Generał Józef Zając był osobowością nietuzinkową. Oficer piechoty, który projektował fortyfikacje śląskie i dowodził polskim lotnictwem. Absolwent elitarnej francuskiej École Supeŕieure de Guerre, posiadający dwa cywilne doktoraty, w tym jeden uzyskany w wieku 60 lat na uczelni brytyjskiej, po którym rozwinął badania naukowe i zyskał międzynarodowe uznanie. Doskonały znawca historii sztuki, który zgromadzoną dzięki swej wiedzy kolekcję malarstwa i grafiki przekazał w darze społeczeństwu Śląska. Zebrał obrazy włoskich, flamandzkich, holenderskich, francuskich, angielskich, szkockich i polskich malarzy.
Józef Zając urodził się 14 marca 1891r. w Rzeszowie. W latach 1912-1914 należał do Związku Strzeleckiego, w 1914r. wstąpił do Legionów Polskich. Brał udział w kampanii karpackiej, besarabskiej i wołyńskiej, gdzie był dwukrotnie ranny. W 1918r. przeszedł razem z II Brygadą gen. Józefa Hellera na Ukrainę, gdzie służył w II Korpusie Polskim jako dowódca 15 pułku strzelców. W bitwie pod Kaniowem dostał się do niewoli niemieckiej, z której zbiegł i dostał się do Francji, gdzie był m.in. polskim dowódcą pułku szkół wojskowych Armii Polskiej.
Od maja 1919r. pełnił funkcje: przewodniczącego Komisji Regulaminów i Tłumaczeń, dowódcy Grupy Szkół Piechoty w Modlinie i Rembertowie, członka Centralnej Komisji Wyszkolenia, szefa sztabu grupy operacyjnej „Dolna Wisła”, a następnie 5,2 i 3 Armii. Od stycznia 1922r. był szefem Oddziału I Sztabu Generalnego. W latach 1926 - 1936 dowodził 23 dywizją piechoty w Katowicach. Stanowisko dowódcy Okręgu Korpusu nr. VI Lwów objął w lipcu 1936r., a w sierpniu tego roku został powołany na inspektora obrony powietrznej państwa, jednocześnie od stycznia 1937r. był dowódcą obrony przeciwlotniczej Ministerstwa Spraw Wojskowych.
W wojnie obronnej Polski 1939r. był naczelnym dowódcą lotnictwa i obrony przeciwlotniczej, któremu bezpośrednio podlegała brygada myśliwska i brygada bombowa. Po kompani wrześniowej przez Rumunię przedostał się do Francji, gdzie został dowódcą Polskich Sił Powietrznych. Od września 1940r. był zastępcą dowódcy I Korpusu Polskiego w Szkocji. We wrześniu 1941r. objął dowództwo Wojska Polskiego na Bliskim Wschodzie. Do stopnia generała dywizji awansował w 1942r. Od września tego roku był zastępcą dowódcy Armii Polskiej na wschodzie, a od marca 1943r. dowódcą I Korpusu Pancerno- Motorowego w Szkocji. W sierpniu 1943r. został mianowany inspektorem wyszkolenia wojsk.
Po demobilizacji powrócił do swoich dawnych zainteresowań naukowych. Zaczął studiować na uniwersytecie w Edynburgu psychologię i historię sztuki w 1951r. otrzymał po raz drugi stopień doktora filozofii z zakresu psychologii. Do 1957r. pracował na uniwersytecie w Edynburgu. W październiku tego roku wyjechał do Kanady i zamieszkał w Ottawie. Na kilka lat przed śmiercią przekazał własny bogaty zbiór obrazów Muzeum Śląskiemu w Bytomiu.
Zmarł 12 grudnia 1963r. w Ottawie. Został pochowany na cmentarzu Nottre Dame.
Więcej o generale przeczytacie Państwo w naszym dziale historia-kultura.
KOLORYZACJA ZDJĘCIA © PAI
Generał Józef Zając w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
