POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA

Irlandia

2025-04-17 Szacowany czas czytania wiadomości: 11 minut(y). Marszałek Senatu RP złożyła wizytę w Republice Irlandii

W dniach 11–12 kwietnia 2025 r. marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska wraz z delegacją złożyła dwudniową wizytę w stolicy Republiki Irlandii. Po rozmowach z politykami polscy politycy spotkali się z Polonią i odwiedzili polskie instytucje w Dublinie.

Marszałek i senatorowie zwiedzili Bibliotekę Narodową Irlandii, w której znajduje się ekspozycja poświęcona Kazimierzowi i Konstancji Markiewiczom – utalentowanemu polskiemu artyście i malarce, bojowniczce o niepodległość Irlandii.

Ich artystyczna działalność oraz polityczne i społeczne zaangażowanie w Irlandii złożyły się na wyjątkową historię, która do dziś inspiruje badaczy polsko-irlandzkich relacji. W ich biografii odbija się skomplikowana historia Europy początku XX wieku. Constance Markiewicz to jedna z najważniejszych postaci irlandzkiego ruchu niepodległościowego. W 1908 r. wstąpiła do organizacji Sinn Féin (Nasza Sprawa) oraz do radykalnego ugrupowania kobiecego Córy Irlandii. Szkoliła ochotników irlandzkich organizacji zbrojnych, aktywnie organizowała pomoc dla robotników i ich rodzin, uczestników strajków i ofiar lokautu z 1913 r. Wzięła udział w powstaniu wielkanocnym w 1916 r. jako zastępca dowódcy obrony St. Stephen's Green. Pięciokrotnie więziona za działalność polityczną. Była pierwszą kobietą wybraną w 1918 r. do Izby Gmin. W drugim i trzecim rządzie irlandzkim hrabina Markiewicz pełniła obowiązki ministra pracy, a w kolejnych latach udzielała się politycznie i społecznie jako posłanka republikańska z ramienia partii Fianna Fáil. Jej działalność polityczna i społeczna miała ogromny wpływ na kształtowanie się młodego państwa irlandzkiego, do dziś jest doceniana w Irlandii, gdzie jest narodową bohaterką.

Kazimierz Markiewicz uczestniczył w życiu artystycznym Dublina nie tylko jako malarz, ale i autor sztuk teatralnych, reżyser i projektant dekoracji scenicznych. Współpracował z wybitnymi postaciami irlandzkiej kultury (m.in. W.B. Yeatsem, George'em W. Russellem, J.M. Synge'em i Lady Gregory, skupionymi wokół prestiżowego Abbey Theatre). W 1910 r. zainaugurował działalność swojego teatru – Independent Dramatic Company, w którym wystawiał sztuki własne i Konstancji. Jego najbardziej znanym dramatem był „The Memory Of The Dead”, utwór oparty na wątkach przegranego irlandzkiego powstania przeciwko Wielkiej Brytanii z 1798 r.

Senacka delegacja odwiedziła także park St Stephen’s Green, gdzie spotkała się z polskimi studentami Trinity College w Dublinie i profesorem Krzysztofem Rowińskim. Uczestnicy wspólnie złożyli kwiaty pod pomnikiem Konstancji Markiewicz. „Studia na tej uczelni otwierają Wam drzwi do międzynarodowej kariery. Wiem, że stanowicie dynamiczną i zaangażowaną grupę, która wnosi do tej społeczności nie tylko swoją pasję do nauki, ale także wyjątkową perspektywę naszego regionu Europy” – zwróciła się Małgorzata Kidawa-Błońska do polskich studentów.

Zwieńczeniem dnia było spotkanie w Ambasadzie RP w Dublinie z przedstawicielami organizacji polonijnych, szkół polonijnych, harcerstwa, organizacji katolickich i duszpasterstwa, a także z mieszkającymi w Irlandii artystami, dziennikarzami i innymi osobami zaangażowanymi w życie polskiej społeczności w Irlandii. Marszałek Senatu podziękowała za bardzo liczny udział w spotkaniu i powiedziała: „warto do Was przyjeżdżać, bo Polacy mieszkający w Irlandii to ludzie wyjątkowi, macie z czego być dumni, a my jesteśmy bardzo dumni z tego, co robicie, bo budujecie bardzo dobry i bardzo piękny wizerunek Polski na świecie. I za to chciałabym wszystkim państwu bardzo podziękować. (…) Swoim codziennym życiem i pracą pokazujecie, że Polacy to wyjątkowi ludzie, a bez tego niewiele jako kraj byśmy osiągnęli” – podkreśliła Małgorzata Kidawa-Błońska.

Marszałek powiedziała też, że bardzo się cieszy, że po latach przerwy do podstawowych zadań Senatu powróciła współpraca z Polonią, także w wymiarze materialnym. Przypomniała, że najważniejszym zadaniem Senatu, poza stanowieniem prawa, jest opieka, a nade wszystko współpraca ze środowiskami polskimi na całym świecie. Opieki potrzebują słabsi, a współpracy chcą osoby, które mają pomysły i kreatywnie je realizują. „My chcemy z Polonią współpracować” – zadeklarowała. Marszałek podkreśliła, że Senatowi zależy na aktywizacji młodzieży polonijnej, na tym, by nie traciła kontaktu z Polską, a także by chciała aktywnie działać wspólnie z rówieśnikami na rzecz swojej społeczności.

