Położony w malowniczych belgijskich Ardenach Comblain-la-Tour to oaza polskości. Siedziba Polskiej Macierzy Szkolnej mieszcząca się w Domu Polskim „Milenium” szeroko otwiera podwoje dla wszelkich inicjatyw, które wspierają polską diasporę nie tylko na terenie Beneluxu, i tak przedsięwzięcie zrealizowane w dniach 27-29 czerwca 2025 było dedykowane młodzieży polonijnej w Belgii.
IV Zjazd Młodzieży Polonijnej w Belgi, którego celem jest budowanie wspólnoty umacniającej polską tożsamość, wymiana doświadczeń i pogłębianie więzi z kulturą kraju przodków cieszy się – jak to widać z przedstawianej fotorelacji – niesłabnącym zainteresowaniem naszych młodych rodaków, a wieńczące go wydarzenie pod mówiącym niemal wszystko tytułem „Most pokoleń” daje im szansę na stworzenie twórczej kontynuacji bogatego dorobku Polonii belgijskiej, którego historia sięga XIII wieku – tak, to nie pomyłka, wówczas to pojawili się na tych terenach polscy kupcy i drukarze a na uniwersytecie w Lowanium wykłady rozpoczął słynny polski teolog Jan Łaski, zaś Aleksander Galewski zbudował w Belgii w 1642 roku pierwsze planetarium. Jest się zatem czym szczycić.
Zanim wrócimy do Domu „Milenium” przypomnijmy, że historycy od dawna podkreślają znaczenie wybuchu polskiego Powstania Listopadowego dla walk o utworzenie niepodległej Belgii. Dlaczego? Nowo powstająca armia belgijska zaangażowała około 100 oficerów polskich w charakterze instruktorów i wykładowców. Wśród nich znaleźli się m.in. generałowie: Jan Zygmunt Skrzynecki oraz Ignacy Marceli Kruszewski, twórca kawalerii belgijskiej, dowódca brygady ułanów w Malines, a następnie oficer ordynansowy Leopolda I. Niemal 30 lat swojego życia spędził w Brukseli Joachim Lelewel, działacz Młodej Polski i założyciel i przywódca Zjednoczenia Emigracji Polskiej. Mijały lata i polska diaspora systematycznie się rozrastała.
Potrzeba samoorganizacji polskiej diaspory sprawiła, że w 1923 roku powstał Związek Polaków w Belgii.
Dane spisu powszechnego przeprowadzonego w Belgii 30 października 1930 r. szacowały obywateli polskich na 48 840.
Będąc w Ardenach nie zapominajmy o polskich górnikach , którzy stanowili znaczną grupę imigrantów w Belgii, szczególnie w okresie międzywojennym, kiedy to Belgia poszukiwała siły roboczej do swoich kopalń. W latach 1920-1924 przybyło tam ponad 3360 osób, głównie z Niemiec, gdzie wcześniej pracowali w Westfalii i Nadrenii. Polacy osiedlali się w regionach Limburgii i wokół Charleroi, gdzie nadal można spotkać ślady obecności polskich górników, w postaci miejsc pamięci i cmentarzy, gdzie spoczywają ich prochy, a także potomków tych, którzy osiedli tam na stałe.
Kolejny impuls do przesiedlenia się na teren Benelux przyszedł wraz ze wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Obecnie liczbę Polaków w Belgii ocenia się od 70 tysięcy do 95 tysięcy osób przybyłych z Polski, z czego około 25% przyjęło obywatelstwo belgijskie.
Skoro już wiemy, skąd wzięła się Polonia w Belgii rozumiemy, że istnieje faktyczna potrzeba kontynuacji polskich tradycji, czemu służyć mają m.in. zjazdy młodzieży, przejmującej w naturalny sposób pieczę nad naszym dziedzictwem.
Skoro zjazd, to niezbędne jest hasło przewodnie i w tym roku było nim „Polonijna Młodzież w Unii Europejskiej”. Le Centre MILLENNIUM - Dom Polski w Ardenach zapełnił się młodzieżą, dla której idea Unii jest znana od początku życia, pytanie tylko jak ma się w niej sytuować młoda Polonia? W jaki sposób realizować swoje marzenia i aspiracje nie zapominając o narodowych korzeniach?
W szukaniu odpowiedzi pomagali organizatorzy na czele z Barbarą Wojdą łącząca w swojej niespożytej energii wiele funkcji wśród których znajdziemy Prezesa Rady Polonii Belgijskiej, Prezesa Polskiej Macierzy Szkolnej w Belgii i Dyrektora wspomnianego Domu Polskiego Milenium w Comblain-la-Tour w Ardenach Belgijskich, miejsca Zjazdu, Komitet Organizacyjny Zjazdu składający się z młodego pokolenia a wśród nich Paulina Purzewska,Angelika Wyszynska , Ola Przychodzen, Mariusz, Hubert, Andzelika Pasieba oraz zaproszeni goście – Senator RP Beniamin Godyla, członek Zarządu Sebastian Jaworowski reprezentujący Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, Edward Trusewicz Prezydenta Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych, ksiądz Adam Ulanowski z Odnowy w Duchu Świętym Diecezji Łomżyńskiej oraz przedstawiciele organizacji polonijnych w terenu Europy. Zamykający Zjazd „Most Pokoleń” oprócz wymienionych zaszczycili także Dagmara Jasińska Konsul RP w Brukseli, Beata Scigocka - przedstawiciel Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP, Agnieszka Paciorek- bya Konsul RP w Brukseli, Dyrektorzy Szkół Polskich i polonijnych - Edyta Bednarz, Lidia Zabrocka, Paulina Filipkowska.
