POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA
Dom Polonii w Warszawie
STOWARZYSZENIE "WSPÓLNOTA POLSKA"
ul. Krakowskie Przedmieście 64, 00-322 Warszawa
30 lipca 1993 roku, zmarł w Londynie Edward Raczyński, prezydent RP na emigracji. Reprezentował Polskę w Lidze Narodów w Genewie, był ambasadorem RP w Wielkiej Brytanii w latach 1934 – 1945, od 1942 służył w randze ministra stanu w gabinecie Generała Władysława Sikorskiego. Zdawał sobie sprawę z tego, że rząd emigracyjny nie ma możliwości realnego wpływania na sytuację w Polsce i w Europie. Mimo to był jedną z tych osób, które przełamały izolację emigracji jako instytucji wobec kraju. Jego zasługi w rządzie emigracyjnym zostały uwieńczone objęciem funkcji Prezydenta RP na uchodźctwie w latach 1979 – 1986.
Przed i w trakcie II wojny światowej jako ambasador w Londynie stanowił łącznik między polityką polską a brytyjską jeszcze, kiedy rząd był we Francji. A potem latem 1940 roku wprowadzał w sposób naturalny polskich polityków w życie brytyjskie, w politykę brytyjską, kiedy to po klęsce Francji rząd przeniósł się do Wielkiej Brytanii.
Z jego inicjatywy za pośrednictwem rozgłośni BBC, która w pierwszym tygodniu II wojny światowej rozpoczęła nadawanie w języku polskim, wysyłał z Londynu słowa pełne otuchy dla broniącej się Warszawy i prezydenta Stefana Starzyńskiego.
W sierpniu 1944 roku, gdy osamotniona Warszawa toczyła heroiczny bój z wrogiem, Edward Raczyński podejmował równie heroiczne wysiłki, by skłonić aliantów do przyjścia polskiemu miastu z pomocą. Zachowały się archiwalne nagrania z jego wypowiedziami. - Nie było żadnego odzewu, nie poświęcono temu najmniejszej uwagi, co najprawdopodobniej wynika z faktu, iż Rosjanie nie chcieli przyznać, że powstanie to w ogóle miało miejsce. Ze swej strony uczyniłem wszystko, próbowałem interweniować i zwrócić uwagę opinii publicznej, interweniowałem również w Ministerstwie Informacji, a sytuacja z dnia na dzień staje się coraz bardziej dramatyczna - mówił w oficjalnym oświadczeniu Edward Raczyński.
Młodszy syn Edwarda Aleksandra Raczyńskiego i Róży z Potockich, urodził się 19 grudnia 1891r. w Zakopanem. Ukończył Gimnazjum im. Jana Sobieskiego w Krakowie i studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie w 1915 r. uzyskał tytuł doktora praw. Studiował również w Lipsku i Londynie (London School of Economics). Od 1918r. rozpoczął działalność w dyplomacji polskiej, uczestnicząc w polskiej misji wojskowej w Bernie.
W latach 1919-1926 był sekretarzem polskiego poselstwa w Kopenhadze. Do 1932 pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych w Warszawie w Wydziale Wschodnim. Następnie od 1932 do 1934 był posłem nadzwyczajnym RP przy Lidze Narodów w Genewie i delegatem RP na Konferencji Rozbrojeniowej. W 1934 został ambasadorem RP w Londynie.
W czasie II wojny światowej, w latach 1941-1945, kierował Ministerstwem Spraw Zagranicznych, (od 1942 w randze ministra stanu w gabinecie gen. Władysława Sikorskiego). Od 1947 został naczelnym polskim doradcą przy brytyjskim Ministerstwie Pracy i Opieki Społecznej. Na przestrzeni lat 1954-1972, wraz z Władysławem Andersem i Tomaszem Arciszewskim, był członkiem Rady Naczelnej Jedności Narodowej (Rada Trzech w Londynie), a w latach 1979-1986 Prezydentem RP na Uchodźstwie. Był również założycielem i długoletnim prezesem Instytutu Polskiego w Londynie i Muzeum im. Gen. WładysławaSikorskiego.
Jego dorobek literacki stanowi: The British-Polish Alliance, ItsOrigin and Meaning, 1948; Polska polityka zagraniczna w czasie II wojny światowej, 1953; W sojuszniczym Londynie (po polsku, 1960 i angielsku, 1962); Rogalin i jego mieszkańcy, 1964; Pani Róża, 1969; Od Narcyza Kulikowskiego do Winstona Churchilla, 1976; przekłady: Omar Khayyam; Rubayat(w tym samym tomiku własne poezje), 1960; Wirydiana Fiszerowa, Dzieje moje własne, 1975.
Jako Prezydent RP dzierżył: Order Orła Białego, Order Odrodzenia Polski. Był odznaczony: Orderem Zasługi Rzeczypospolitej, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, Orderem Piusa IX, Orderem Imperium Brytyjskiego, Orderem Korony Rumunii, Orderem Gwiazdy Wysokiego Państwa Afganistanu, łotewskim Orderem Trzech Gwiazd, duńskim Orderem Danebroga.
W 1991 r. założył Fundację im. Raczyńskich przy Muzeum Narodowym w Poznaniu, której przekazał obrazy i inne dzieła sztuki pochodzące z pałacu w Rogalinie oraz prawa własności do zespołu pałacowo-parkowego.
Był trzykrotnie żonaty: 1925 r. z Joyous Markham (zm. 1931), 1932 r. z Cecylią z Jaroszyńskich (zm. 1962), 1991 r. z Anielą z Lilpopów, primo voto Mieczysławską. Z małżeństwa z Cecylią z Jaroszyńskich urodziły się trzy córki: Wanda, Wirydiana i Katarzyna.
Zmarł, jako ostatni męski potomek polskiej linii Raczyńskich, 30 lipca 1993 r. w Londynie. Został pochowany 9 sierpnia 1993 r. w mauzoleum rodzinnym w Rogalinie.
Edward Bernard Raczyński w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI
POLONIJNA AGENCJA INFORMACYJNA - KOPIOWANIE ZABRONIONE.
NAPISZ DO REDAKCJI - PODZIEL SIĘ WIADOMOŚCIĄ
Wyjątkiem jest uzyskanie indywidualnej zgodny redakcji, wówczas zgodnie z prawem autorskim należy podać źródło:
Polonijna Agencja Informacyjna, autora - jeżeli jest wymieniony i pełny adres internetowy artykułu
wraz z aktywnym linkiem do strony z artykułem oraz informacje o licencji.