Marszałek zachęcała do udziału w nadchodzących wyborach prezydenckich. „Wasz głos ma ogromne znaczenie. Niezależnie od tego, czy mieszka się w Polsce, czy w Irlandii, we Włoszech czy w Niemczech, każdy głos jest na wagę złota, dlatego namawiam wszystkich do głosowania” – powiedziała. Zachęcała też do wspólnej rozmowy: „po pierwsze, chcemy, żebyście opowiedzieli o swoich sukcesach, bardzo chcemy dowiedzieć się tego od Was, a po drugie, chcemy posłuchać, co my jako Senat możemy zrobić, żeby ułatwić Wam działalność. Skoro państwo tu tak licznie przybyli, to oznacza, że jesteście aktywni, macie pomysły i chcecie je realizować”. Marszałek mówiła też o obecnej trudnej sytuacji międzynarodowej związanej nie tylko z wojną, ale i gwałtownie zmieniającymi się relacjami transatlantyckimi. Marszałek przekonywała, że choć nikt nie wie, w jakim kierunku rozwinie się sytuacja, „musimy się z nią oswoić, próbować zrozumieć i nauczyć się współpracować”. Zdaniem Małgorzaty Kidawy-Błońskiej, „Europa zawsze nadawała ton temu, co było najważniejsze na świecie, ale mam wrażenie, że w pewnym momencie osiedliśmy na laurach i myśleliśmy, że jakoś to będzie”. W jej przekonaniu musimy się jako Europa zmobilizować do zacieśnienia współpracy. Przywołując słowa premiera Polski Donalda Tuska, marszałek Senatu zaapelowała, by mocno wziąć sobie do serca, że jako wspólnota „nie tylko mamy potencjał intelektualny, ale mamy wszystko, czego potrzebujemy, pod warunkiem, że będziemy działać razem. Bo każdy kraj z osobna jest mały i słaby, a wszyscy razem mamy siłę do prowadzenia rozmów, stawiania warunków i zapewnienia bezpieczeństwa” – przypomniała. I podkreśliła: „Europa musi stać się bardziej samodzielna i współpracować z innymi. Musimy uwierzyć, że w trudnych czasach Europa da sobie radę, jeżeli się dobrze do nich przygotuje”. Marszałek Senatu przypomniała, że priorytetem obecnej polskiej prezydencji jest właśnie bezpieczeństwo – nie tylko w wymiarze militarnym, ale i w każdym innym aspekcie.

Koordynator do spraw Polonii i Polaków za granicą Robert Tyszkiewicz w swoim wystąpieniu podkreślił, że Senat jest instytucją wprost „stworzoną do tego, by skutecznie wspierać Polonię, bo jako parlament ze swojej natury jest zróżnicowany, musi uwzględniać różne nurty i różne poglądy”. Dodał żartobliwie, że „dzięki inicjatywie pani marszałek postęp jest taki, że w zeszłym roku mieliśmy [na zadania polonijne w budżecie Senatu] 10 mln zł, w tym roku ponad 71 mln zł i aż się boję pomyśleć, co uda się pani marszałek wywalczyć na rok przyszły” – zażartował koordynator. „Ale powiem poważnie: tak, my zmierzamy do tego, by wrócić do myśli śp. Andrzeja Stelmachowskiego, pierwszego marszałka Izby Wyższej, że jeżeli Senat chce na serio zajmować się polityką polonijną, to powinien walczyć o to, żeby być wiodącą instytucją, nie twierdzę, że jedyną, bo różnorodność form polonijnych jest tak wielka, że nie wierzę w to, że się uda przypisać wszystkie aktywności do jednej instytucji. Wiadomo, że sportowcy będą szukać wparcia poprzez świat sportu, a ludzie kultury – w inny sposób, ale powinna być jakaś jedna instytucja wiodąca, która mogłaby też odgrywać rolę przewodnika, służyć informacją, gdzie można uzyskać [stosowne wsparcie]. I staramy się to robić”. Robert Tyszkiewicz zapowiedział także, że w ciągu najbliższych dni zostaną ogłoszone wyniki konkursu „Senat – Polonia 2025”.

W dalszej części spotkania odbyła się dyskusja z udziałem uczestników spotkania.

W drugim dniu wizyty marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska, senatorowie Magdalena Kochan i Artur Dunin oraz koordynator ds. Polonii i Polaków za granicą Robert Tyszkiewicz odwiedzili Duszpasterstwo Polskie w Irlandii, a także Polską Szkołę SEN w Dublinie.

