23 marca 1935 r., Sejm uchwalił Konstytucję kwietniową. Jej zapisy całkowicie zmieniały dotychczasowy ustrój II RP. Ogromne wzmocnienie zyskała władza prezydenta. Celem nowej ustawy zasadniczej było utrwalenie istniejącego od roku 1926 porządku politycznego.
Zmiana obowiązującej konstytucji i wprowadzenie nowych zasad ustrojowych należały do najważniejszych celów obozu sanacyjnego po zamachu majowym. Tzw. nowela sierpniowa, ustawa nowelizująca Konstytucję marcową z 1921 r., wzmacniała władzę wykonawczą w stosunku do parlamentu. Bez wątpienia zapisy prawa z sierpnia 1926 r. stabilizowały nowy system władzy. Jednak późniejsze doświadczenia sporów z opozycją, szczególnie w kontekście tzw. wyborów brzeskich (1930), wskazywały politykom sanacji na konieczność systemowego utrwalenia władzy. Zauważalne od początku lat trzydziestych pogarszanie się stanu zdrowia marszałka Józefa Piłsudskiego, faktycznej głowy państwa, również skutkowało refleksją elit nad przyszłością państwa.
Ustawa zasadnicza z 1935 r. pozostawała podstawą prawną działań polskich władz państwowych na emigracji po roku 1945. Po 1989 niektóre środowiska antykomunistyczne proponowały symboliczny powrót do zapisów z 1935 lub choćby wyraźne zaznaczenie ich uchylenia w przepisach ustawy zasadniczej z 1997 r. (miało to demonstrować, że jedyną legalną władzą w czasach komuny był rząd londyński). Koncepcje te nie spotkały się jednak ze zrozumieniem większości parlamentarnej.
„Nowa konstytucja Rzeczypospolitej zakończyła proces przebudowy ustroju państwa z demokratyczno-parlamentarnego na autorytarny. Utrwaliła ona system rządów wprowadzony przez Piłsudskiego po zamachu majowym w toku walki z Sejmem i opozycją” – zauważył prof. Wojciech Roszkowski w „Najnowszej historii Polski”. Jego zdaniem tendencję do wzmacniania władzy wykonawczej, osłabiania parlamentu i podkreślania siły państwa należy jednak widzieć na tle podobnych tendencji, występujących wówczas w niemal wszystkich krajach Europy. „Praktyka tego systemu wzmacniała władzę państwową, ograniczała wpływ szerokich mas na rządy, pozostawiała jednak stosunkowo duży w porównaniu z krajami totalitarnymi margines pozapolitycznych swobód obywatelskich” – pisał historyk.
Polecamy obszerne omówienie konstytucji i ówczesnej sytuacji politycznej w naszym dziale historia-kultura.
KOLORYZACJA ZDJĘCIA © PAI
Konstytucja Kwietniowa 1935 w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
