98 lat temu, 16 maja 1926 roku urodziła się Alina Szapocznikow. Jest jedną z najważniejszych powojennych polskich artystek i najoryginalniejszych rzeźbiarek XX wieku. Studiowała w Wyższej Szkole Artystyczno-Przemysłowej w Pradze pod kierunkiem Josefa Wagnera oraz Ecole Nationale Supérieure des Beaux-Arts w Paryżu. Rozwijała i kwestionowała ideę rzeźby, wprowadzała nowe materiały, osiągając niezwykle oryginalne efekty. W 1963 wyjechała do Paryża. Rozwinęła indywidualny język, za pomocą którego mierzyła się zarówno z traumą Holokaustu, jak i dezintegracją własnego ciała. Była jedną z genialnych europejskich pionierek sztuki kobiet.
Lubię pracować w materiałach, w których każde dotknięcie zostawia ślad. Ten fizyczny kontakt z materią daje mi uczucie przekazywania siebie rzeźbie – mówiła Alina Szapocznikow. Nieustannie eksperymentowała z materiałem i formą. Sięgała po kamień, brąz, cement, tworzywa sztuczne, które najlepiej wyrażały piękno i przemijanie ludzkiego ciała. W centrum swoich dzieł stawiała własne ciało – usta, piersi, brzuch, nogi. Z równą odwagą łamała tabu zmysłowej erotyki, jak chorób, śmierci, rozpadu.
Alina Szapocznikow urodziła się 16 maja 1926 roku w Kaliszu, w rodzinie żydowskich lekarzy. Trudnej rzeczywistości II wojny światowej doświadczyła w całej jej gamie: z matką mieszkała w getcie, następnie wspólnie przetrwały pobyty w obozach koncentracyjnych Auschwitz-Birkenau, Bergen-Belsen i Theresienstadt. Nie chciała o tym rozmawiać, ale w jej sztuce te wątki wracały.
Po wojnie osiedliła się w Pradze, gdzie trafiła w 1945 r. z transportem więźniów uwolnionych z obozu w Terezinie. Doskonaliła artystyczne zdolności w pracowni rzeźbiarza Otokara Velimskiego oraz uczyła się w Wyższej Szkole Artystyczno-Przemysłowej, m.in. u Josefa Wagnera. Dzięki stypendium Szapocznikow studiowała w latach 1948–1950 w paryskiej École Nationale Supérieure des Beaux-Arts jako wolna słuchaczka w pracowni Paula Niclausse'a.
Problemy ze zdrowiem spowodowały, że w 1951 roku przeniosła się do Warszawy, kontynuując pracę artystyczną. Tworzyła dzieła mieszczące się w kanonie obowiązującego wówczas w Polsce socrealizmu. W latach 1952–1954 wykonała popiersie Bieruta na wystawę z okazji X-lecia PPR, wzięła udział w konkursach na pomnik Przyjaźni Polsko-Radzieckiej i na pomnik Stalina. Ale o socrealizmie Szapocznikow mówi się zwykle jako o epizodzie, bo gdy zaczęła się zbliżać polityczna odwilż, w jej sztuce pojawiły się prace zupełnie inne, które krytycy uznali za przełomowe: „Pierwsza miłość" (1954) i „Trudny wiek"(1956). Figury młodych dziewcząt uosabiają dojrzewanie, budzącą się seksualność i bunt. Jako apoteozy młodości i kobiecości rozpoczynają autotematyczny wątek w jej pracach.
Twórczość Szapocznikowej tak naprawdę rozwinęła się w Paryżu, do którego wyjechała w 1963 roku. Miała 37 lat. We Francji obracała się w kręgu artystów nowego realizmu, mieszanki pop-artu i neodadaizmu, któremu przewodził krytyk Pierre Restany. Ruch ten reprezentowali Arman, Christo, Daniel Spoerri, Niki de Saint Phalle, César.
We Francji Alina Szapocznikow odkryła nowe tworzywa: poliester i poliuretan. Odlewy fragmentów ciała w plastycznych masach przetwarzała w nowatorskie rzeźby, takie jak „Autoportret wielokrotny" ze zmultiplikowanymi fragmentami twarzy o kuszących ustach. Wykonywała też obiekty użytkowe, np. lampy „Usta iluminowane". Przypominały gadżety lub fetysze na granicy kiczu, ale tworzone z autoironicznej perspektywy. Odlewy wykonywała najczęściej z własnego ciała, choć można także rozpoznać usta Adrianne Raoul-Auval, partnerki Rolanda Topora, i aktorek: Julie Christie i Catherine Deneuve.
Zmarła 2 marca 1973 roku, w sanatorium Praz-Coutant w Passy (Francja), zmagając się z psychicznymi i fizycznymi skutkami choroby nowotworowej piersi.
ALINA SZAPOCZNIKOW W DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
