Zwany niekiedy "ojcem chrzestnym bomby wodorowej" - Stanisław Marcin Ulam polski i amerykański (obywatelstwo amerykańskie przyjął w 1943) matematyk, przedstawiciel lwowskiej szkoły matematycznej, współtwórca amerykańskiej bomby termojądrowej. 13 kwietnia przypada 115 rocznica jego urodzin w 1909 roku. Ulam ma wielkie dokonania w zakresie matematyki i fizyki matematycznej w dziedzinach topologii, teorii mnogości, teorii miary, procesów gałązkowych. Był także twórcą metod numerycznych a co za tym idzie jednym z pierwszych naukowców, którzy wykorzystywali w swych pracach komputer.
Urodzony w zamożnej, zasymilowanej rodzinie żydowskiej, już jako dziecko wykazywał wybitne zdolności. Jako uczeń wykształcił głębokie zainteresowanie matematyką. Po ukończeniu liceum, za namową rodziny, zdecydował się rozpocząć studia inżynierskie na Wydziale Ogólnym Politechniki Lwowskiej . Jednym z jego wykładowców był Stefan Banach. W czasie studiów jednakże więcej uwagi poświęcał uczęszczaniu na seminaria matematyki niż kursy inżynierskie. Ostatecznie studia skończył jako matematyk, broniąc w 1934 doktorat. Już w czasie studiów stał się ważną postacią w bardzo prężnym środowisku lwowskich matematyków (patrz link zewnętrzny Wspomnienia z Kawiarni Szkockiej ), do którego należeli także Stefan Banach, Hugo Steinhaus, Stanisław Mazur, Karol Borsuk, Kazimierz Kuratowski i wielu innych (tzw. Lwowska szkoła matematyczna ).
Po zakończeniu studiów, nie mając większych szans na podjęcie pracy dydaktycznej, wyruszył w dłuższą podróż do Zachodniej Europy. Odwiedził ośrodki akademickie w Szwajcarii , Francji ( Sorbona ) i Anglii ( Oxford University ). Wszędzie zdobywał sławę jako doskonały i oryginalny matematyk, pełny nowatorskich pomysłów. W czasie podróży nie tylko dał się poznać, lecz też poznawał kwiat naukowej elity starego kontynentu.
W 1935 Ulam otrzymał zaproszenie do Stanów Zjednoczonych do Princeton University . Po rocznym pobycie na tym uniwersytecie dostał propozycję pracy na Harvardzie, z której skorzystał. W tym czasie każde wakacje spędzał w Polsce. Ostatni jego pobyt w rodzinnym Lwowie miał miejsce latem 1939. Do USA wrócił późnym latem, zabierając ze sobą brata Adama, który rozpoczął studia na Harvardzie . Adam Ulam stał się wybitnym sowietologiem. W 1941 Stanisław Ulam rozpoczął pracę jako profesor na Uniwersytecie Stanowym w Wisconsin. Tam też ożenił się ze stypendystką z Francji studiującą literaturę angielską – Françoise.
Najważniejszym i najbardziej twórczym w życiu Ulama był okres, w którym pracował w ośrodku badań jądrowych w Los Alamos. Ulam przyjął obywatelstwo amerykańskie w 1943 [1]. Z kilkoma przerwami, w czasie których przyjmował zaproszenia do wygłoszenia wykładów w najbardziej prestiżowych uczelniach amerykańskich, pracował w tym ośrodku od 1943 do 1967. Ulam należał do grupy opracowującej teorię konstrukcji bomby wodorowej. Ulam najpierw stosując swe innowacyjne metody matematyczne dowiódł, że koncepcja obrana przez kierownika projektu była błędna, a następnie zaproponował własne rozwiązanie, które doprowadziło projekt do sukcesu. Bomba tej konstrukcji nosi nazwę Teller-Ulam design, od jej twórców węgierskiego fizyka Edwarda Tellera i Stanisława Ulama. Dokumenty z tamtego okresu są ciągle utajnione, więc jego wkład w ogólne dzieło pozostaje mało znany.
W czasie pracy w Los Alamos Ulam miał okazję współpracować z wybitnymi uczonymi – byli wśród nich John von Neumann, Enrico Fermi, George Gamow, Richard Feynman, Robert Oppenheimer. Po zakończeniu pracy w Los Alamos objął stanowisko dziekana wydziału matematyki na Uniwersytecie Kolorado, pozostając jednocześnie konsultantem rządowym.
Zmarł nagle 13 maja 1984 w Santa Fe na atak serca.
Jeżeli zainteresowała Państwa postać Stanisława Ulama polecamy artykuł w dziale historia-kultura Polonijnej Agencji Informacyjnej.
Stanisław Marcin Ulam W DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
