POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA
Dom Polonii w Warszawie
STOWARZYSZENIE "WSPÓLNOTA POLSKA"
ul. Krakowskie Przedmieście 64, 00-322 Warszawa
23 lipca 1896 w Krakowie zmarł Emeryk Zachariasz Mikołaj Seweryn Hutten-Czapski herbu Leliwa, hrabia – kolekcjoner, numizmatyk, uczony, członek honorowy Towarzystwa Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu od 1895 roku.
Urodził się 17 października 1828 w Stańkowie k. Mińska Litewskiego jako syn Karola Józefa Czapskiego, szambelana króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego, i Fabianny Obuchowiczówny. Pochodził od Franciszka Stanisława Kostki Czapskiego, w czasach I Rzeczypospolitej ostatniego wojewody chełmińskiego, był potomkiem najzamożniejszej linii Czapskich, która odziedziczyła część dóbr radziwiłłowskich na Białorusi i Wołyniu i przeniosła się tam z b. Prus Królewskich.
Po studiach w Petersburgu Czapski wstąpił do rosyjskiej służby państwowej, w której osiągnął wysokie stanowiska: szambelan dworu, tajny radca, gubernator Nowogrodu Wielkiego (1863–1864), generalny dyrektor departamentu leśnego w ministerstwie dóbr państwa rosyjskiego, 1865 wicegubernator Petersburga. W 1872 roku dokupił majątek Przyłuki, powiększając dobra rodzinne do 40 000 hektarów. W roku 1874 władze rosyjskie zezwoliły na dołączenie przydomka „Hutten” do nazwiska i uznały hrabiowski tytuł nadany rodzinie 100 lat przedtem w Prusach. Czapski opuścił służbę państwową w r. 1879 i przeniósł się do swego majątku w Stańkowie, gdzie przez lata gromadził swą kolekcję monet ruskich i polskich, medali i orderów, banknotów, grafik rosyjskich i polskich, militariów, szkła, tkanin, obrazów i starodruków. W roku 1894 przeniósł się wraz z kolekcjami do Krakowa. Po jego śmierci rodzina stworzyła dla kolekcji Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego w Krakowie, w r. 1903 przekazała zbiory miastu (obecnie część Muzeum Narodowego w Krakowie). Jego pięciotomowa praca o polskich monetach ma do dziś podstawową wartość źródłową.
Zmarł 23 lipca 1896 w Krakowie. Grób Emeryka Hutten-Czapskiego znajduje się na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, przy głównej alei.
Zainteresowania kolekcjonerstwem Czapski przejawiał już jako uczeń gimnazjum w Wilnie, odwiedzając tamtejsze antykwariaty i księgarnie i wyszukując w nich ciekawe eksponaty. Początkowo zbierał zabytki związane z historią Starej Rusi i ważnymi postaciami rosyjskiej historii (grafiki, książki, militaria). Z czasem coraz bardziej zaczął interesować się polonikami gromadząc książki, ryciny, grafiki, porcelanę, militaria, tkaniny i wyroby złotnicze. Najprawdopodobniej już w 1853 r. zainteresował się numizmatami, których kolekcjonowanie stało się jego największą i najważniejszą pasją.
Zgromadzone przez niego polskie i z Polską związane monety, medale i banknoty (ponad 11 tysięcy egzemplarzy) tworzą najlepszą tego typu kolekcję, jaka kiedykolwiek została zebrana przez osobę prywatną. Jest on także pomysłodawcą i współtwórcą (wraz z żoną Elżbietą) Muzeum hrabiów Czapskich w Krakowie, obecnie Muzeum im. Emeryka Hutten-Czapskiego.
Emeryk Hutten-Czapski w 1889 roku przystąpił do Towarzystwa Numizmatycznego w Krakowie, otrzymując propozycję (którą odrzucił) objęcia funkcji przedstawiciela na „północną część Kraju Zabranego”. Czapski został w zamian tego „członkiem założycielem”, wspomagając finansowo towarzystwo i wydawane przez nie Wiadomości Numizmatyczno - Archeologiczne. Te ostatnie powstały m.in. dzięki przekazaniu czcionek drukarskich i klisz pozostałych po wydrukowaniu czwartego tomu katalogu zbioru hrabiego („Catalogue de la Collection des Médailles et Monnaies Polonaises”, Kraków 1891). Wspierał także swoim doświadczeniem czasopismo jako członek jego komitetu redakcyjnego.
Emeryk Hutten-Czapski w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
