9 lipca 1947 r. w Londynie zmarł gen. Lucjan Żeligowski. Nie ma najmniejszej wątpliwości, że gen. Lucjan Żeligowski to jedna z ważniejszych postaci II Rzeczypospolitej. W pamięci historycznej Polaków i Litwinów funkcjonuje przede wszystkim jako organizator i wykonawca przeprowadzonej w październiku 1920 r. wyprawy wileńskiej. Jednak w Polsce jest odbierany pozytywnie, jako patriota, który nigdy nie sprzeniewierzył się przysiędze żołnierskiej i honorowi oficerskiemu, a zaplanowany przez Józefa Piłsudskiego „bunt” jego Grupy Operacyjnej (jej trzon stanowiła Dywizja Litewsko-Białoruska gen. Jana Rządkowskiego) był w pełni uzasadniony, gdyż tylko w ten sposób można było udzielić pomocy wileńskim rodakom.
Niekwestionowanym rezultatem „buntu” i utworzenia Litwy Środkowej było bowiem przyłączenie w 1922 r. Wileńszczyzny do Polski. Ten właśnie czyn zbrojny i polityczny przyniósł gen. Żeligowskiemu niezwykłą popularność i społeczną akceptację, szczególnie silną wśród Polaków zamieszkujących ziemię wileńską. Jednak przez Litwinów – od 1920 r. aż po dzień dzisiejszy – ten fragment jego działalności wojskowej i politycznej jest oceniany diametralnie inaczej, budzi także wiele negatywnych emocji.
27 sierpnia 1927 r. gen. Lucjan Żeligowski przeszedł w stan spoczynku. Usunął się nie tylko z wojska, lecz także znacząco ograniczył swoją działalność na forum publicznym. Przebywał w swoim majątku w Andrzejewie koło Wilna i gros czasu poświęcał życiu rodzinnemu, pisarstwu i problemom gospodarczym. Z biegiem lat coraz krytyczniej patrzył na rządy sanacji i na samego Piłsudskiego. Pisał: „Jakie wyniki dał przewrót? [majowy 1926 r. – W. R.] Przedtem było sejmowładztwo, a potem stało się władztwo kilku, zapanowało bezprawie, zaczęła rządzić siła”.
Do aktywności politycznej Lucjan Żeligowski wrócił dopiero w 1935 r.; był posłem na Sejm IV i V kadencji. 25 sierpnia 1939 r. gen. Żeligowski oddał się do dyspozycji marszałka Rydza-Śmigłego i poprosił o przydział dowódczy. Do połowy września nie otrzymał jednak żadnej odpowiedzi na swoją prośbę. Przez Rumunię, Jugosławię, Włochy udał się do Francji, a po jej upadku w 1940 r. wyjechał do Wielkiej Brytanii. W czasie wojny był członkiem Rady Narodowej, namiastki Sejmu. Głoszone przez niego poglądy dotyczące idei słowiańskich oraz wsparcie budowanego w Polsce, pod kierownictwem polskich komunistów i pod osłoną Armii Czerwonej, nowego powojennego ustroju społeczno-politycznego przysporzyły mu wielu wrogów i doprowadziły do izolacji w środowisku polskich emigrantów. Zamierzał powrócić do rządzonej przez komunistów Polski, lecz nie zdążył, zmarł w Londynie 9 lipca 1947 r.
Generał Lucjan Żeligowski w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