Debatowano o tym, co łączy i co dzieli – Polskę od Europy, młode pokolenie od starszego, grupy rówieśnicze?, co to znaczy być zarazem Polakami i Europejczykami? Z czego możemy być dumni jako naród i jaki mamy faktyczny wkład cywilizacyjny w rozwój tej części świata? Wiele pytań pozostało otwartych, bo szukanie odpowiedzi jest w istocie procesem dynamicznym, odpowiedzią na pojawiające się wyzwania, wymaga zaangażowania i działania na które liczymy obserwując aktywność polonijną.
Za oprawę artystyczną dostarczającą radości i wzruszeń oraz krzewienie idei skautowskich odpowiedzialni byli m.in. – acz nie tylko o czym powiemy później - członkowie ZHP Belgia działającego w ramach struktur ogólnoświatowych, których początki sięgają w Polsce roku 1910, a poza krajem lat 40-tych ubiegłego wieku. Opisanie wartości jakie niesie ze sobą polskie harcerstwo w aspekcie edukacji patriotycznej, historycznej, formacji osobowości i wielu innych jest nie do rozwinięcia w tak krótkiej formule publicystycznej, dość powiedzieć, że obecność ZHP Belgia byłą zarówno naturalna jak nieodzowna w czasie dyskusji o przyszłości młodej Polonii.
Wystawę o generale Stanisławie Maczku, osobie niezwykle zasłużonej dla wyzwolenia ziem Beneluxu spod hitlerowskiej okupacji, polskim bohaterze II wojny światowej a jednocześnie osobie skromnej i życzliwej dla wszystkich zaprezentowało Stowarzyszenie Polska Grupa Pamięci Historycznej. „Zbrojne Serce Polskiej Emigracji – Dywizja Pancerna i Jej Korzenie”, bo tak nazywała się wystaw poświęcono historii i dziedzictwu 1. Dywizji Pancernej generała Maczka - formacji, która stała się symbolem siły, honoru i poświęcenia Polaków poza granicami ojczyzny. To także – co istotne w kontekście tematu Zjazdu - opowieść o odwadze, determinacji i duchu walki, który nie zgasł nawet na emigracji, daleko od niepodległej Ojczyzny.
Polska Grupa Pamięci Historycznej jest organizacją niezwykle zasłużoną w krzewieniu narodowej pamięci wyrażonej w tradycji i wierze. Działalność edukacyjna, dbałość o polskich weteranów, gromadzenie archiwów, opieka nad miejscami ważnymi dla polskich dziejów wskazują drogę, jaką można współcześnie podążać realizując patriotyczny obowiązek wobec Polski.
Msza święta z pocztem sztandarowym Polskiej Macierzy w Belgii, która rozpoczęła trzeci dzień Zjazdu, uświadomiła zgromadzonym zaznaczenie ważnego dla życia polskiej diaspory wymiaru religijnego wspólnoty, który - jak wynika z naszych dziejów - był zawsze jednym z podstawowych filarów budujących społeczne więzi emigrantów.
Jak to ujęła Barbara Wojda:
Wasza obecność– w Comblain – to coś więcej niż tylko udział w kolejnym wydarzeniu. To znak, że wiara wciąż żyje, porusza serca, że młode pokolenie szuka głębi, prawdy i nadziei.
Wiara nie zawsze jest łatwa. To nie tylko modlitwa i piękne słowa – to codzienne wybory, które niejednokrotnie kosztują. Ale też to właśnie wiara daje siłę, gdy świat próbuje nas zagłuszyć, gdy gubimy sens, gdy brakuje odwagi.
Comblain to miejsce wyjątkowe – przez dziesięciolecia było świadkiem rodzących się prawdziwych przyjaźni i przemiany serc. Dziś to wy jesteście jego historią. To w waszych sercach składane jest nowe ziarno.
Nie bójcie się wierzyć na serio. Nie wstydźcie się swojej relacji – nawet jeśli świat tego nie rozumie. Bądźcie Jego świadkami tam, gdzie wrócicie: w rodzinach, szkołach, na ulicach waszych miast.
Świat Was potrzebuje
Msza stanowiła też okazję do kontynuacji występów artystycznych m.in. 4+, dziecięcego zespołu Wisła z Genk.
