18 października 1986 roku w Ottawie zmarł gen. Wilhelm Orlik-Rueckemann, oficer Legionów Polskich, członek Polskiej Organizacji Wojskowej, generał WP w kampanii 1939 r. dowódca Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP). To on zadał najcięższe straty zdradziecko atakującej Polskę Armii Czerwonej we wrześniu 1939 roku.

„Sowiety wkroczyły. Nakazuję ogólne wycofanie na Rumunię i Węgry najkrótszymi drogami. Z bolszewikami nie walczyć, chyba że w razie natarcia z ich strony albo próby rozbrojenia oddziałów” - tak brzmiała dyrektywa ogólna, którą 17 września 1939 r. wydał naczelny wódz marszałek Edward Rydz-Śmigły w reakcji na inwazję ze Wschodu. Niestety polskie jednostki broniące północno-wschodniego i środkowego odcinka granicy, przygwożdżone ofensywą Armii Czerwonej, nie miały najmniejszych szans na pokonanie tej drogi. Dotyczyło to zwłaszcza żołnierzy Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP), którzy pierwsi przyjęli na siebie uderzenie wroga. Wiele jednostek tej formacji zostało zaskoczonych i rozbitych przez przeważające siły sowieckie już w pierwszych godzinach walki. Niektóre poddawały się prawie bez oporu, błędnie interpretując rozkaz naczelnego wodza. Jednak pomimo presji przeciwnika części jednostek KOP udało się ewakuować, zachowując zdolność bojową. Generał Wilhelm Orlik-Rückemann zebrał kilka z nich pośród błot Polesia. Jego improwizowany korpus, pomimo kiepskiego uzbrojenia i ciężkich warunków, pod Szackiem zadał Armii Czerwonej najcięższą klęskę, jaką poniosła ona w swej zdradzieckiej kampanii.

Wilhelm Orlik – Rückemann

Urodził się 1 sierpnia 1894 r. we Lwowie. Był synem Edmunda Rückemanna i Józefiny ze Stalkiewiczów. Żonaty od 1924 r. z Różą Wandą Fajans, z którą miał syna Kazimierza Jerzego (ur. 1925 r.).

Po uzyskaniu w 1912 r. świadectwa maturalnego rozpoczął studia na wydziale budowy dróg i mostów Politechniki Lwowskiej oraz aktywnie działał w Drużynach Strzeleckich. Jednakże już w sierpniu 1914 r. przerwał naukę i wstąpił do Legionów Polskich, gdzie służył w 6. pułku piechoty jako dowódca kompanii, a następnie batalionu. W trakcie bitwy pod Laskami 26 października 1914 r. został ranny. W następnym roku otrzymał awans na stopień porucznika. Po kryzysie przysięgowym w 1917 r. został wcielony do armii austriackiej, gdzie pełnił służbę w 19. pułku strzelców. W lutym 1918 r. ukończył szkołę oficerów rezerwy, po czym ponownie został skierowany do tej samej jednostki a od maja tego roku był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej.

Służbę w Wojsku Polskim rozpoczął w listopadzie 1918 r. W tym samym roku – po przegranej bitwie pod Mikulińcami trafił do niewoli ukraińskiej. Zwolniony z niej w czerwcu 1919 r., wrócił do służby w Wojsku Polskim, uzyskując jednocześnie stopień kapitana. Od 1919 do 1921 r. pełnił następujące funkcje: zastępcy dowódcy batalionu zapasowego 6. pułku piechoty Legionów, adiutanta sztabu dowództwa 3. Brygady Piechoty Legionów, dowódcy batalionu, a następnie dowódcy 6. pułku piechoty Legionów, dowódcy 132. pułku piechoty oraz dowódcy 1. pułku czołgów. W 1920 r. uzyskał awans na podpułkownika. Na przełomie lat 1920 i 1921 r. uczestniczył w kursie informacyjnym dla wyższych dowódców w Warszawie.

Gen. Orlik - Rückemann był jednym z głównych pionierów polskiej broni pancernej (w czasie wojny z Sowietami dowodził 1. Pułkiem Czołgów), pełnił również funkcję inspektora broni pancernej w Ministerstwie Spraw Wojskowych. Od marca do listopada 1922 r. był uczestnikiem kursu czołgów we Francji w Wersalu. Po jego ukończeniu ponownie objął dowództwo l. pułku czołgów, sprawując je do 1927 r. W 1924 r. uzyskał awans na stopień pułkownika. Od maja 1927 r. pełnił funkcję szefa wydziału broni pancernej Departamentu Inżynieryjnego Ministerstwa Spraw Wojskowych. W styczniu następnego roku objął stanowisko drugiego dowódcy 23. Dywizji Piechoty w Katowicach. W sierpniu 1931 r. po ukończeniu kursu w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych został dowódcą piechoty dywizyjnej 23. Dywizji Piechoty w Katowicach. Od lutego 1932 r. do grudnia 1938 r. był dowódcą 9. Dywizji Piechoty w Siedlcach. W 1933 r. uzyskał stopnień generała brygady.

W grudniu 1938 r. został zastępcą dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP), a w sierpniu 1939 r. jego dowódcą. Po rozpoczęciu sowieckiej agresji na Polskę 17 września 1939 r., stojąc na czele zgrupowania KOP jako jedyny polski dowódca, potrafił wziąć na siebie ciężar symbolicznej walki z Sowietami. Przy braku łączności, z własnej inicjatywy i na własną odpowiedzialność wydał rozkaz energicznego przeciwstawienia się wszelkim próbom zajmowania polskich terenów przez bolszewików. Z Armią Czerwoną stoczył kilkanaście potyczek i dwie bitwy: pod Szackiem (28 – 29 IX) i Wytycznem w pow. włodawskim (1 X), po której rozformował podległe mu oddziały. Po przedostaniu się do Warszawy był jednym z założycieli organizacji Komendy Obrońców Polski. Następnie przez Litwę przedostał się do Szwecji. Stamtąd, dzięki pomocy polskiego konsulatu, dotarł w końcu października do Wielkiej Brytanii a później do Francji. Do końca wojny pozostawał w dyspozycji Naczelnego Wodza nie otrzymując w wojsku żadnego przydziału.

W latach od 1945 r. do kwietnia 1947 r. służył w Generalnym Inspektoracie Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Po demobilizacji zamieszkał w Londynie. Imał się różnych, do niedawna zupełnie „egzotycznych” dla siebie zajęć, byle tylko zarobić na chleb. Skończył kurs i praktykę zegarmistrzowską. Potem przekwalifikował się na cukiernika. Całe lata pracował m.in. w fabryce ciastek Peek Freans. Po śmierci żony w 1972 r. przeniósł się do Kanady. Zmarł 18 października 1986 r. w Ottawie w wieku 92 lat . Pochowany został na miejscowym cmentarzu Notre Dame.

Za swoją patriotyczną postawę odznaczany był m.in.: Krzyżem Srebrnym Orderu Wojskowego Virtuti Militari , Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych – czterokrotnie, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, Odznaką „Znak Pancerny” nr 243, Odznaką za Rany i Kontuzje, Krzyżem Oficerski Legii Honorowej (Francja).

Wilhelm Orlik – Rückemann w DZIALE HISTORIA-KULTURA PAI