Polskie Towarzystwo Geograficzne powstało 27 stycznia 1918 r. Zebranie założycielskie odbyło się w Warszawie, w Sali Stowarzyszenia Kupców Polskich (ul. Szkolna 10, Warszawa), a deklaracje członkowskie podpisało 47 osób. Dominowali wśród nich profesorowie uniwersytetów: Warszawskiego i Jagiellońskiego (m.in. Stanisław Lencewicz, Jan Lewiński, Jerzy Loth, Bolesław Olszewicz, Stanisław Poniatowski i Ludomir Sawicki). Członkami założycielami były osoby różnych zawodów i specjalności naukowych, oprócz geografów m.in. ekonomiści, historycy, socjologowie, meteorolodzy, geolodzy, botanicy, zoolodzy i antropolodzy.
Fragmenty odezwy propagandowej PTG, luty 1918 r. głosił:
…konieczność zrzeszania osób pracujących na polu geografii i nauk pokrewnych dookoła ogniska, w którym przez bezpośrednią wymianę zdań i ciągły kontakt z rozwojem nauk za granicą ześrodkować by się mogły wszelkie dążenia ku podniesieniu poziomu oświaty i twórczości geograficznej u nas… …Czekają nas i w wolnej Polsce zadania olbrzymie. Nie posiadamy mapy kraju (…), zbadanie rzek naszych jest potrzebą aktualną, od jego wyników zależy wyzyskanie zaniedbywanych dotąd dróg wodnych. Zagadnienia z zakresu etnografii, statystyki, geografii ekonomicznej i wojskowej wymagają w interesie kraju natychmiastowego wyświetlenia. …Ale ambicje nasze nie mogą ograniczać się tylko do kraju ojczystego. Podróżnicy i badacze nasi znani są w naukowej literaturze geograficznej Australii (Strzelecki), Polinezji (Kubary), Ameryki Południowej (Domeyko, Sztolcman, Siemiradzki), Afryki (Rogoziński, Rehman, Czekanowski), okolic podbiegunowych (Arctowski, Dobrowolski) a zwłaszcza Syberii (Polak, Czekanowski, Dybowski, Sieroszewski). Winniśmy i w przyszłości położyć na tym znamię polskości; nauka polska nie może się ograniczać tylko do kraju własnego, musi stać na poziomie światowym…
Celem Towarzystwa było łączenie nauki z praktyką, środowisk akademickich, instytutów naukowych i placówek badawczych, kadry pedagogów szkolnych, ludzi zainteresowanych naukami o Ziemi, studentów oraz młodzieży szkolnej. Organem PTG był od 1918/19 „Przegląd Geograficzny”, od 1953 r. obecnie wydawany przez Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN w Warszawie. Pierwszymi redaktorami byli kolejno Ludomir Sawicki oraz Stanisław Lencewicz. W Krakowie ukazywały się „Wiadomości Geograficzne” (1923-1939), założone przez Ludomira Sawickiego przy współpracy Wiktora Ormickiego.
Od 1920 r. nadawane są tytuły członka honorowego PTG. Do 2015 r. wręczono 135 dyplomów geografom: 72 z Polski i 63 z zagranicy. Prof. Eugeniusz Romer został pierwszym honorowym członkiem PTG. W 1924 r. Towarzystwo posiadało 659 członków, w latach późniejszych ich liczba systematycznie malała aż do zaledwie 194 osób w 1935 r. W 1926 r. nastąpiło rozbicie ruchu geograficznego: w 1926 r. powstało Towarzystwo Geograficzne we Lwowie, przew. Eugeniusz Romer; a w 1928 r. powstało Towarzystwo Geograficzne w Poznaniu, przew. Stanisław Pawłowski. Uszczuplone PTG miało centralę w Warszawie i obejmowało Oddziały:
W 1922 r. z inicjatywy Juliusza Jurczyńskiego powstało w Łodzi Zrzeszenie Polskich Nauczycieli Geografii, będące organizacją o charakterze zawodowym. Przewodniczącymi byli kolejno Eugeniusz Romer oraz Stanisław Pawłowski. Wydawało ono „Czasopismo Geograficzne” (1923, od 1946 r. organ PTG). Redaktorami byli kolejno Juliusz Jurczyński, Eugeniusz Romer, Stanisław Pawłowski. Zrzeszenie współpracowało z PTG oraz z Towarzystwami we Lwowie i w Poznaniu. Ta współpraca przejawiała się przede wszystkim w organizacji Ogólnopolskich Zjazdów Nauczycieli Geografii. Zorganizowano w sumie 8 takich zgromadzeń: 1922 – Łódź, 1926 – Lwów, 1928 – Lwów, 1929 – Poznań, 1931 – Gdynia, 1933 –Warszawa, 1936 – Katowice, 1939 – Kraków. Zjazdy odegrały istotną rolę w tworzeniu podstaw teoretycznych i metodycznych geografii, a także stanowiły forum wymiany doświadczeń i informacji o badaniach naukowych prowadzonych przez poszczególne ośrodki akademickie. Część każdego Zjazdu była poświęcona problemom geografii szkolnej, a obradom w tej części zjazdów towarzyszyły pokazowe lekcje geografii prowadzone przez wybitnych dydaktyków geografii.