W kościele św. Audoena – siedzibie polskiego duszpasterstwa – marszałek Senatu RP wpisała się do księgi kondolencyjnej pamięci ks. Stanisława Hajkowskiego, dotychczasowego koordynatora polskiego duszpasterstwa katolickiego w Irlandii, który zmarł 30 marca br. „Nagła śmierć księdza Stanisława Hajkowskiego – Duszpasterza Polaków w Dublinie, Koordynatora Polskiego Duszpasterstwa w Irlandii oraz Rektora Kościoła św. Audoena – stanowi niepowetowaną stratę dla polskiej społeczności. Odszedł Zasłużony Kapłan, Człowiek z wielkim sercem pełnym miłości do ludzi oraz polskiego dziedzictwa i historii. Jego wieloletnia posługa i oddanie polskiej społeczności na zawsze pozostaną w naszej pamięci” – napisała Małgorzata Kidawa-Błońska.

W Szkole Stowarzyszenia Edukacyjnego Nauczycieli w Dublinie senacka delegacja spotkała się z dyrektor placówki Anetą Zawacką-Uveges, nauczycielami, uczniami i ich rodzicami. „Na pewno zastanawiacie się, dlaczego tyle osób przyjechało do Was z Senatu. Po pierwsze, dlatego, że Wasza wspaniała szkoła obchodzi w tym roku jubileusz piętnastolecia. Te piętnaście lat to czas wspaniałej pracy, którą wykonali nauczyciele, rodzice i uczniowie. I dzisiaj chcemy Wam za to bardzo podziękować. A po drugie, zależy nam na tym, żebyście wiedzieli, że w Senacie macie i wsparcie, i oparcie, i najlepszego przyjaciela” – powiedziała marszałek do uczniów, ich rodziców i nauczycieli. „Chcemy prosić Was wszystkich – od najmłodszych do najstarszych – żebyście byli dobrymi ambasadorami Polski w Irlandii i na świecie, bo to od Was zależy, jak Polska będzie postrzegana. A Polska jest naprawdę wspaniałym krajem i warto, żeby ludzie tacy jak Wy świadczyli o niej jak najlepiej na całym świecie” – zaapelowała. „Jesteśmy tu także po to, by zachęcić młodych ludzi, którzy kończą tę szkołę, do tego, żeby pomyśleli o studiowaniu w Polsce, gdzie mamy dobre uczelnie, jest fajnie, bezpiecznie, i można poznać świetnych kolegów” – dodała Małgorzata Kidawa-Błońska. Na zakończenie złożyła całej społeczności szkolnej życzenia: „Wielkanoc to taki czas, gdy wszyscy czujemy, że dobro wygrywa. Życzę Wam, żeby dobro wygrywało ze złem nie tylko w czasie Wielkanocy, ale przez cały czas. Życzę Wam wszystkim wspaniałego świętowania i zapraszam do współpracy z Senatem”.

Marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska wręczyła dyrektor Anecie Zawackiej-Uveges pamiątkowy medal senacki: „To medal dla całej szkoły i dla każdego z Was. Chciałabym, żebyście wiedzieli, że bardzo doceniamy Waszą pracę i to, co robicie, i mam nadzieję, że ten medal będzie ważnym znakiem, że my w Polsce o Was pamiętamy i że możecie na nas liczyć” – podkreśliła marszałek Senatu.

Szkoła Stowarzyszenia Edukacyjnego Nauczycieli w Dublinie powstała w2010 r. z inicjatywy rodziców i nauczycieli, którym przyświecał wspólny cel: kształcenie młodej Polonii, mieszkającej na co dzień w Irlandii. W szkole prowadzone są zajęcia w klasach 0–3 (także w zerówce junior dla dzieci od 3. roku życia), klasach 4–8 i w liceum. W klasach początkowych dzieci uczą się języka polskiego, matematyki i przyrody, a w klasach starszych – języka polskiego, matematyki ( w wymiarze szerszym niż w szkołach irlandzkich), historii i geografii. Na zajęciach z języka polskiego w liceum uczniowie przygotowują się do egzaminu z języka polskiego jako obcego na maturze irlandzkiej. W szkole pracuje 60 nauczycieli i uczy się około 700 uczniów.

Polacy w Irlandii w sposób szczególny angażują się w działalność polonijnych placówek oświatowych. Sieć polonijnych szkół weekendowych w Irlandii jest największa ze wszystkich innych prowadzonych przez migrantów. Stowarzyszenia prowadzące szkoły polonijne i organizacje działające przy tych szkołach aktywnie działają na rzecz całej społeczności lokalnej. Obecnie w Irlandii funkcjonuje blisko 40 szkół polonijnych, do których uczęszcza około pięciu tysięcy uczniów. We wrześniu 2020 r. język polski został wprowadzony do irlandzkiej podstawy programowej dla szkół średnich. Oznacza to m.in. możliwość zdawania matury z tego przedmiotu na poziomie podstawowym lub rozszerzonym. Organizacją nauczania języka polskiego w systemie irlandzkich szkół średnich zajmuje się Post-Primary Languages Ireland, a nauczyciele języka polskiego muszą posiadać specjalne uprawnienia pozwalające na rejestrację w irlandzkim systemie edukacji w Teaching Council.