W 1998 roku przedstawiciele Stolicy Apostolskiej i Rzeczypospolitej Polskiej wymieniłi w Watykanie dokumenty ratyfikacyjne konkordatu zawartego 28 lipca 1993 r.
Istotą konkordatu jest uregulowanie stosunków wzajemnych państwa i Kościoła katolickiego w myśl zasady niezależności Kościoła i państwa - każdego w swojej dziedzinie, co znalazło swoje miejsce także w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku w artykule 25. Kompetencje państwa dotykają wszystkiego, co dotyczy spraw doczesnych, a z kolei Kościół jest kompetentny w sprawach duchowych i w sprawach religijnych. W tradycji prawa międzynarodowego jest przyjęte, że status Kościoła katolickiego w danym kraju jest regulowany na mocy umowy, czyli konkordatu ze Stolicą Apostolską, jako centralnym zarządem Kościoła. Konkordat zawiera regulacje dotyczące statusu prawnego Kościoła i jego relacji z państwem oraz gwarancje praw ludzi wierzących.
Konkordat między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską został zawarty 28 lipca 1993 r. przez ówczesnego nuncjusza apostolskiego w Polsce abp. Józefa Kowalczyka i Krzysztofa Skubiszewskiego, ówczesnego ministra spraw zagranicznych w rządzie Hanny Suchockiej. Dokument ratyfikacyjny został podpisany przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego 23 lutego 1998, tego samego dnia ratyfikował go również papież Jan Paweł II. Wymiana dokumentów ratyfikacyjnych nastąpiła 25 marca. Konkordat wszedł w życie miesiąc później - 25 kwietnia 1998 roku.
Polski konkordat stał się wzorem dla umów międzynarodowych zawieranych później przez Stolicę Apostolską z innymi państwami postkomunistycznymi, jak Węgry, Słowacja, Litwa, czy Estonia.
Konkordat pomiędzy Stolicą Apostolską a Rzeczpospolitą Polską został zawarty w 1925 roku. Po wojnie władze komunistyczne stwierdziły, że umowa przestaje obowiązywać, w związku z decyzjami Watykanu sprzecznymi z zobowiązaniami w traktacie. W 1939 roku Stolica Apostolska podporządkowała niektóre polskie parafie ordynariuszom niemieckim i słowackim, poprzez mianowania administratorów apostolskich oraz zmiany granic diecezji.
Wstępne prace nad przygotowaniem umowy (konwencji) miedzy PRL a Stolicą Apostolską rozpoczęto w 1987 r., kiedy dostrzec można było symptomy osłabienia reżimu komunistycznego w Polsce, a w ZSRR rozpoczęła się pierestrojka. W związku z tym ekipa gen. Jaruzelskiego zaczęła poszukiwać nowych rozwiązań, które w końcu doprowadziły do okrągłego stołu. Była też gotowa na ustępstwa wobec Kościoła, licząc że dzięki temu Kościół będzie się mniej angażować się na rzecz demokratycznej opozycji i stanie się gwarantem spokoju społecznego. Kiedy jednak w 1989 r. proces demokratycznych przemian zaczął szybko postępować, Jan Paweł II wstrzymał prace nad konwencją z rządem PRL, gdyż uważał, że na dalszym etapie można będzie wynegocjować rozwiązania bardziej odpowiadające porządkowi demokratycznemu, czyli możliwe będzie zawarcie pełnego konkordatu.
Negocjacje nad konkordatem rozpoczęły się po wznowieniu stosunków dyplomatycznych między Polską a Stolicą Apostolską oraz przyjeździe nuncjusza do Warszawy w osobie abp. Józefa Kowalczyka. 25 października 1991 nuncjusz przesłał polskiemu ministrowi spraw zagranicznych Krzysztofowi Skubiszewskiemu projekt konkordatu. Polska strona uważała jednak, że opracuje własny projekt. Upadek rządu Tadeusza Mazowieckiego, a następnie krótkie okresy rządów Krzysztofa Bieleckiego i Jana Olszewskiego odwlekły te prace. Do włączenia się państwa w sprawę konkordatu doszło po objęciu funkcji premiera przez Hannę Suchocką. 24 marca 1993 r. min. Skubiszewski przekazał polski projekt i stał się on podstawą dalszych negocjacji. 8 lipca tekst został zaaprobowany przez Jana Pawła II
Konkordat między Rzeczpospolitą i Stolicą Apostolską podpisali minister spraw zagranicznych Krzysztof Skubiszewski i nuncjusz apostolski arcybiskup Józef Kowalczyk 28 lipca 1993 roku.
Następnie rząd Waldemara Pawlaka skierował do Sejmu ustawę upoważniającą prezydenta do ratyfikacji konkordatu. W parlamencie konkordat napotkał na zdecydowany opór SLD i Unii Pracy, które twierdziły, że dokument jest sprzeczny z polskim prawem i dyskryminuje niewierzących. Obie partie starały się wszelkimi sposobami proceduralnymi nie dopuścić do przyjęcia przez parlament ustawy ratyfikacyjnej. 1 lipca 1994 roku Sejm na wniosek tych klubów, uchwalił, że decyzję w sprawie konkordatu odkłada do czasu przyjęcia nowej konstytucji.
W marcu 1995 roku nadzwyczajna komisja sejmowa uznała, że konkordat jest zgodny z małą konstytucją, ale Sejm nie przyjął stanowiska komisji. Ratyfikacja została odłożona na bliżej nieokreśloną przyszłość. W lipcu 1996 roku Sejm zdecydował, że debata o ratyfikacji konkordatu odbędzie się po uchwaleniu nowej konstytucji. Jednak przyjęcie ustawy zasadniczej nie wpłynęło na zmianę stanowiska SLD i UP. Posłowie tych klubów uzależnili poparcie dla umowy z Watykanem, od uchwalenia ustaw okołokonkordatowych, które miały interpretować zapisy dotyczące między innymi, nauki religii.
15 kwietnia 1997 roku rząd Włodzimierza Cimoszewicza zaakceptował deklarację, wyjaśniającą kontrowersyjne zapisy, uzgodnioną przez dyplomację obu stron konkordatu. Nie rozwiązało to jednak kwestii, ponieważ parlament nie zdążył uchwalić odpowiednich ustaw.
Po jesiennych wyborach parlamentarnych 1997 roku i zmianie koalicji rządzącej, jedną z pierwszych decyzji gabinetu Jerzego Buzka było skierowanie do Sejmu ustawy o ratyfikacji konkordatu. Po burzliwej dyskusji, 8 stycznia 1998 roku ustawa została przyjęta. 23 lutego prezydent Aleksander Kwaśniewski w obecności premiera Jerzego Buzka, marszałków Sejmu i Senatu oraz nuncjusza apostolskiego arcybiskupa Józefa Kowalczyka, podpisał dokumenty ratyfikacyjne.
25 marca nastąpiła w Watykanie uroczysta wymiana dokumentów ratyfikacyjnych przez premiera Jerzego Buzka i Sekretarza Stanu Stolicy Apostolskiej kard. Angelo Sodano.
Ratyfikacja konkordatu w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
