Ustawą z dnia 6 kwietnia 1922 r. o objęciu władzy państwowej nad Ziemią Wileńską potwierdzona została Uchwała polskiego Sejmu Ustawodawczego z 24 marca 1922 r. o włączeniu Ziemi Wileńskiej, czyli powiatów wileńskiego, oszmiańskiego, święciańskiego, trockiego i brasławskiego do Rzeczpospolitej Polskiej. Decyzją z 15 marca 1923 r., pomimo protestów władz Litwy, Konferencja Ambasadorów Głównych Mocarstw Sprzymierzonych i Stowarzyszonych potwierdziła przebieg granicy Polski z Litwą.
Uroczysta ceremonia wręczenia Józefowi Piłsudskiemu wileńskich kluczy wykonanych w srebrze, ściśle według pierwowzoru, miała miejsce 18 kwietnia 1922 roku, w dniu objęcia przez niego w imieniu Rzeczypospolitej władzy nad Ziemią Wileńską i w trzecią rocznicę wyzwolenia Wilna. Zgodnie z ówczesną konstatacją „Dziennika Wileńskiego” miejscowi Polacy uważali osobę Piłsudskiego za „symbol niespożytej siły i godności Narodu, dłoń, która posłuszna wyższemu nakazowi (…), zdarła pleśń wiekowej niedoli, skruszyła pęta”.
Są takie miejsca, które bardzo trudno jednoznacznie określić w kategoriach historycznych lub kulturowych. Czesław Miłosz urodzony na Kowieńszczyźnie w rodzinie od kilku pokoleń mówiącej po polsku, niejednokrotnie zastanawiał się, jak wiele jest na świecie miast, co do których brak jest zgody. Bez wątpienia jednym z nich jest Wilno. Odwieczny tygiel narodów zamieszkujących to miejsce sprawił, że nie tylko Litwini i Polacy rościli do Wilna pretensje. Autor Rodzinnej Europy przywołując trudne początki niepodległości Litwy i Polski w 1918 roku, podsumował: "Republika Litewska protestowała powołując się na historię. Polacy powoływali się na wolę ludności. Trudno powiedzieć, kto miał rację w tym sporze. Zdaje się, że nikt. Jeżeli postawi się jakiś problem w niewłaściwych terminach, musi być nierozwiązywalny."
Po zakończeniu I wojny światowej miała miejsce gruntowna przebudowa mapy politycznej Europy. W związku z powyższym pojawiły się problemy przy wytyczaniu nowych granic, zwłaszcza tam, gdzie różne narodowości współistniały na niewielkim terytorium. Polacy i Litwini ze swym zarzewiem sporu na tle narodowościowoterytorialnym nie stanowili wówczas wyjątku. Z podobnymi problemami borykały się m.in. Czechosłowacja i Jugosławia. Rozproszone mniejszości etniczne często czuły się pokrzywdzone, co wywoływało napięcia i było przyczyną jawnych i ukrytych konfliktów, niekiedy, jak w sytuacji Litwy i Polski, nader ostrych. Litwa niewątpliwie chciała skorzystać z możliwości prawa narodów do samookreślenia, ale nie mniej ważna była historyczna tradycja dawnej państwowości litewskiej, wiążąca się z okresem panowania Witolda Kiejstutowicza.
Jak potoczyły się dalsze losy tego pięknego kawałka ziemi z którą tak wielu z nas czuje się związanych? Zachęcamy państwa przeczytania opowieści z Kresów rozpoczynającej się po zakończeniu I wojny światowej - do wybuchu drugiej, kiedy polskość powracała na ziemię wileńską. Wszystko to w naszym dziale historia-kultura PAI.
KOLORYZACJA ZDJĘCIA © PAI
Ziemia Wileńska 1918-1939 w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
