POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA
Dom Polonii w Warszawie
STOWARZYSZENIE "WSPÓLNOTA POLSKA"
ul. Krakowskie Przedmieście 64, 00-322 Warszawa
Henryk Leliwa - Roycewicz, jeździec 25 pułku, srebrny medalista olimpijski z Berlina we Wszechstronnym Konkursie Konia Wierzchowego (1936), dowódca batalionu „Kiliński” podczas Powstania Warszawskiego (1944). Zdobywca PASTy.
Urodzony 30 lipca 1898 w Janopolu (ziemia kowieńska na Litwie), syn Roberta i Eugenii z Likiewiczów, ukończył 7-klasową Szkołę Handlową w Kownie po czym wstąpił ochotniczo (5 grudnia 1918) do Wileńskiego Pułku Ułanów. Uczestnik ofensywy na froncie wschodnim i północnym. Skierowany do Szkoły Podchorążych Piechoty w Warszawie (luty 1920), awansowany do stopnia ppor. (15 grudnia 1920), rozpoczął służbę w 25 p. Ułanów Wielkopolskich (adiutant pułku). Swoje duże zdolności jeździeckie odkrył podczas 6-miesięcznego kursu oficerskiego w grudziądzkim Centrum Szkolenia Kawalerii (1922), doskonalił je podczas kolejnych dwóch kursów jazdy (1924, 1926) także w Grudziądzu. Uczył jeździć innych (instruktor jazdy konnej) i sam zdobywając coraz większe doświadczenie, stał się w latach trzydziestych czołowym zawodnikiem Polski w wielu specjalnościach.
Reprezentując Klub Jazdy Konnej 25 puł. był m. in.: mistrzem Polski w WKKW (1934), 6-krotnym wicemistrzem kraju: WKKW (1933, 1936), w ujeżdżaniu konia (1933, 1935, 1938) i w skokach przez przeszkody (1931). Był także 2-krotnie brązowym medalistą mistrzostw Polski: w WKKW (1935) i w ujeżdżaniu (1932). W najbardziej prestiżowym konkursie o Puchar Narodów startował 7-krotnie, trzykrotnie zwyciężając (1928 Warszawa, 1931, 1932 Ryga).
Największy sukces odniósł wraz z kolegami na XI Igrzyskach Olimpijskich w Berlinie. 4069 uczestników z 49 krajów. Polska ekipa liczy 112 osób. Po raz pierwszy płonie znicz olimpijski przyniesiony z Olimpii. Zgodnie z rozkazem Hitlera olimpiada ta miała być pokazem nienagannej organizacji i potęgi III Rzeszy. 8 kilometrowy kros zawiera 35 przeszkód, zawody śledziło ok. 200 000 widzów. Na trasie znajdowała się przeszkoda wodna. Mętny, mulisty, pokryty rzęsą głęboki staw, który można było bezpiecznie pokonać jedną trasą, którą znali wyłącznie niemieccy zawodnicy. Z 46 jeźdźców, którzy dotarli do tej przeszkody, 32 miało upadek. Arlekin III został zatrzymany przez sędziów w próbie terenowej przed przeszkodą nr 20. Poinformowano go, że pomylił trasę. Wrócił 2,5 km i wówczas dowiedział się, że zaszła pomyłka. Tym samym 8 km trasa wydłużyła się o 5 km. Przed skokami Arlekin odczuwał wysiłek dnia poprzedniego. Na miejscu Roycewicz został poinformowany, że sędzia się fatalnie pomylił. W sumie para Henryk Leliwa-Roycewicz i Arlekin III zajęła 15 miejsce a Polska ekipa zdobywa srebrny medal. Niemcy wygrali tę konkurencję i zdobyli złoty medal.
W biuletynie Związku Kawalerii i Artylerii Konnej w Ameryce Północnej nr 54 z lipca 1989 roku, Henryk Leliwa-Roycewicz tak relacjonuje swój start w igrzyskach olimpijskich: „Niemcy chcą jednak zwyciężyć. Sytuację mają jednak trudną bo ich jeździec musi skakać z ręką na temblaku. Robi to przede mną. Konia ma ostrego, nie może go utrzymać. Wreszcie na jednej z przeszkód wali się na ziemię. Leży bezradny pod drągami. Podbiegają ludzie, podnoszą go i wsadzają na siodło. Za tę pomoc, za przekroczenie linii należała mu się dyskwalifikacja. Złoty medal był jednak ważniejszy od prawa.”
Henryk Leliwa - Roycewicz uczestniczy w kampanii wrześniowej 1939 w składzie 25 p. Ułanów Wielkopolskich (Nowogródzka Brygada Kawalerii, Armia „Modlin”). Ranny 27 września w boju z Armią Czerwoną, ukrywając swój stopień oficerski cudem uchodzi z pola walki (Rosjanie chcieli mieć polskiego rotmistrza żywego) po czym (w kobiecym przebraniu) ucieka ze szpitala w Stryju (wszyscy oficerowie pułku zginęli w Katyniu). Leczy rany w Krakowie i na początku 1941 jest już w Warszawie.
Oficer broni w IV Rejonie Armii Krajowej, od października 1943 dowódca batalionu „Kiliński”. W czasie Powstania Warszawskiego kieruje zdobyciem PASTY (3-20 sierpnia). Podczas ataku na ruiny kina Colosseum (8 września) ciężko ranny w kolano, ramię i głowę. Ze Szpitala Wolskiego idzie z cywilami do obozu w Pruszkowie, skąd wydostają go przyjaciele.
Po wojnie więzień polityczny skazany na sześć lat więzienia za rzekomą działalność wywrotową i chęć zmiany ustroju Państwa Polskiego (25 kwietnia 1949). Uniewinniony (20 lutego 1957) od popełnienia zarzucanych mu „przestępstw”. Powrócił do ukochanego jeździectwa.
Był trenerem, sędzią i autorem licznych publikacji fachowych. Przygotowywał młodzież do kolejnych igrzysk olimpijskich. Najpierw prowadził Klub Jeździecki na Torze Wyścigów Konnych w Warszawie. Potem trenował zawodników w sekcji jeździeckiej klubu „Legia” w Starej Miłosnej.
Powołał Komisję Środowiskową Żołnierzy Batalionu „Kiliński”. Dwukrotnie odznaczony orderem wojennym Virtuti Militari, trzykrotnie Krzyżem Walecznych i Krzyżem Komandorskim OOP. 23 lutego 1990 mianowany pułkownikiem WP. Zmarł w Warszawie 18 czerwca 1990.
Henryk Leliwa - Roycewicz w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
