18 czerwca 1955 roku w Warszawie zmarł Aleksander Zelwerowicz. Należał do najsłynniejszych polskich nauczycieli gry aktorskiej. Zanim zaczął zajmować się aktorstwem studiował w Wyższej Szkole Handlowej oraz zgłębiał tajniki literatury i nauk społecznych na uniwersytecie w Genewie. W 1900 został aktorem Teatru Miejskiego w Krakowie. Rok później zagrał Kaspra w premierowym "Weselu" Wyspiańskiego. Jego dorobek artystyczny wyniósł około 900 ról.
Wielki talent łączył się u artysty z doskonałą pamięcią i aktorską intuicją. Jego występy „magnetyzowały” publiczność, aktor grał charakterystycznie, wyraziście i żywiołowo. Potrafił świetnie kreować bohaterów, dokonując różnych transformacji. Krytycy podkreślali, że aktor stworzył swój charakterystyczny rytm, barwę i tempo dialogów padających ze sceny w czasie spektaklu.
Drugą miłością i pasją Zelwerowicza stał się film gdzie debiutuje - już jako uznany aktor teatralny - w " Przesadach" z 1912 roku. W "Obronie Częstochowy"(1913), opartej na epizodach z "Potopu" Sienkiewicza, wcielił się w Zagłobę. Dwukrotnie też pojawił się jako hrabia Aleksander Wielopolski : w "Roku 1863"(1922) i "Huraganie"(1928). W ciągu ostatniej przedwojennej dekady Zelwerowicz zagrał w kilkunastu filmach, ale były to najczęściej epizody, za którymi nie przepadał sam aktor. Grywał najczęściej ojców głównych bohaterów, tak było w:"Granicy"(1938), "Wrzosie"(1938), "Czarnych diamentach"(1939), "Doktorze murku"(1939).
Zelwerowicz to przede wszystkim twórca nowoczesnego szkolnictwa w Polsce. Dzięki niemu powstaje Państwowy Instytut Szkoły Teatralnej, potem nosząca od 1955 roku jego imię PWST.
Aleksander Zelwerowicz pochodził z rodziny o patriotycznych korzeniach. Ojciec aktora był lekarzem i brał udział w powstaniu styczniowym. Niestety, w odwecie został zesłany przez rosyjskich zaborców na Sybir. Lekarzowi udało się przeżyć zsyłkę, ale już nigdy nie powrócił do swojej życiowej misji leczenia chorych i cierpiących, zwłaszcza tych, którzy nie zawsze mieli możliwość „solidnej zapłaty” za udzielenie medycznej pomocy. Po śmierci ojca Aleksander razem z matką przeniósł się do Warszawy, gdzie uczęszczał do IV Gimnazjum Męskiego, jednak nie zdał końcowych egzaminów. Następna szkołą to gimnazjum w Orle.
Do Warszawy powrócił w 1896 roku, kiedy to rozpoczął naukę w Szkole Handlowej Kronenberga, a w 1897 roku w Klasie Dykcji i Deklamacji Konserwatorium Muzycznego. Po zakończeniu szkół wyjechał na studia do Genewy, gdzie przebywał w latach 1898-1899, po czym przyjechał do Polski na wakacje i do Szwajcarii już nie powrócił.
Jako aktor zadebiutował już w 1896 roku w teatrze ogródkowym w Komedii omyłek Williama Szekspira. Młody adept sztuki zagrał epizodyczną rolę sługi i podjął naukę w Klasie Dykcji i Deklamacji Konserwatorium Muzycznego w Warszawie.
Od 1899 roku związany był z teatrem łódzkim, a potem krakowskim, dokąd zaprosił do Józef Kotarbiński. Tam stał się cenionym aktorem komediowym i dramatycznym oraz reżyserem, wystąpił w kilkudziesięciu sztukach. Był dyrektorem scen w Wilnie i Łodzi. W 1911 roku przeprowadził się do Warszawy, gdzie najpierw współpracował z Teatrem Polskim Arnolda Szyfmana, a potem również Redutą Osterwy oraz Teatrem Wielkim. Od 1932 roku był dyrektorem Teatru Narodowego. Również w 1932 roku, wespół z Leonem Schillerem utworzył, w oparciu o Szkołę Dramatyczną Konserwatorium Warszawskiego, Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej, który stał się protoplastą powojennej Akademii Teatralnej. Po śmierci Aleksandra Zelwerowicz w 1955 roku akademia zyskała właśnie jego imię.
Podczas okupacji niemieckiej wycofał się z życia teatralnego. Podjął pracę jako kasjer i intendent w Domu Czerwonego Krzyża w Oryszewie, a w czasie Powstania Warszawskiego współpracował z Radą Główną Opiekuńczą. Wraz z córką Heleną ukrywał w swoim mieszkaniu czworo Żydów, uciekinierów z getta warszawskiego.
Po zakończeniu wojny aktor mieszkał w Lublinie, a potem w Łodzi, gdzie zaangażował się w działalność Teatru Wojska Polskiego. Z pracą teatralną Aleksander Zelwerowicz pożegnał się słynną rolą Jaskrowicza w „Grzechu” Stefana Żeromskiego, zagraną w 1954 roku podczas Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego w Paryżu.
Zmarł 18 czerwca 1955 roku i został pochowany na Cmentarzu Wojskowym, a jego imię nadano jednej z ulic na Sadybie. W październiku 1977 roku został odznaczony pośmiertnie, wraz z córką Heleną Orchon-Zelwerowicz, medalem "Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata" przyznawanym przez izraelski Instytut Pamięci Yad Vashem osobom ratującym Żydów w czasie Holokaustu.
Jak zaznaczyliśmy w tym materiale prezentujemy jedynie skrótową biografię artysty, dlatego proponujemy jej pełną wersję w dziale historia-kultura PAI
Aleksander Zelwerowicz w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