W 1927 r. zorganizowano II Zjazd Geografów Słowiańskich. W Zjeździe, który miał miejsce w Gdyni w 1931 r. uczestniczyło ok. 400 osób w tym: Eugeniusz Romer i August Zierhoffer ze Lwowa, Mieczysław Limanowski z Wilna, Stanisław Pawłowski z Poznania. Zjazd ten stanowił odpowiedź na organizowany w tym samym czasie w Wolnym Mieście Gdańsk Zjazd Geografów Niemieckich. W 1934 r. PTG było współorganizatorem Kongresu Geograficznego (Międzynarodowej Unii Geograficznej) w Warszawie.
Po przerwie wymuszonej II wojną światową Polskie Towarzystwo Geograficzne wznowiło działalność 6 maja 1945 r. w Warszawie. Pierwsze Walne Zebranie PTG po wojnie (1945) zostało zwołane przez Stanisława Srokowskiego. W dniach 8-13 czerwca 1946 r. doszło do połączenia towarzystw i organizacji geograficznych: PTG, regionalnego Towarzystwa w Poznaniu i Zrzeszenia Polskich Nauczycieli Geografii w jedną organizację (PTG). Do zjednoczenia towarzystw doszło na Zjeździe Geografów Polskich we Wrocławiu, przyjęto nową strukturę organizacyjną PTG. W jego skład weszły wydziały: Spraw Naukowych oraz Geografii Szkolnej i Popularyzacji Geografii. W latach 1946-1953 Towarzystwo było najważniejszym ośrodkiem badań geograficznych w Polsce. Prowadziło m.in. prace związane z wykonywaniem mapy geomorfologicznej i hydrologicznej Polski, a także opracowywało bibliografię geografii polskiej. Po 1953 r. i w całym okresie Polski Ludowej PTG zajmowało się przede wszystkim działalnością popularyzatorską oraz dydaktyką geografii. Wydawano miesięcznik popularno-naukowy „Poznaj Świat”, a także organizowano wyprawy naukowe (m.in. w latach 1965-66 jachtem „Śmiały” wokół Ameryki Południowej, w 1968 r. na Islandię). W tym okresie Towarzystwo korzystało z podmiotowego dofinansowania z budżetu państwa. Występowały znaczne fluktuacje liczby członków: po wzroście w latach 1945-49 nastąpił wyraźny spadek w początku lat 50., potem ponowny wzrost do 2,5 tys. członków w 1956 r., spadek w latach następnych i wzrost do 3 tys. członków w 1968 r. oraz 3418 w 1978 r.
Lata osiemdziesiąte i początek dziewięćdziesiątych przyniosły radykalne załamanie zarówno stanu osobowego (w połowie lat 90. do PTG należało około 1000), jak i podstaw materialnych działania Towarzystwa. PTG musiało odnaleźć się w nowej sytuacji gospodarczej, gdy ustało podmiotowe finansowanie towarzystw naukowych. Koniec lat 90. przyniósł poprawę sytuacji Towarzystwa. Ponownie wzrosła liczba członków, ustabilizowała się sytuacja finansowa. Zwiększyło się znaczenie działalności o charakterze naukowo-badawczym, podejmowanej najczęściej wspólnie z innymi podmiotami (uczelniami, instytutami itp.). W 2001 r. zmieniono niektóre zapisy Statutu PTG dostosowując je do nowych realiów społeczno-gospodarczych. Kolejne zamiany w statucie wprowadzono w 2005 r. i 2016 r. Polskie Towarzystwo Geograficzne od 2006 r. jest organizacją pożytku publicznego.
Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
