Skrzynecki Jan Zygmunt h. Bończa oficer napoleoński, generał armii polskiej i belgijskiej, wódz naczelny powstania listopadowego, emigrant.
Urodził się 8 lutego 1787 r. w Żebraku koło Siedlec, w rodzinie pochodzenia szlacheckiego. Studiował na uniwersytecie lwowskim, później zaś, do roku 1806 pracował jako nauczyciel. W 1806 roku wstąpił do armii polskiej przy Napoleonie, walczył w siłach Księstwa Warszawskiego w czasie wojny z Austrią w 1809 i Rosją w 1812, poźniej zaś ostatnich kampaniach Napoleona w państwach niemieckich i Francji.
Po klęsce Napoleona wstąpił, podobnie jak wielu innych generałów i oficerów, do armii Królestwa Polskiego. Tam doszedł do rangi pułkownika. Uczestniczył w procesie przeciwko Walerianowi Łukasińskiemu. Jednocześnie zaś spędzał czas głównie na rozwijaniu własnych zainteresowań i życia towarzyskiego, trzymając się, podobnie jak wielu innych generałów starszej daty, z dala od polityki.
Po wybuchu powstania zajął ostrożną, nawet lekko niechętną mu postawę. Oficjalnie przyłączył się do powstańców dopiero 3.12.1830, zaś w lutym 1831 został awansowany do stopnia generała brygady. Dowodził w czasie potyczki pod Dobrem 17.02.1831, zaś 25.02.1831 roku uczestniczył w bitwie pod Grochowem, znaną także jako bitwa o Olszynkę Grochowską. Tam w wyniku sporu kompetencyjnego z przybyłym na pole bitwy generałem Chłopickim doszło do przejściowego chaosu w polskim dowództwie. Ostatecznie, po tym jak Chłopicki został ranny, Skrzynecki przejął dowodzenie i nakazał wycofanie się w kierunku Warszawy.
26 lutego mianowany naczelnym wodzem powstania, wykazał się na tym stanowisku wyjątkową biernością. Zaprzepaścił kilka szans na przeprowadzenie udanych ofensyw na wiosnę 1831 roku, później zaś rozpoczął „czystkę” w armii, zastępując dymisjonowaną starą kadrę dowódczą młodszymi, podporządkowanymi sobie oficerami. Działania te nie przysporzyły mu sympatii innych generałów, którzy oskarżali go o zły stan armii i kierowanie się wyłącznie własnym interesem. Ostatecznie, w wyniku nacisków zarówno oficerów, jak i polityków, Skrzynecki został pozbawiony dowództwa i został zmuszony do wystąpienia z armii.
Po klęsce powstania udał się do Belgii, gdzie wstąpił do armii, jednakże pod koniec życia wrócił do Krakowa, gdzie zmarł w roku 1860. Do 1948 roku pozostawał urlopowanym generałem belgijskim. W czasie pobytu w Brukseli generał utrzymywał szerokie stosunki towarzyskie – m.in. latem 1846 rodzinę Skrzyneckich odwiedził Cyprian Norwid. Do 1948 roku pozostawał urlopowanym generałem belgijskim.
W 1850 jego żona wraz z córkami przeniosły się do Krakowa, sam Skrzynecki zdecydował się na taki krok dopiero w 1857, gdy ogłoszono amnestię dla emigrantów. Po powrocie utrzymywał dom otwarty. Niechętnie wracał w rozmowach do czasów powstania, nigdy nie skończył spisywać wspomnień.
W chwili śmierci - 12 stycznia 1860 roku - miał 73 lata, początkowo został pochowany na cmentarzu Rakowickim, a w 1865 roku przeniesiono jego szczątki do kaplicy Jezusa Ukrzyżowanego w kościele Dominikanów w Krakowie, gdzie postawiono pomnik nagrobny.
Więcej o Janie Skrzyneckim w dziale historia-kultura PAI.
Jan Zygmunt Skrzynecki w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
.png )
