższej matematyki pod kierunkiem Davida Hilberta), wreszcie Fryburga Bryzgowijskiego, gdzie pozna najważniejszego dlań myśliciela i mistrza, Edmunda Husserla. Na jego seminarium nawiąże też najważniejsze przyjaźnie, w tym – z Edytą Stein, późniejszą zakonnicą i świętą. To od Husserla przejmie maksymę o „życiu intelektualnym na własną odpowiedzialność”, to pod jego kierunkiem napisze doktorat o intuicjonizmie Bergsona.

Do Polski wróci po odzyskaniu przez kraj niepodległości. W roku 1919 ożeni się w Warszawie z lekarką Marią Pol. Gdy rodzina zacznie się powiększać, jak wielu młodych uczonych tamtego czasu zmuszony jest łączyć pracę naukową z zarabianiem na życie jako nauczyciel. Od Lublina po Toruń uczy w szkołach średnich propedeutyki filozofii, niemieckiego i matematyki. W 1924 obroni na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie pracę habilitacyjną („O pytaniach esencjalnych”) i zacznie tam prowadzić wykłady, ale pracę w gimnazjach będzie mógł porzucić dopiero w połowie lat 30. Wtedy też zacznie być rozpoznawany na forum międzynarodowym. Na VIII Międzynarodowym Kongresie Filozoficznym w Pradze w 1934 r. przedstawił krytykę neopozytywistycznych założeń teorii poznania.

Więcej o życiu i dorobku naukowym Romana Ingardena w dziale historia-kultura PAI.



Roman Ingarden w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI




POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.


NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ




Kopiowanie materiału z portalu PAI jest zabronione

Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.




SZUKAJ INNYCH WIADOMOŚCI POLONIJNYCH



PORTAL WYŚWIETLONO 19 555 063 RAZY



×
NOWOŚCI ARCHIWUM WIADOMOŚCI HISTORIA-KULTURA DZIAŁANIA AGENCJI BADANIA NAUKOWE NAD POLONIĄ I POLAKAMI ZA GRANICĄ
FACEBOOK PAI YOUTUBE PAI NAPISZ DO REDAKCJI

A+ A-
POWIĘKSZANIE / POMNIEJSZANIE TEKSTU