Każde przedsięwzięcie wymaga przygotowania, w które zaangażowanych jest wiele osób, czasami tak wiele, że nie sposób ich wszystkich wymienić, za co przepraszamy, ale też bieżącej obsługi, jak chociażby wyżywienia uczestników. I tu nie odmówimy sobie przyjemności wspomnieć o ekipie dbającej o serwowanie legendarnych w Belgii polskich smaków rodem z Comblain. To Ich praca rozpoczynająca się wcześnie rano, tylko przy akompaniamencie śpiewu ptaków z pobliskiego parku, zanim zdążył narosnąć konferencyjny gwar, była nieocenionym wkładem w atmosferę tego spotkania. W Domu Polskim „Milenium” można zawsze liczyć na uśmiech i życzliwość, wielkie prawdziwie polskie serca. Bardzo za to dziękujemy w imieniu organizatorów i uczestników Zjazdu.
IV Zjazd Młodzieży Polonijnej w Belgi przeszedł do historii. Co nie oznacza, że nie przyniesie niebawem nowych owoców i umocni istniejące przedsięwzięcia. Wypełnił potrzebę, która zauważamy zarówno w aspekcie demograficznym jak i kulturowym, czyli włączenia w sprawy najważniejsze – w tym przypadku życia polonijnego – ludzi młodych, reprezentujących sobą zapał, energię i zdolności charakterystyczne dla nowej ery, często niedostępne starszemu pokoleniu.
Jednocześnie istotnym jest zachowanie ciągłości historii i tożsamości, stąd niezbędna współpraca młodzieży z polonijnymi nestorami, których wiedza i doświadczenie winny być wykorzystane i twórczo rozwijane.
Program Zjazdu spełnił powyższe postulaty dając szansę, w urokliwym otoczeniu polskiej enklawy w Ardenach, na spokojną refleksję i ułożenie planów na przyszłość. Ich efekty przedstawimy niechybnie na kolejnym Zjeździe w 2026 roku. Zatem – do zobaczenia!
Rada Polonii Belgijskiej to organizacja powstała w 1994 roku jako organ konsultacyjny reprezentujący Polonię belgijską.
Rada powstała 5 lat po obradach Okrągłego Stołu w Polsce. Przygotowania do jej powołania trwały prawie rok[1] i po rozmowach z przedstawicielami Wydziału Konsularnego RP w Brukseli zdecydowaliśmy się na powołanie organizacji dachowej, która mogłaby być partnerem do rozmów z innymi organizacjami. W celu wyłonienia członków Rady, ówczesne organizacje polonijne zorganizowały w całej Belgii wybory dla zainteresowanych Polaków mieszkających na stałe w Belgii. Kandydatami byli zarówno członkowie różnorodnych organizacji, jak i Polacy niezrzeszeni w żadnej organizacji, lecz mający jakieś szczególne zasługi na polu działalności społecznej na rzecz Polonii belgijskiej.
Rada podejmuje inicjatywy dotyczące społeczności, którą reprezentuje wobec władz belgijskich wszystkich szczebli, wobec władz stowarzyszeń i wspólnot polskich poza granicami kraju, a szczególnie wobec przedstawicielstw dyplomatycznych Rzeczypospolitej Polskiej w Belgii. Ma także na celu obronę interesów i dobrego imienia Polski w Belgii. Komisja Społeczna Rady rozwinęła także program pomocy dla rodaków w potrzebie. Od wielu lat Rada współorganizuje konkurs „Polak Roku w Belgii” dla uhonorowania wybitnych przedstawicieli Polonii belgijskiej.
Rada od lat blisko współpracuje z organizacjami z Polski w tym ze Stowarzyszeniem "Wspólnota Polska" oraz z placówkami dyplomatycznymi. RPB jest również członkiem Rady Polonii Świata oraz Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych.
Pierwszym prezesem Rady był Franciszek Gałązka. Następnie funkcję tę piastowali: Izabela Światopełk-Czetwertyńska i Krzysztof Bystram i Józef Ptaszyński. Aktualnie prezesem jest Barbara Wojda.
Polska Macierz Szkolna w Belgii ma na celu promowanie kultury i tradycji polskiej w Belgii. Stowarzyszenie czyni to działając na niwie edukacji oraz angażując się w organizację przedsięwzięć artystycznych. Od 1952 r. organizacja obecna jest w życiu polskiej diaspory w Belgii. Przez należący do niej ośrodek w Ardenach przewinęło się wiele pokoleń Polaków, którzy przyjeżdżając tu nie tylko z Belgii, ale i z Niemiec, Francji i Holandii, otrzymywali porządne wychowanie, obywatelskie i patriotyczne.
Dziś misją Polskiej Macierzy Szkolnej jest przede wszystkim łączyć. Pokolenia, światopoglądy, języki i nacje. W kosmopolitycznej Belgii, przez którą w drodze za pracą lub z powodów osobistych przejeżdżają także i Polacy, nieustannie trzeba poszukiwać sposobu międzykulturowej komunikacji. Zachować swoją tradycję, ale i nasycić się tutejszą. Mówić w wielu językach, szanować się nawzajem i być otwartym na drugiego człowieka. Gośćmi ardeńskiego ośrodka Macierzy są więc nie tylko Polacy. Przyjeżdżają tu i Holendrzy, Niemcy, Francuzi i sami Belgowie. Polski Dom Millenium stał się też częścią pejzażu i tradycji maleńkiej miejscowości Comblain la Tour.
OPRACOWANIE: POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
