Cztery lata w więzieniu Łukaszenki. Andrzej Poczobut, więziony za polskość, za przekonania, przywiązanie do idei wolności, polski dziennikarz i działacz mniejszości polskiej w Białorusi. Wyrok 8 lat kolonii karnej nr 1 w Nowopołocku, gdzie trafiają recydywiści, mordercy był szokiem dla wszystkich. Pozbawiony widzeń z rodziną, listów, leków, paczek, wpisany przez KGB na listę osób „związanych z działalnością terrorystyczną”. Wielokrotnie Stowarzyszenie "Wspólnota Polska" domagało się uwolnienia Andrzeja Poczobuta, co miesiąc organizowane są w Białymstoku, razem ze Związkiem Polaków na Białorusi manifestacje poparcia dla naszego rodaka. Niestety sprawa zwolnienia, lub przynajmniej złagodzenia kary utknęła w martwym punkcie.
Zabiegi dyplomatyczne na niewiele się zdają. Liczne apele i rezolucje polskich organizacji, polityków - również Polonii z całego świata pozostają bez echa. Andrzej Poczobut - honorowy obywatel Miasta Warszawa, Członek Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy marszałku Senatu RP, laureat Medalu Misji Jana Karskiego pozostaje w więzieniu.
Jak informuje Ministerstwo Spraw Zagranicznych "Na Białorusi rządzonej przez Łukaszenkę i wspieranej przez Putina Andrzej Poczobut traktowany jest jak osobisty wróg dyktatora, ale też środek nacisku na Polskę" (cyt. rzecznik prasowy MSZ Paweł Wroński). Do tego niezłomna postawa samego Andrzeja, który nie chce kajać się przed Łukaszenką pisząc prośby o ułaskawienie.
Cóż pozostaje w tej sytuacji? Niezmienna pamięć o naszym rodaku i wykorzystywanie wszelkich form manifestowania naszego stanowiska potępiającego bezzasadne uwięzienie i okrutne traktowanie Andrzeja Poczobuta. Do tego namawiamy wszystkie środowiska polskiej diaspory na całym świecie. Upominajmy się o sprawiedliwość i respektowanie podstawowych zasad humanitarnych.
Tomasz Różniak
Przewodniczący Zarządu Krajowego Stowarzyszenia "Wspólnota Polska"
Andrzej Poczobut (biał. Андрэй Пачобут, Andrej Paczobut, ur. 16 kwietnia 1973 w Brzostowicy Wielkiej) – polsko-białoruski dziennikarz, publicysta i bloger związany z Grodnem, działacz mniejszości polskiej na Białorusi i więzień polityczny.
Urodził się 16 kwietnia 1973 w Brzostowicy Wielkiej. W 1998 ukończył studia na Wydziale Prawa Grodzieńskiego Uniwersytetu Państwowego im. Janki Kupały.
W latach 1999–2001 był wykładowcą prawa w Grodzieńskim Państwowym Koledżu Politechnicznym oraz w technikum prawa i biznesu. Następnie zajął się działalnością dziennikarską. Pracował m.in. w grodzieńskich gazetach „Pahonia”, „Dień”, „Miestnoje Wriemia”, „Głos znad Niemna” oraz ogólnokrajowym dzienniku niezależnym „Narodnaja Wola”. Pełnił funkcję Redaktora naczelnego „Magazynu Polskiego na uchodźstwie” – czasopisma Związku Polaków na Białorusi pod kierownictwem Anżeliki Orechwo (wcześniej Andżeliki Borys). Od 2006 r. korespondent „Gazety Wyborczej” w Grodnie.
Aktywny działacz ZPB od lat 90. XX w. Zawsze twardo opowiadał się za zachowaniem pełnej niezależności organizacji od władz w Mińsku, ale w ramach ustawodawstwa Białorusi. Pełnił obowiązki przewodniczącego Rady Naczelnej ZPB nieuznawanej przez władze w Mińsku.
Należy do przeciwników prezydenta Białorusi Aleksandra Łukaszenki, którego reżim niejednokrotnie krytykował w swoich artykułach. Za działalność społeczną i dziennikarską wielokrotnie zatrzymywany i aresztowany.
Jest ekspertem od spraw związanych z historią służb specjalnych ZSRR na terenie Zachodniej Białorusi oraz działalnością AK na tych terenach.
8 marca 2011 prokuratura obwodu grodzieńskiego postawiła mu zarzut o znieważenie Aleksandra Łukaszenki w szeregu artykułów w „Gazecie Wyborczej” na portalu „Biełorusskij Partizan” oraz w swoim prywatnym blogu. 6 kwietnia 2011 został zatrzymany na 72 godziny, gdy próbował wyjechać do Mińska, by wziąć udział w połączeniu (przez telełącze) z przedstawicielstwa Komisji Europejskiej z delegacją Parlamentu Europejskiego ds. Białorusi, a następnie został osadzony w areszcie śledczym. 5 lipca 2011 sąd w Grodnie skazał Andrzeja Poczobuta na 3 lata więzienia w zawieszeniu na okres 2 lat. 23 września 2013, po upływie dwuletniego okresu zawieszenia, sąd w Grodnie zdecydował o zwolnieniu Poczobuta z odbywania kary.
