POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA

Rumunia

2019-10-17 Dni Polskie 2019 Uniunea Polonezilor Din România/ Związek Polaków w Rumunii

Nieco wcześniej niż w latach ubiegłych, bo w dniach 29-31 sierpnia, odbyły się tegoroczne Dni Polskie – największe przedsięwzięcie organizowane przez Związek Polaków w Rumunii od ponad 20 lat, a w jego ramach międzynarodowe sympozjum, imprezy kulturalne i polonijne dożynki.

Dni Polskie, tradycyjnie już w gościnnym Muzeum Bukowiny, uroczyście otworzył prezes Związku Polaków w Rumunii Gerwazy Longher, rozpoczynając od powitania gości. Odczytano następnie list sekretarza stanu Adama Kwiatkowskiego z Kancelarii Prezydenta RP Andrzeja Dudy oraz marszałka Senatu RP Stanisława Karczewskiego. Organizatorzy otrzymali listy przesłane na tę okoliczność także przez wicemarszałek Sejmu RP i przewodniczącą Polsko-Rumuńskiej Grupy Parlamentarnej Małgorzatę Gosiewską, przewodniczącą Sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą Lidię Burzyńską, zastępcę dyrektora Departamentu Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej MSZ Marka Szczepanowskiego i przewodniczącego Komisji ds. Współpracy z Polakami i Polonią za Granicą Sejmiku Województwa Małopolskiego Jerzego Fedorowicza.

Podczas otwarcia głos zabrali: reprezentująca Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP radca – minister Iwona Frączek z Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą, która odczytała list od dyrektor DWPPG Iwony Kozłowskiej, Konsul RP w Bukareszcie, który odczytał także list JE Ambasadora Marcina Wilczka, dyrektor Instytutu Polskiego w Bukareszcie Agnieszka Skieterska, dowódca V zmiany Polskiego Kontyngentu Wojskowego stacjonującego w Krajowej mjr Jacek Ćwięka, sekretarz stanu w Departamencie Relacji Interetnicznych przy Rządzie Rumunii Amet Aledin, wojewoda suczawski Mirela Elena Adomnicăi, wiceprzewodniczący Rady Wojewódzkiej Marin Gheorghe Niță oraz zastępca burmistrza Suczawy Lucian Harșovschi. Gośćmi tegorocznych Dni Polskich była także delegacja naszych rodaków z Ukrainy z Władysławem Strutyńskim – prezesem Obwodowego Towarzystwa Kultury Polskiej im. Adama Mickiewicza w Czerniowcach.

Zaraz po części oficjalnej w kilku słowach pożegnaliśmy naszych przyjaciół: Gheorghe Ostafiego z Muzeum Bukowiny w Suczawie, Aleksandra Semlaka z Krakowa oraz Artura Grzybowskiego z Wieliczki – przez lata związanych z dorocznymi suczawskimi spotkaniami, którzy niestety na zawsze od nas odeszli.

Rozpoczęcie obrad sympozjum poprzedziła wystawa pt. „Walka i cierpienie. Obywatele polscy podczas II wojny światowej”, przygotowana przez Muzeum II Wojny Światowej z Gdańska we współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych RP, której rumuńską wersję, wzbogaconą o informacje dotyczące wspólnej wojennej historii Polski i Rumunii, opracował Instytut Polski w Bukareszcie. Przypadająca w tym roku 80. rocznica wybuchu II wojny światowej jest bowiem także rocznicą polskiego uchodźstwa do Rumunii.

Tegoroczne sympozjum odbywało się pod tytułem „O relacjach polsko-rumuńskich na przestrzeni wieków w stulecie nawiązania stosunków dyplomatycznych”. Mija bowiem w tym roku 100 lat, odkąd w czerwcu 1919 r. hr. Aleksander Skrzyński został polskim posłem w Bukareszcie, a Alexandru Florescu w sierpniu tegoż roku przedstawicielem dyplomatycznym Rumunii w Warszawie. Podczas dwudniowych obrad zaprezentowano 46 referatów w trzech sekcjach: „W kręgu historii”, „W kręgu kultury i literatury” oraz „W kręgu problematyki bukowińskiej”. Tradycyjnie już sympozjum charakteryzowała niezwykła różnorodność tematyczna. Poruszono bardzo wiele aspektów polsko-rumuńskich związków historycznych w ich najróżniejszych przejawach i okresach, począwszy od najdawniejszych relacji polsko-mołdawskich, przez okres intensywnej współpracy polsko-rumuńskiej w międzywojniu, zagadnienia z czasów obu wojen, w tym kilka referatów związanych z rocznicą wybuchu II wojny światowej i polskiego uchodźstwa do Rumunii. Także pozostałe dwie sekcje prezentowały się niezwykle ciekawie i różnorodnie. Poszczególne panele kończyły dyskusje, a samo sympozjum krótkie podsumowanie, poprowadzone przez prof. Krzysztofa Nowaka, oraz prezentacja wydawnictw związanych z Polską i Rumunią, jakie w ostatnim roku ukazały się w obu krajach.

