1911-03-19     1979-08-16

Jerzy Jurandot

Autor tysięcy utworów estradowych wierszem i prozą oraz tekstów piosenek. Przed wojną do najbardziej znanych należały między innymi: "Jak za dawnych lat", "Jak trudno jest zapomnieć", "Taka noc i walc i my", "Nie kochać w taką noc to grzech". Jego piosenki śpiewali między innymi: Jadwiga Andrzejewska, Chór Dana, Tadeusz Faliszewski, Stefcia Górska, Tola Mankiewiczówna, Tadeusz Olsza, Ludwik Sempoliński, Zofia Terné, Aleksander Żabczyński.

Jerzy Glejgewicht znany powszechnie jako Jerzy Jurandot to postać nierozerwalnie złączona z przedwojenną Warszawą. Pochodził ze środowiska inteligenckiego, był synem Tadeusza Glejgewichta i Sabiny z Bartów. Po ukończeniu gimnazjum w 1928 roku studiował matematykę i chemię na Uniwersytecie Warszawskim, w 1934 roku uzyskał absolutorium.

Nie taka droga byłą mu jednak sądzona. W 1928 roku zadebiutował na łamach prasy jako satyryk. Pierwsze teksty kabaretowe zaniósł od razu do słynnego Qui Pro Quo. Drukował w prasie, został również kierownikiem literackim kabaretów Cyrulik Warszawski (1935) i Małe Qui Pro Quo (1937–1939).

Jego artystycznego credo wielu doszukuje się w tekście piosenki: "Każdy jasną stronę w życiu ma: Jeden ładną żonę, inny – psa. Ten ma dużo blatów, a tamten ziemi szmat. Ja zaś inny atut mam od szczenięcych lat: Ja mam ciocię na Ochocie…" Cóż by to mogło oznaczać? może czerpanie z życia pełnymi garciamiwyłącznie tego co dobre?

W 1937 roku roku poślubił Stefanię Grodzieńską, tancerkę, aktorkę i pisarkę. Rok później w 1938 roku ukazał się jego tom satyr "Niedobrze, panie Bobrze!"

II wojna światowa zmieniła niemal wszystko. Jurandotowie trafili do getta w 1940 roku. W 1942 roku Jerzy Jurandot, za zgodą konspiracyjnych władz Związku Artystów Scen Polskich, został kierownikiem literackim rewiowego Teatru Femina w warszawskim getcie. Z tamtego okresu pochodzą też jego wspomnienia i siedem opowiadań osnutych na ich kanwie oraz sztuka "Miłość szuka mieszkania".

Co wystawiano w Feminie? głównie przeróbki znanych operetek i komedii. Miało to być sposobem na oderwanie się od strasznej rzeczywistości za murami. Programy nosiły tytuły: "Batalion humoru", "Od gminy do Feminy", "Szafa gra". Grano je nie dłużej niż dwa tygodnie. Szczególnym powodzeniem cieszyła się przeróbka radzieckiej sztuki - wówczas jeszcze nie było właściwych skojarzeń - Walentyna Katajewa "Kwadratura koła".

W sierpniu 1942 roku, dzięki pomocy przyjaciół i siostry Jerzego, udało się Jurandotom wydostać z getta. Znaleźli schronienie w podwarszawskich Gołąbkach, w domu Zofii i Gabriela Kijkowskich. 17 marca 1943 roku do willi wkroczyło gestapo, poszukujące Zofii Kijkowskiej, wtedy nieobecnej, konspiratorki AK. Jej męża, inżyniera lotniczego Gabriela, Niemcy zastrzelili przed własnym domem. Jurandotowie cudem ocaleli.

Powojenne losy Jurandota to roczny epizod naczelnika Wydziału Estrady Ministerstwa Kultury i Sztuki i dyrektorowanie rozgłośni Polskiego Radia w Lublinie. Chociaż nie są to powierdzone informacje, dementowane przez małżonkę, Stefanię Grodzieńską.

To co bezsporne, to w latach 1949–1968 wiceprezesura ZAiKS. W lutym 1945 roku organizował w Łodzi Teatr Miniatur Syrena – później pod nazwą Teatr Syrena, od sezonu 1948/1949 w Warszawie. W latach 1945–1950 i 1955–1957 był jego kierownikiem artystycznym.

W latach 1952–1955 Jurandot został dyrektorem Teatru Satyryków (na scenie Teatru Buffo) w Warszawie. Czasopismo "Teatr" oceniało: "Jako dyrektor okazał się być prawdziwym człowiekiem teatru i świetnym organizatorem". Do tego stopnia, że gdy w czynie pierwszomajowym (dla młodszego czytelnika, to takie zobowiązania podejmowane wówczas na cześć święta pracy w wydaniu komunistycznym) zaopiekował się artystycznie studentami Uniwersytetu Warszawskiego powstał z tego słynny później Studencki Teatr Satyryków czyli STS.

Jurandot nie porzucił też pisania. Komedie dla polskich scen, libretto do pierwszego polskiego musicalu "Miss Polonia" (1961) z muzyką Marka Sarta, parodie socjalistycznych "produkcyjniaków" w stylu: "Koszt obniżony, plan wykonany, szkodnik spławiony, ślub murowany", utwory satyryczne, teksty rewiowe, ale i scenariusze filmów, np "Przygoda z piosenką".

Utwory Jurandota były popularne nie tylko w Polsce. Przetłumaczono je na języki: czeski, słowacki, rosyjski, niemiecki, węgierski, rumuński, bułgarski, serbskochorwacki a nawet chiński.

Jerzy Jurandot zmarł 16 sierpnia 1979 roku. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.






HISTORIA / KULTURA W PAI - ARCHIWUM

COPYRIGHT

Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.


ARTYKUŁY DZIAŁU HISTORIA/KULTURA PAI WYŚWIETLONO DOTYCHCZAS   10 073 614   RAZY






HISTORIA I KULTURA
W POLONIJNEJ AGENCJI INFORMACYJNEJ


Ten kto nie szanuje i nie ceni swej przeszłości nie jest godzien szacunku teraźniejszości ani prawa do przyszłości.
Józef Piłsudski

W DZIALE HISTORIA - KULTURA PAI ZNAJDZIECIE PAŃSTWO 1477 TEMATÓW



×
NOWOŚCI ARCHIWUM DZIAŁANIA AGENCJI HISTORIA-KULTURA BADANIA NAUKOWE NAD POLONIĄ I POLAKAMI ZA GRANICĄ
FACEBOOK PAI YOUTUBE PAI NAPISZ DO REDAKCJI

A+ A-
POWIĘKSZANIE / POMNIEJSZANIE TEKSTU