21 czerwca 2012 prokuratura obwodu grodzieńskiego po raz kolejny postawiła Andrzejowi Poczobutowi zarzut znieważenia Aleksandra Łukaszenki, którego miał się dopuścić w swoich publikacjach na białoruskich stronach internetowych „Biełorusskij Partizan” oraz „Karta'97”. W jego mieszkaniu przeprowadzono rewizję, a on sam został aresztowany i osadzony w grodzieńskim więzieniu. Po dziewięciu dniach został on wypuszczony na wolność z zakazem opuszczania Grodna. Andrzej Poczobut miał być sądzony z art. 367 cz. 2 kodeksu karnego, za co przewidziana jest kara do 5 lat więzienia. W marcu 2013 komitet śledczy obwodu grodzieńskiego poinformował o umorzeniu dochodzenia.
Został ponownie aresztowany 25 marca 2021, Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa Josep Borrell potępił zatrzymanie. 9 grudnia 2021 Sejm RP IX kadencji przyjął uchwałę „wzywającą reżim białoruski do zaprzestania represji wobec Andżeliki Borys i Andrzeja Poczobuta oraz innych więźniów politycznych”. Podobną uchwałę Sejm przyjął 28 marca 2022. Proces Poczobuta rozpoczął się 16 stycznia 2023 roku. Sąd obwodowy w Grodnie 8 lutego 2023 skazał Andrzeja Poczobuta na 8 lat więzienia o zaostrzonym rygorze (osadzenie w kolonii karnej). W sierpniu 2023 został ukarany półrocznym pobytem w karcerze.
O dużej liczbie przetrzymywanych w białoruskich więzieniach dziennikarzy alarmuje zdelegalizowane przez władze w Mińsku niezależnie Białoruskie Zrzeszenie Dziennikarzy. Zwraca ono jednak uwagę, że Andrzej Poczobut jest jedynym w tej grupie przedstawicielem mniejszości narodowej. Zdaniem przedstawicieli białoruskiej opozycji, w tym jej liderki Swiatłany Cichanouskiej – jest też zakładnikiem reżimu Łukaszenki w relacjach z Polską. Uwięziony dziennikarz ma bowiem tylko białoruskie obywatelstwo i Warszawa nie może wiele dla niego zrobić. Sam Poczobut wielokrotnie jednak apelował, aby nikt nie dawał się szantażować jego losem. Jednocześnie jednak pobyt w kolonii karnej oraz częste dodatkowe represje (np. przetrzymywanie w karcerze) bardzo negatywnie odbijają się na zdrowiu polskiego dziennikarza.
Przypominamy, że Senat RP podczas 8. posiedzenia jednogłośnie podjął uchwałę w sprawie uwolnienia Andrzeja Poczobuta.
„Senat RP z całą mocą potępia ten haniebny akt pogwałcenia praw człowieka oraz elementarnych praw mniejszości narodowych i żąda od władz białoruskich niezwłocznego uwolnienia Andrzeja Poczobuta. Senat RP wyraża najwyższe uznanie dla niezłomnej walki Andrzeja Poczobuta o prawo do polskości i wolności na Białorusi. Wyrażamy pełną solidarność z jego rodziną i wszystkimi, którzy walczą o jego uwolnienie” – napisali senatorowie w przyjętym dokumencie. Senatorowie potępili likwidację szkół polskich, szykanowanie działaczy Związku Polaków na Białorusi, profanację i niszczenie polskich miejsc pamięci. Uznali te działania za nieprzyjazne wobec Polski, łamiące reguły prawa międzynarodowego oraz umowy dwustronne między Polską a Białorusią. Zwrócili się do polskiego rządu, Parlamentu Europejskiego, parlamentów i rządów państw demokratycznego świata oraz międzynarodowych instytucji obrony praw człowieka o wzmocnienie działań na rzecz uwolnienia Andrzeja Poczobuta oraz wszystkich bezprawnie uwięzionych na Białorusi, a także wskazali na potrzebę zaostrzenia sankcji wobec funkcjonariuszy reżimu Aleksandra Łukaszenki.
„Od pierwszego dnia nasza społeczność apeluje i żąda od władz białoruskich natychmiastowego uwolnienia Andrzeja Poczobuta. Nie może być tak, że łamane są prawa człowieka, że człowiek, który ma odwagę mówić o wolności, godności, swoim pochodzeniu jest wsadzany do więzienia. Apelujemy o jak najszybsze uwolnienie Andrzeja Poczobuta, a jednocześnie wspieramy wszystkich Polaków na Białorusi” – komentowała uchwałę marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska.
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