Prof. Constantin Geambașu – wybitny tłumacz polskiej literatury zaprezentował kolejne antologie polskiej poezji, które w jego przekładzie ukazały się w przeciągu ostatniego roku: „În căutarea luminii” Adama Zagajewskiego, „O cameră mai mare decât pâinea” Juliana Kornhausera i „Pentru cine tac clopotele” Krzysztofa Karaska. Vasile Moga opowiedział natomiast o swoich zmaganiach z przekładem polskiej klasyki – „Irydiona” Zygmunta Krasińskiego. Prof. Krzysztof Nowak zaprezentował: „Wizyty szefów państw w ramach wzajemnych stosunków Polski i Rumunii w dwudziestoleciu międzywojennym” Henryka Walczaka, dwujęzyczną książkę wydaną w Kiszyniowie „Podróż do minionego świata. Wspomnienia Polaka z Besarabii. O călătorie în lumea de odinioară. Aminitirile unui polonez din Basarabia” Tadeusza Gaydamowicza oraz polsko-rumuński zbiór artykułów pod redakcją prof. Krzysztofa Nowaka i prof. Florina Anghela, wydany w 2018 r. przez Rumuński Instytut Kultury w Warszawie przy współpracy z Instytutem Polskim w Bukareszcie – „Odrodzenie Polski i Zjednoczenie Rumunii. W stulecie nawiązania polsko-rumuńskich stosunków dyplomatycznych. Renașterea Poloniei și Unirea Romaniei. Despre centenarul stabilirii relațiilor diplomatice polono-române”. Prof. Aleksander Smoliński przedstawił natomiast zredagowaną przez siebię pracę zbiorową „Mało znana I wojna światowa. Studia i szkice z dziejów Wielkiej Wojny na froncie wschodnim oraz rumuńskim, na Morzu Śródziemnym i na Dalekim Wschodzie”.

Niezwykle ważną publikację zaprezentowali wspólnie prof. Helena Krasowska, dr Magdalena Pokrzyńska i prof. Lech Aleksy Suchomłynow. Książka ich autorstwa „Świadectwo zanikającego dziedzictwa. Mowa polska na Bukowinie: Rumunia – Ukraina”, wydana w 2018 r. przez Instytut Slawistyki PAN, jest bowiem pierwszym całościowym studium dotyczącym mowy Polaków zamieszkujących zarówno rumuńską, jak i ukraińską Bukowinę. Magdalena Pokrzyńska zaprezentowała ponadto „Słownik gwary bukowińskiej z lubuskiej Brzeźnicy i jej okolic” Jadwigi Pareckiej – twórczyni zespołu „Watra”, autorki wielu opracowań dotyczących historii i obrzędowości górali czadeckich osiadłych po II wojnie światowej na Ziemi Lubuskiej.

Swoje książki zaprezentowali także przedstawiciele rumuńskiej Polonii z Bukaresztu: Danuta Roman dwujęzyczny zbiór esejów „Ogród polskiej pamięci. Grădina memoriei poloneze”, Bogdan Polipciuc tomik wierszy „Owoce korzeni. Fructele rădăcinilor” i przekład na język rumuński „Listów z podróży po Ameryce” („Scrisori din călătoria în America”) Henryka Sienkiewicza oraz Gabriel Klimowicz swoją powieść „Nunta”.

Podczas promocji wydawnictw zaprezentowano również „Wielki słownik polsko-rumuński” autorstwa Iona Robciuka oraz Constantina Geambașu, Vasile Moga, Mariny Ilie i Cristiny Godun, wydany w tym roku pod patronatem Prezydentów RP i Rumunii z okazji stulecia nawiązania polsko-rumuńskich stosunków dyplomatycznych.

Po sympozjum i prezentacji organizatorzy, wraz z Instytutem Polskim w Bukareszcie, zaprosili mieszkańców Suczawy na projekcję filmu „Zimna wojna”, będącego opowieścią o trudnej miłości w trudnych czasach, wyreżyserowanego przez Pawła Pawlikowskiego – laureata Oscara za film „Ida” w 2015 r. „Zimna wojna” zdobyła Złotą Palmę za reżyserię na 71. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes. Otrzymała także Europejską Nagrodę Filmową w kategorii najlepszego filmu fabularnego. Jako pierwszy polski film otrzymała w 2019 r. trzy nominacje do Oscara (najlepszy film nieanglojęzyczny, najlepsza reżyseria i najlepsze zdjęcia). Pokaz cieszył się sporym zainteresowaniem, o czym najlepiej świadczyła całkowicie wypełniona sala w Muzeum Bukowiny.

Dalszym ciągiem Dni Polskich były polonijne dożynki. Odbywają się one od 2006 r. w Nowym Sołońcu i są dla naszych gości doskonałą okazją do poznania rumuńskiej Polonii i jej sąsiadów na pięknej Bukownie, której wieloetniczne tradycje sprzyjają realizacji hasła „Bliżej siebie”, towarzyszącego całym Dniom Polskim.

Dni Polskie dofinansowane przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” ze środków otrzymanych od Kancelarii Senatu RP oraz przez Instytut Polski w Bukareszcie.