POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA

Litwa

2025-07-11 Szacowany czas czytania wiadomości: 4 minut(y). W PODWILEŃSKICH BOGUSZACH PRZYPOMNIANO O PODSTĘPNYM ARESZTOWANIU PRZEZ SOWIETÓW OFICERÓW ARMII KRAJOWEJ

Przy pamiątkowym kamieniu w podwileńskich Boguszach odbyła się wczoraj uroczystość, podczas której przypomniano o podstępnym aresztowaniu przez Sowietów oficerów Armii Krajowej, którzy w lipcu 1944 roku wyzwalali Wilno. Wydarzenie odbyło się w ramach zorganizowanych przez Związek Polaków na Litwie obchodów 81. rocznicy operacji „Ostra Brama”.

„Stoimy w miejcu szczególnym, wspominając poświecenie się, odwagę i tragiczne losy żołnierzy Armii Krajowej. W Boguszach po operacji „Ostra Brama” zostali aresztowani oficerowie Armii Krajowej (...) Niech to nasze dzisiejsze spotanie będzie świadectwem tego, że ich ofiara nie została zapomniana. Pamiętamy, szanujemy i dziękujemy” – powiedziała podczas uroczystości Honorata Romanowska, radna rejonu wileńskiego. Podkreśliła, że naszym zadaniem jest przekazanie pamięci o bohaterach młodemu pokoleniu.

W imieniu Związku Polaków na Litwie wieniec przy pamiątkowym kamieniu złożyły radne rejonu wileńskiego Honorata Romanowska, Renata Sobieska i Mirosława Klim. W uroczystości uczestniczył starosta Mariampola Andrzej Żabiełowicz, sekretarz Klubu Weteranów Armii Krajowej na Wileńszczyźnie Edmund Szot, mieszkańcy.

W lipcu 2004 roku w tym miejscu staraniem lokalnej społeczności ustawiony został pamiątkowy kamień. Widnieją na nim słowa: „Obrońcom Ziemi Wileńskiej Żołnierzom Armii Krajowej Okręgu Wileńskiego podstępnie aresztowanym przez Sowietów 17 lipca 1944 roku we wsi Bogusze.Gdybyśmy o nich zapomnieć mieli, Ty, Boże, zapomnij o nas”.

Andrzej Żabiełowicz, jeden z inicjatorów ustawienia kamienia i opiekun tego miejsca pamięci w Boguszach, przytoczył wspomnienia starszych mieszkańców tej wsi, związane z dniem 17 lipca 1944 roku, kiedy to po operacji „Ostra Brama” doszło do podstępnego aresztowania przez Sowietów dowódców AK. W tym miejscu, gdzie stoi dziś kamień pamiątkowy, enkawudziści zaproponowali polskim oficerom AK spotkanie. „Polscy oficerowie przyszli, jeszcze nasza pani Siedłowska przynosiła im ławy, żeby mogli usiąść. Ale Rosjanie powiedzieli, że nie mogą siadać, muszą stać. Kazali polskim oficerom oddać broń. A żołnierze AK czekali, że ktoś z oficerów wystrzeli i da sygnał. Nikt nie wystrzelił, bo bali się, że Sowieci zabiją żołnierzy. Oddali broń, zostali powsadzani do samochodu i wywiezieni. A żołnierzom akowcom kazano iść do Polski, w kierunku Rudni. Szli do rana. A nad ranem też czekał na nich samochód i zostali wywiezieni” – opowiadał starosta.

Uczestnicy uroczystości odwiedzili też pobliskie Piktokańce, gdzie znajduje się kwatera żołnierzy Armii Krajowej. Przy krzyżu i kamieniu zapalono znicze, złożono wieńce i kwiaty.

„Musimy czcić naszych akowców, pamiętać o nich, dbać o ich groby. Oni walczyli dla nas, bronili naszej ziemi – Wileńszczyzny” – powiedział Andrzej Żabiełowicz.

Od poniedziałku trwają na Wileńszczyźnie zorganizowane przez Związek Polaków na Litwie obchody 81. rocznicy operacji „Ostra Brama” – próby wyzwolenia Wilna przez Armię Krajową spod niemieckiej okupacji zanim wkroczy do miasta zbliżająca się ze wschodu Armia Czerwona. Walki zakończyły się zdobyciem Wilna 13 lipca 1944 roku. Cztery dni później w Boguszach żołnierze AK zakończyli bojowe dzieje. W tej podwileńskiej wsi Sowieci aresztowali oficerów Armii Krajowej, w tym dowódcę AK na Wileńszczyźnie ppłk. Aleksandra Krzyżanowskiego „Wilka”, podstępnie zapraszając ich na spotkanie. Ogółem rozbrojono około 6 tys. polskich żołnierzy i przez obóz w Miednikach wywiezionych w głąb Rosji.

Kulminacją tegorocznych obchodów operacji „Ostra Brama” będzie jubileuszowa 30. uroczystość w podwileńskich Krawczunach w 81. rocznicę zwycięskiej bitwy II Zgrupowania Wileńskiego Armii Krajowej, stoczonej na odcinku Krawczuny-Płocieniszki-Nowosiółki.