Karykaturzysta, satyryk, dziennikarz, grafik, autor plakatów i ilustracji książkowych, tekstów kabaretowych i felietonów, książek o historii karykatury i rysunku satyrycznego. Był twórcą Muzeum Karykatury, które powstało w 1978 roku. W 1935 roku, wspólnie ze Zbigniewiem Mitznerem, założył tygodnik satyryczny "Szpilki”, programowo związany ze środowiskiem lewicy. „Szpilki” ukazywały się po wojnie do roku 1995. Przez wiele lat Eryk Lipiński sprawował funkcję redaktora naczelnego pisma.
Urodził się 12 lipca 1908 w Krakowie. Był synem artysty malarza Teodora Rawicz Lipińskiego i Jadwigi z Czartoryskich. Na przełomie 1912/1913 wraz z rodziną przeprowadził się do Moskwy, gdzie mieszkał do trzynastego roku życia. Po powrocie do Polski był zawiedziony: "(...) myślałem, że każdy Polak nosi w klapie białego orzełka" - wspominał swoje rozczarowanie. Ojciec Eryka przyczynił się do wczesnego debiutu syna: "Zanim nauczyłem się czytać i pisać, umiałem obchodzić się z malarskimi przyborami" - mawiał Lipiński.
Pierwszą nagrodę plakatową zdobył w wieku sześciu lat. Była to praca na konkurs moskiewski dotyczący sytuacji poborowych polskich, walczących przeciwko sobie w armiach zaborczych. To właśnie ojciec dołączył szkic małego Eryka do własnej propozycji. Rysunek przedstawiał trzech poborowych w różnych mundurach. Zajęli pierwsze (ojciec) i trzecie (Eryk) miejsce. Rysunku uczył go Wacław Wąsowicz, potem były studia na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych (malarstwo, grafika użytkowa i scenografia).
Oficjalny debiut rysunkowy Lipińskiego przypada na rok 1928 (tygodnik "Pobudka"). Od 1934 pracował dla "Tygodnika Robotnika", w którym epizodycznie prowadzi kolumnę satyry. Ta właśnie kolumna stała się zaczątkiem "Szpilek", które w 1935 założył wraz ze Zbigniewem Mitznerem.
W "Szpilkach" Lipiński pełnił rolę redaktora naczelnego w latach 1935-1937 i 1946-1953. Od 1934 roku Lipiński na stałe był już związany z prasą: współpracował z "Przekrojem", "Przeglądem Kulturalnym", "Trybuną Ludu", "Panoramą", "Zwierciadłem", "Expressem Wieczornym". Wykonał serie rysunkowe dla "Przekroju" ("Otek", "Człowiek stwarza samego siebie"), "Literatury" ("Portrety pisarzy polskich"), "Szpilek" ("Cechy Polaków", "Przysłowia" "Siedem grzechów głównych", "Zefirek historii"). Projektował też winiety: dla "Szpilek" (pomyłkowo do druku trafił szkic projektu, i ta forma funkcjonowała przez kilkadziesiąt lat), "Świerszczyka", "Przyjaciela".
Projektowanie ogłoszeń prasowych wynikło u Lipińskiego ze zbiegu okoliczności - wybitny, graficzny tandem Jan Levitt - Jerzy Him wyjeżdżając do Wielkiej Brytanii, przekazał swoich dotychczasowych klientów właśnie Lipińskiemu. Tak rozpoczęło się projektowanie drobnych form dla Braci Jabłkowskich, potem dla "Plutona" (także opakowania, stoiska na Targi Poznańskie). Projektował też znaki (AZS, Tobis, Pepeo, Wojskowy Instytut Naukowo-Badawczy, Liga Kobiet, CRZZ, Płudy, Czapka Frygijska, Turniej o Tytuł Sztukmistrza Warszawy i inne), koperty na płyty, okładki, stoiska wystawiennicze.
Plakaty Lipińskiego cechuje swoisty kontrast jakości materii. Z jednej strony zgrubnie używał warsztatu malarskiego i rysunkowego, redukował półtony, co wygładzało, upraszczało i powiększało powierzchnie, stosował proste techniki wycinankowe, balansował pomiędzy makabrą a groteską, z drugiej zaś - stosował wyrafinowane, bliskie ozdobnemu inicjałowi liternictwo, stylowy secesyjny ornament, wplatał plastyczne cytaty historyczne. Współpracował m.in. z Bohdanem Bocianowskim (Międzynarodowe Targi Futrzarskie w Wilnie), z Henrykiem Tomaszewskim (plakat reklamowy piecy Herzweld Victorius)3, z Bohdanem Kosińskim (Browar Książęcy Tychy - plakat nagrodzony i reprodukowany), z Tadeuszem Trepkowskim i Aleksandrem Bernacińskim (Z powrotem w Warszawie, 1945), ze Stanisławem Zamecznikiem (plakat na wystawę plakatu polskiego w Pradze), z córką Zuzanną (plakat dla teatru "Syrena" i na festiwal piosenki w Opolu). W 1972 roku zaproponował "Trybunie Ludu" plakat na doroczne święto tego dziennika. Plakat tak się spodobał, że po przekomponowaniu reprodukowano go co roku. Patronami Lipińskiego-plakacisty były: Wydawnictwo Związkowe Centralnej Rady Związków Zawodowych, Wydawnictwo Artstyczno-Graficzne, Film Polski.
Plakatowa twórczość Lipińskiego zaowocowała nagrodami i wyróżnieniami. W 1945 roku wygrał konkurs na plakat antyhitlerowski (Projekt Lipińskiego Zniszczymy faszyzm do końca został zatwierdzony do druku). W roku 1948 otrzymał I nagrodę za plakat Wiosna Ludów (plakat reprodukcji doczekał się dopiero przy okazji obchodów rocznicy rewolucji 1905 roku - wówczas go przekomponowano i dostosowano do nowego tematu) oraz aż siedem nagród na Międzynarodowej Wystawie Plakatu w Wiedniu. Kolejne nagrody to: w 1955 na Ogólnopolskiej Wystawie Ilustracji, Plakatu i Drobnych Form w Warszawie, w 1956 - nagroda Centralnego Urzędu Kinematografii na Wystawie Plakatu Filmowego w Warszawie, 1961 - wyróżnienie na Wystawie Plakatu z cyklu "Polskie Dzieł Plastyczne w XV-lecie PRL, w 1963 - Nagroda Roku w konkursie na "Najlepszy Plakat Warszawy", w 1965 - na Międzynarodowej Wystawie Plakatu Filmowego w Wiedniu. Inne, poza-plakatowe nagrody, jakimi uhonorowano Lipińskiego to m.in.: "Złota Szpilka" (1966), "Złota Szpilka z Wawrzynem" (1972).
Był ważną postacią Międzynarodowego Biennale Plakatu w Warszawie - inicjatorem, uczestnikiem i kuratorem pierwszego konkursu. W 1978 roku założył w Warszawie Muzeum Karykatury, objął tam funkcję dyrektora, którą pełnił aż do śmierci, a jego własne zbiory stały się kamieniem węgielnym kolekcji. Zainicjował też powstanie Stowarzyszenia Polskich Artystów Karykatury (SPAK), którego został prezesem oraz w 1980 roku - Społecznego Komitetu Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej w Polsce. Został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi za całokształt działalności artystycznej. W 1991 roku otrzymał tytuł Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata.
Zmarł 27 września 1991, pochowany na warszawskich Powązkach.
Zdjęcie - źródło: Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego
Wszelkie materiały zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
